Zakres stosowania
Ustawa określa obszary i sposoby przeciwdziałania naruszeniom zasady równego traktowania ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną oraz organy właściwe w tym zakresie. Znajdzie ona zastosowanie zarówno do osób fizycznych, jak i do osób prawnych i jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Nie ma jednak zastosowania do pracowników w zakresie uregulowanym przepisami KP.
Ustawy nie stosuje się m.in. do sfery życia prywatnego i rodzinnego oraz czynności prawnych pozostających w związku z tymi sferami, treści zawartych w środkach masowego przekazu, swobody wyboru strony umowy, usług edukacyjnych w zakresie dotyczącym odmiennego traktowania ze względu na płeć.

Definicje legalne
Ustawa wprowadza definicję dyskryminacji bezpośredniej (sytuacja, w której osoba fizyczna ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną jest traktowana mniej korzystnie niż jest, była lub byłaby traktowana inna osoba w porównywalnej sytuacji) oraz dyskryminacji pośredniej (sytuacja, w której dla osoby fizycznej ze względu na ww. cechy na skutek pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują lub mogłyby wystąpić niekorzystne dysproporcje lub szczególnie niekorzystna dla niej sytuacja, chyba że postanowienie, kryterium lub działanie jest obiektywnie uzasadnione ze względu na zgodny z prawem cel, który ma być osiągnięty, a środki służące osiągnięciu tego celu są właściwe i konieczne).
Za molestowanie ustawa uznaje każde niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności osoby fizycznej i stworzenie wobec niej zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery. Molestowaniem seksualnym jest zaś każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym wobec osoby fizycznej lub odnoszące się do płci, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności tej osoby, w szczególności przez stworzenie wobec niej zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery. Na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy.
Ustawa wprowadza także definicję nierównego traktowania, przez które rozumie się traktowanie osób fizycznych w sposób będący jednym lub kilkoma z następujących zachowań: dyskryminacją bezpośrednią, dyskryminacją pośrednią, molestowaniem, molestowaniem seksualnym, a także mniej korzystnym traktowaniem osoby fizycznej wynikającym z odrzucenia molestowania lub molestowania seksualnego lub podporządkowania się molestowaniu lub molestowaniu seksualnemu, oraz zachęcanie do takich zachowań i nakazywanie tych zachowań.

Zakazy ustawowe
Ustawa zakazuje nierównego traktowania osób fizycznych ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne lub narodowość w zakresie dostępu i warunków korzystania z zabezpieczenia społecznego, usług, w tym usług mieszkaniowych, rzeczy oraz nabywania praw lub energii, jeżeli są one oferowane publicznie. Zakazuje się także nierównego traktowania osób fizycznych ze względu na rasę, pochodzenie etniczne lub narodowość w zakresie opieki zdrowotnej oraz oświaty i szkolnictwa wyższego.
Nierówne traktowanie osób fizycznych ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną jest także zakazane w zakresie:
1) podejmowania kształcenia zawodowego, w tym dokształcania, doskonalenia, przekwalifikowania zawodowego oraz praktyk zawodowych;
2) warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej lub zawodowej, w tym w szczególności w ramach stosunku pracy albo pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej;
3) przystępowania i działania w związkach zawodowych, organizacjach pracodawców oraz samorządach zawodowych, a także korzystania z uprawnień przysługujących członkom tych organizacji;
4) dostępu i warunków korzystania z instrumentów rynku pracy i usług rynku pracy.

Środki ochrony przed nierównym traktowaniem
Ustawa wprowadza prawo każdego, wobec kogo zasada równego traktowania została naruszona, do odszkodowania. Do postępowań o naruszenie zasady równego traktowania stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Ciężar dowodu został w tego typu sprawach rozłożony następująco: zarzucający naruszenie zasady równego traktowania musi uprawdopodobnić fakt jej naruszenia. Następnie ten, któremu zarzucono naruszenie tej zasady, jest obowiązany wykazać, że nie dopuścił się jej naruszenia. Termin przedawnienia roszczeń wynosi 3 lata od dnia powzięcia przez poszkodowanego wiadomości o naruszeniu zasady równego traktowania, nie dłużej jednak niż 5 lat od zaistnienia zdarzenia stanowiącego naruszenie tej zasady. Dochodzenie roszczeń na podstawie omawianej ustawy nie pozbawia prawa do dochodzenia roszczeń na podstawie przepisów innych ustaw.

Organy właściwe
Wykonywanie zadań dotyczących realizacji zasady równego traktowania powierzono Rzecznikowi Praw Obywatelskich oraz Pełnomocnikowi Rządu do Spraw Równego Traktowania.

Dz.U. Nr 254, poz. 1700

               Kolega dostał podwyżkę? Zażądaj odszkodowania!

Koniec z samowolą pracodawców. Od Nowego Roku nie mogą już w każdym przypadku samodzielnie ustalać warunków zatrudnienia. Nie dostałeś podwyżki, a kolega tak? Możesz żądać wyrównania szkody.

Jeśli firma da podwyżkę jednemu ze zleceniobiorców lub samozatrudnionemu, pozostali też mogą się jej domagać. I żądać odszkodowania.

To efekt nowych przepisów obowiązujących od początku roku. Pracodawcy nie mogą już dowolnie ustalać warunków zatrudnienia osób na podstawie umów cywilnoprawnych.

Ustawa o równym traktowaniu zakazuje takiej dyskryminacji. Jeśli zleceniobiorcy lub samozatrudnieni uznają, że firma traktuje ich gorzej od innych zatrudnionych, mogą się domagać zaniechania naruszeń i wypłaty odszkodowania.

Nie muszą tego udowadniać, wystarczy, że wykażą prawdopodobieństwo takiej sytuacji. To firma będzie musiała udowodnić, że nie dyskryminowała swoich podwładnych.

Nowe przepisy pozwalają także na uzyskanie odszkodowania np. przez osoby, które nie mogą się leczyć lub uczyć w Polsce ze względu np. na rasę lub narodowość.