Pamiętacie sprawę naszej koleżanki, która uczestniczyła w wiecu poparcia dla pewnego polityka? Przedstawiamy pytania Naczelnika US Sosnowiec w tej sprawie do KPRM i odpowiedź KPRM na zadane pytania. Na forum publikujemy także pytania dotyczące tego zagadnienia oraz odpowiedzi Szefa Służby Cywilnej. A wkrótce także inne interpretacje dotyczące ustawy o służbie cywilnej...
Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sosnowcu
Znak: ICAO/071 -12/2010
Centrum Informacji Służby Cywilnej Al. Ujazdowskie 1/3
00-583 Warszawa
"Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sosnowcu zwraca się z prośbą o wyjaśnienie poniżej opisanej sytuacji w kontekście obowiązku członka korpusu służby cywilnej uregulowanego w art. 78 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U.08.227.1505 z póżn. zm.).
"Naczelnik Urzędu Skarbowego w Sosnowcu powziął anonimową wiadomość, iż podległy mu pracownik służby cywilnej manifestuje publicznie swe poglądy polityczne. Na uzasadnienie wskazano stronę internetową kandydata na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zaproponowanego przez konkretną partię polityczną, W toku weryfikacji przedmiotowego doniesienia ustalono, że na w/wym. stronie zamieszczono deklarację społecznego komitetu poparcia kandydata. Wśród osób ją podpisujących widnieją dane osobowe pracownika służby cywilnej wraz z określeniem „urzędnik skarbowy" i wskazaniem funkcji pełnionej w związku zawodowym. Informacje ze strony internetowej komitetu poparcia znalazły się również na stronach internetowych posła na Sejm - wywodzącego się z analogicznej, jak kandydat partii politycznej -oraz - w związku z relacją z wizyty kandydata w Sosnowcu - na stronie internetowej serwisu informacyjnego.
Zgodnie z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych. Analogiczny zapis zawiera § 5 pkt 3 i 4 Kodeksu Etyki Służby Cywilnej stanowiącego załącznik do zarządzenia Prezesa Rady Ministrów Nr 114 z dnia 11 października 2002 r. w sprawie ustanowienia Kodeksu Etyki Służby Cywilnej (M.P.02.46.683). W ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Sosnowcu trudny do jednoznacznego zdefiniowania jest zapis stanowiący o "publicznym manifestowaniu" poglądów politycznych. Zwrot ten ma bowiem charakter wysoce niedookreślony i nie precyzuje okoliczności, które determinują publiczność lub brak publiczności manifestacji przez członków korpusu służby cywilnej poglądów politycznych.
W konsekwencji wystąpiła wątpliwość, czy w opisanym stanie faktycznym w istocie doszło do naruszenia obowiązków członka korpusu służby cywilnej.
Podkreślić wypada, iż zaistnienie naruszenia spowodowałoby konieczność wszczęcia stosownego postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego. Wobec powyższego prosimy o możliwie szybkie udzielenie odpowiedzi adresowanej imiennie do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Sosnowcu.
Naczelnik US w Sosnowcu
mgr inż. Jerzy Krok
============
DSC.WZ/171-399(2)10/PD 5431/11
Warszawa 21 stycznia 2011 r.
dotyczy publicznego manifestowania poglądów politycznych przez członka korpusu służby cywilnej
Odpowiadając na pismo Pana Naczelnika z dnia 22 grudnia 2010 r., znak: KOA.L/071 - 12/2010, pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.
Korpus służby cywilnej ma rangę konstytucyjną. Zgodnie z art. 153 Konstytucji RP, zadaniem korpusu służby cywilnej jest zapewnienie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i neutralnego politycznie wykonywania zadań państwa. Przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) służą zapewnieniu realizacji konstytucyjnego zadania służby Gywilnej poprzez określenie zasad dostępu do służby cywilnej, jej organizacji i funkcjonowania, w tym nakładając na członków korpusu ograniczenia wolności i praw konstytucyjnych.
Zgodnie z art. 76 ust. 1 pkt 4 ustawy członek korpusu służby cywilnej jest zobowiązany rzetelnie i bezstronnie wykonywać powierzone zadania. W mojej ocenie zachowanie zasady bezstronności wymaga unikania sytuacji, w których realizacja tej zasady jest potencjalnie zagrożona oraz sytuacji, które ze swej istoty mogą stawiać członków korpusu służby cywilnej w jakikolwiek sposób w kolizji z cytowanymi przepisami.
Natomiast stosownie do art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych. Należy zauważyć - na co Pan Naczelnika zwrócił uwagę - że zwrot „publiczne manifestowanie poglądów politycznych" jest niedookreślony. Jak wskazują autorzy Komentarza do ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. (J. Jagielski, K. Rączka, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2001, s. 239) - który w tej części pozostaje nadal aktualny - „(...) wspominany zakaz jest konsekwencją zakazu kierowania się przez członka korpusu służby cywilnej przy wykonywaniu obowiązków służbowych swoimi przekonaniami politycznymi. Nie może on więc brać w jakiejkolwiek formie udziału w działalności politycznej. W szczególności chodzi tu o manifestacje i innego rodzaju akcje polityczne, a także o publiczne wypowiedzi wyrażające polityczne preferencje członka korpusu służby cywilnej. (...) nie wolno mu także podejmować się funkcji, które wiążą się z publicznym prezentowaniem swoich poglądów politycznych". Zakaz publicznego manifestowania przez członka korpusu służby cywilnej swoich przekonań politycznych jest ściśle wiąże się z obowiązującą w służbie cywilnej zasadą zachowania bezstronności i politycznej neutralności przy wykonywaniu zadań państwa. Ponadto pomocne przy stosowaniu i rozumieniu omawianych przepisów ustawy o służbie cywilnej są przepisy Kodeksu Etyki Służby Cywilnej, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 114 Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 października 2002 r. w sprawie ustanowienia Kodeksu Etyki Służby Cywilnej (M. P. Nr 46, poz. 683), który w § 4 i 5 zawiera przykłady pożądanych zachowań w tym zakresie.
Zgodnie z § 5 pkt 3 i pkt 4 Kodeksu Etyki Służby Cywilnej, członek korpusu służby cywilnej w wykonywaniu zadań i obowiązków jest neutralny politycznie, a w szczególności nie manifestuje publicznie poglądów i sympatii politycznych, dystansuje się otwarcie do wszelkich wpływów i nacisków politycznych, które mogą prowadzić do działań stronniczych, nie angażuje się w działania, które mogłyby służyć celom partyjnym.
Jednocześnie pragnę zauważyć, że ustalenie czy doszło do naruszenia obowiązków ma charakter indywidualny, jest uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy i należy do kompetencji dyrektora generalnego (kierownika) urzędu. Jeżeli - w ocenie dyrektora generalnego urzędu (kierownika urzędu) - doszło do naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków może być on pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w rozdziale dziewiątym ustawy o służbie cywilnej.
Dyrektor Departamentu Służby Cywilnej
Dagmir Długosz
Czy wolno nam brać udział w wyborach?