Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 4522
w sprawie planowanych działań urzędów skarbowych, mających na celu ograniczenie kwot wypłacanych z tytułu zwrotu podatku VAT za materiały budowlane
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec--> Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację Pana Posła Jarosława Stawiarskiego z dnia 22 sierpnia 2006 r., przekazaną przy piśmie z dnia 7 września 2006 r., dotyczącą zwrotu osobom fizycznym części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych, uprzejmie wyjaśniam:
Zasady dokonywania zwrotu ww. wydatków określają przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz. U. Nr 177, poz. 1468), zwanej dalej ˝ustawą (...)˝.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy (...) prawo do zwrotu przysługuje osobie, która poniosła wydatek na zakup materiałów budowlanych w związku z:
1) budową budynku mieszkalnego,
2) nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstał lokal mieszkalny spełniający wymagania określone w odrębnych przepisach,
3) remontem budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.
Zwrot dotyczy wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych, które do dnia 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką podatku od towarów i usług w wysokości 7%, a od 1 maja 2004 r. 22% podatkiem VAT, oraz udokumentowanych fakturami VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, wystawionymi od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 grudnia 2007 r.
W konsekwencji wszystkie osoby, które poniosły przedmiotowe wydatki mogą - na warunkach określonych w ustawie (...) - ubiegać się o ich częściową rekompensatę. Podkreślenia wymaga, iż żaden przepis ustawy (...) nie nakłada na inwestora obowiązku dokonania zgłoszenia, o którym mowa w wystąpieniu Pana Posła. Art. 4 ust. 2 pkt 2 tej ustawy zawiera jedynie warunek posiadania pozwolenia na budowę - w przypadku inwestycji, dla której zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, z późn. zm.) wymagane jest takie pozwolenie. Z tym że uzyskania pozwolenia na budowę nie można utożsamiać z dokonaniem zgłoszenia, a zatem brak takiego zgłoszenia (chociażby było wymagane przepisami prawa budowlanego dla wykonania określonych robót) nie pozbawia prawa do ubiegania się o zwrot części wydatków na podstawie przepisów omawianej ustawy.
Jednocześnie należy zauważyć, iż fakt dokonywania zwrotu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy (...), na wniosek osoby fizycznej złożony w urzędzie skarbowym, nie zmienia podstawowej zasady - wpisanej w art. 6 ust. 1 ustawy (...) - że kwotę zwrotu określa naczelnik urzędu skarbowego w drodze decyzji. Z kolei w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy (...) stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), a zatem również przepisy dotyczące postępowania podatkowego.
Natomiast zgodnie z art. 122 i 187 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa organy podatkowe mają obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i w tym celu zgromadzenia kompletnego materiału dowodowego. Realizowanie zasady prawdy obiektywnej nakazuje organowi podatkowemu dążyć do najdokładniejszego ustalenia stanu faktycznego sprawy, a co za tym idzie, do zebrania w tym zakresie wszelkich istotnych dowodów i wyjaśnienia wszelkich nasuwających się w sprawie wątpliwości. Wydanie decyzji wymiarowej bez wyjaśnienia okoliczności faktycznych, może stać się bowiem podstawą do stwierdzenia jej nieważności.
W świetle powyższego wszelkie działania organów podatkowych oparte na przepisach prawa należy uznać za poprawne.
Dodatkowo pragnę przytoczyć opinię, jaką w przedmiotowej sprawie wyraził Minister Budownictwa (pismo z dnia 29 września 2006 r. Nr BSD-0701-2/06/1705). I tak, zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29-31. Pojęcie robót budowlanych, zgodnie z art. 3 pkt 7 ustawy Prawo budowlane, obejmuje również prace polegające na remoncie.
Przepis art. 29 ust. 2 pkt 1 ustawy Prawo budowlane przesądza, iż nie jest wymagane pozwolenie na budowę w przypadku wykonywania robót budowlanych polegających na remoncie istniejących obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych, z wyjątkiem obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, wykonywanie takich robót wymaga jednak zgłoszenia właściwemu organowi.
