Choć prawo miało chronić firmy przed nadmiernym fiskusem, rzeczywistość wygląda inaczej. Jak podaje "Puls Biznesu", kontrole celno-skarbowe nie tylko rosną w liczbie, ale często trwają miesiącami, z zaskoczenia i z pominięciem ustawowych gwarancji dla podatników – alarmują eksperci.
Organy skarbowe coraz częściej wszczynają kontrole bez uprzedzenia, trzymają przedsiębiorców w niepewności przez wiele miesięcy i niemal zawsze znajdują nieprawidłowości – wynika z raportu "Przedsiębiorcy pod lupą fiskusa 2025" przygotowanego przez Konfederację Lewiatan i MDDP.
W ostatnich latach znacząco wzrosła liczba kontroli celno-skarbowych. Jeszcze w 2019 roku stanowiły 12 proc. wszystkich kontroli, a w 2024 roku już ponad 38 proc. Łącznie przez pięć lat przeprowadzono 117,5 tys. kontroli, co daje średnio 77 dziennie. Jednocześnie tradycyjne kontrole podatkowe są coraz rzadziej stosowane.
Kontrole celno-skarbowe wypierają tradycyjne kontrole podatkowe. Jednak najbardziej popularne są czynności sprawdzające, które z jednej strony pozwalają na szybsze sprawdzenie rozliczeń podatników, ale z drugiej mogą zapewniać podatnikom mniejszą ochronę - mówił w rozmowie z dziennikiem Jakub Warnieło, doradca podatkowy w MDDP.Choć fiskus chwali się skutecznością – 98 proc. w kontrolach podatkowych i 94 proc. w celno-skarbowych – eksperci zastanawiają się, czy to rzeczywiste uszczelnianie systemu, czy może efekt założenia, że "na każdą firmę coś się znajdzie".
Zgodnie z przepisami, podatnik powinien mieć szansę na dobrowolne skorygowanie rozliczeń po otrzymaniu zawiadomienia o planowanej kontroli. Jednak z danych wynika, że w 90 proc. przypadków takie zawiadomienia nie są wystawiane. Przedsiębiorcy są zaskakiwani, a przez brak czasu na korekty narażają się na wyższe odsetki i odpowiedzialność karnoskarbową.
(...)
Wzrost ilości kontroli celno-skarbowych w ostatnich latach to moim zdaniem skutek przejścia z US do UCS dużej ilości pracowników głównie z działów i referatów kontroli podatkowej. Poprzednia ekipa polityczna przygotowywała zmiany w Ordynacji podatkowej polegające między innymi na likwidacji kontroli podatkowej i rozszerzeniu czynności sprawdzających. W urzędzie skarbowym, w którym ja pracowałem ilość pracowników kontroli zmniejszyła się z 20 do 4. Wiadomo, że nie wszystko da się zrobić w ramach czynności sprawdzających stąd spora ilość wniosków do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowych z uwagi też na ubytek pracowników z kontroli podatkowej.