Analiza powyższych przepisów pozwala na stwierdzenie, że pozwolenia na budowę nie można traktować na równi ze zgłoszeniem wykonywania robót budowlanych, w tym polegających na remoncie. Ustawodawca wyraźnie rozgraniczył bowiem sytuacje, w których rozpoczęcie robót budowlanych możliwe jest po uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, oraz przypadki, w których do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu.
Należy jednak zauważyć, że pomiędzy definicją remontu, wynikającą z Prawa budowlanego, a remontem, zdefiniowanym na potrzeby ustawy (...), poprzez wykaz robót w załączniku do tej ustawy, istnieją pewne różnice. Za remont w rozumieniu ustawy Prawo budowlane (art. 3 pkt

uważa się wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.
Niektóre z robót, wymienionych w załączniku do ustawy (...), zaliczanych do remontu budynku lub lokalu mieszkalnego w rozumieniu tej ustawy, nie mieszczą się w definicji remontu zawartej w Prawie budowlanym. Chodzi tu w szczególności o roboty polegające na wykonaniu nowych elementów, które pierwotnie w budynku lub lokalu nie istniały (np. wykonanie nowych instalacji, wbudowanie nowych okien oraz drzwi zewnętrznych) - nie można więc mówić o odtworzeniu stanu pierwotnego. Takie roboty budowlane mogą zostać zakwalifikowane np. jako przebudowa w rozumieniu art. 3 ust. 7a Prawa budowlanego i nie będą wówczas korzystały ze zwolnienia od obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Wówczas zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy (...) prawo do otrzymania rekompensaty części wydatków uzależnione będzie od posiadania przez osobę fizyczną pozwolenia na budowę.
Dodatkowo należy zauważyć, że pozwolenia na budowę w rozumieniu Prawa budowlanego wymaga remont obiektu wpisanego do rejestru zabytków (art. 29 ust. 2 pkt 1).
W świetle powyższego należy stwierdzić, że nie każdy remont w rozumieniu ustawy (...) będzie zwolniony z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Wyróżnić bowiem można następujące sytuacje:
1) jeżeli roboty kwalifikowane jako remont w rozumieniu ustawy (...) mogą zostać zakwalifikowane jako remont również w rozumieniu Prawa budowlanego i nie dotyczą obiektu wpisanego do rejestru zabytków - taka inwestycja nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, lecz wymaga zgłoszenia właściwemu organowi wykonywania tych robót; spełnienie tego obowiązku nie wpływa jednak na prawo do ubiegania się o częściowy zwrot wydatków stosownie do postanowień ustawy (...);
2) jeżeli roboty kwalifikowane jako remont w rozumieniu ustawy (...) mogą zostać zakwalifikowane jako remont również w rozumieniu Prawa budowlanego, ale dotyczą obiektu wpisanego do rejestru zabytków - inwestycja taka wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, od którego ustawa (...) uzależnia prawo do zwrotu;
3) jeżeli roboty kwalifikowane jako remont w rozumieniu ustawy (...) nie mogą zostać zakwalifikowane jako remont w rozumieniu Prawa budowlanego (lecz są np. przebudową) i nie korzystają ze zwolnienia z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę z innego tytułu (zwolniona jest np. budowa przyłączy) - inwestycja taka wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, od którego ustawa (...) uzależnia prawo do zwrotu.
W konsekwencji, różnorodność stanów faktycznych wymusza na organie podatkowym szczegółowe wyjaśnienie wszelkich okoliczności w sprawie. Dopiero wtedy możliwe jest podjęcie właściwego rozstrzygnięcia dotyczącego zarówno ustalenia prawa do zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych, jak i wysokości kwoty zwrotu.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Jarosław Neneman
Warszawa, dnia 3 października 2006 r. <!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->