Jak się okazuje opozycja nie zamierza odpuścić MF sprawy konkursów na stanowiska NUS. Nic dziwnego, bo jak wiadomo po dwóch nierozstrzygniętych konkursach minister może obsadzić stanowisko naczelnika "po uważaniu", co stwarza szczególnie niebezpieczne pokusy...
Na stronie internetowej P. Poseł B. Marianowskiej  opublikowana została interpelacja z 20 stycznia br. w kwestii drugiej tury konkursów. Może wkrótce dowiemy się czegoś więcej o kulisach wyłaniania nowych NUS.
Poniżej treść interpelacji

Barbara Marianowska
Poseł na Sejm RP

Pan
Jan Vincent Rostowski
Minister Finansów

Szanowny Panie Ministrze,

Interpelacja w sprawie drugiej tury konkursów na stanowiska naczelników w urzędach skarbowych.

Stan faktyczny stanowiący kontekst złożonej interpelacji:

Do mojego biura poselskiego wpłynęło pismo od osoby będącej pracownikiem Urzędu Skarbowego. Pismo to tyczy się szeregu zastrzeżeń co do transparentności procesu wyłaniania naczelników urzędów Skarbowych, nie jest przy tym opinią jednostkową ale stanowi wyraz poglądów wielu pracowników urzędów skarbowych, którzy jednak nie chcą wyrażać swoich myśli głośno w obawie przed kłopotami w pracy.

W październiku i listopadzie ub. roku odbyła się druga tura konkursów na stanowiska naczelników w urzędach skarbowych, w których wcześniej nie obsadzono w wyniku poprzednich konkursów oraz w tych urzędach, w których stanowiska naczelników zostały zwolnione w 2009 r. w sumie objęła 109 urzędów. Pomimo, że drugi etap tych konkursów miał miejsce w drugiej połowie listopada, do chwili obecnej Ministerstwo Finansów nie podało żadnych, nawet zbiorczych, informacji o ich wynikach. Z opublikowanych na stronach internetowych MF wyników pierwszego etapu tych konkursów wynika, że niezbędne minimum kwalifikujące uczestników do drugiego etapu (40 pkt z testu wiedzy i 5 pkt z zadań problemowych) osiągnęły 82 osoby. W dniu 15.01.2010 r. Min. Fin. ogłosiło ponowne konkursy na stanowiska naczelników w 6 urzędach skarbowych. Wynika stąd wniosek, iż minister zamierza obsadzić stanowiska naczelników w pozostałych 103 urzędach. Przyjmując najbardziej optymistyczne założenie, że wszystkie osoby które przeszły do drugiego etapu uzyskały pozytywne rezultaty także z całości konkursu i dostaną powołania na stanowiska naczelników, pozostanie przynajmniej 21 stanowisk naczelników, których obsadzenie będzie zależne od uznania Ministra Finansów. W praktyce liczba ta będzie niewątpliwie sporo większa, gdyż możliwe są przypadki, że kandydat który uzyskał w konkursie co najmniej wymaganą ilość punktów, nie znajdzie uznania w oczach kierownictwa MF, lub też w niektórych urzędach więcej niż jeden uczestnik przekroczył wymagane minimum.

Sytuacja w której kierownictwo ministerstwa będzie dysponowało pełną dowolnością przy obsadzie tak istotnych dla prawidłowego funkcjonowania Państwa oraz społeczności lokalnych stanowisk, nie będąc przy dokonywaniu wyboru skrępowanym żadnymi kryteriami, budzi uzasadniony niepokój wśród pracowników urzędów. Dotychczasowa praktyka wskazuje, że stanowiska te są rozdzielane w sposób wysoce uznaniowy, osobom wygodnym dla ministerstwa lub dyrektorów izb skarbowych. Pracownicy Urzędów Skarbowych wyrażają wolę, aby naczelnikami urzędów zostały osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

W związku z moją poprzednią interpelacją nr 11252 posiadam wiedzę iż Minister Finansów nie jest obligowany żadnym bezpośrednim nakazem prawnym by uzasadniać swoje decyzje, niemniej jednak brak wymogów prawnych nie jest tożsamy z zakazem publikacji uzasadnienia swoich decyzji, zwłaszcza w materii wymagającej społecznej kontroli oraz pełnej transparentności jaką bez wątpienia jest wyłanianie, mianowanie i odwoływanie naczelników US.

W związku ze złożoną przeze mnie interpelacją, która przywoływałam wyżej wystąpiłam do Biura Analiz Sejmowych o wydanie opinii prawnej w sprawie interpretacji art. 5 ust. 5e ustawy z 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych w związku z art. 76 ust. 1 pkt 4 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej. Z otrzymanej odpowiedzi wynikają następujące tezy, cytuję:

1. "można mieć wątpliwości co do tego, w jaki sposób, wedle jakich kryteriów i na podstawie jakich przesłanek (albo danych) minister może stwierdzić, że dany kandydat nie spełnia kryterium określonego w art. 5 ust. 5e ustawy".

2. "mimo, że ustawodawca nie określił kryteriów, ani sposobu, w jaki minister stwierdza ten brak, nie oznacza to, że zostawił on w tym względzie całkowitą swobodę decyzyjną. Przede wszystkim, nie można przyjmować, że Minister Finansów może nie obsadzić zwycięzcy konkursu z innej przyczyny (innych przyczyn) niż ta wskazana w art. 5 ust. 5e ustawy".

3. "w związku z tym, odmawiając powołania danego kandydata powinien on wskazać z jakich przyczyn osoba ta "nie gwarantuje obiektywnego wypełniania obowiązków" organu skarbowego. Inna interpretacja prowadziłaby, bowiem do zaprzepaszczenia istoty i celu postępowania konkursowego oraz zasad dostępu do służby publicznej ustalonego w art. 60 Konstytucji RP".

4. "Realizacja celów jest możliwa przez stworzenie określonych standardów oraz odpowiednich mechanizmów ustawowych, w szczególności przejrzystych reguł naboru i weryfikacji zdobywanej wiedzy i doświadczeń. Mają one eliminować ze służby te osoby, które nie spełniają wymogów wskazanych w Konstytucji i ustawie, zaś osobom kompetentnym zapewnić możliwość realizacji kariery zawodowej. Odmienne zapatrywanie, zakładające możliwość swobody w zakresie reguł decydowania o zatrudnieniu bądź mianowaniu poprzez niepodlegające weryfikacji uznanie profesjonalizmu bądź jego braku u określonej osoby prowadziłoby do nieprzejrzystych zasad funkcjonowania służby. Oznaczałoby to możliwość praktycznej eliminacji trybu konkursowego, a w konsekwencji otwierałoby drogę do pozamerytorycznego decydowania o kryteriach wyboru, a tym samym praktycznej negacji potrzeby istnienia obiektywnych i czytelnych reguł" (Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 lutego 2008 r. II PK 256/07 (OSNP 2009/9-10/116) )".

5. "brak uzasadnienia dla zastosowania przez Ministra Finansów trybu wskazanego w art. 5 ust. 5e może stanowić podstawę do wystąpienia przez osobę, która konkurs wygrała z roszczeniem o powołanie na stanowisko. Ten brak może być postrzegany jako nieuzasadnione pominięcie procedury konkursowej wymaganej przy obsadzaniu stanowisk dyrektora i naczelnika omawianych instytucji skarbowych, czyli pośrednio naruszenie art. 60 Konstytucji RP". (czyli zasady równego dostępu do służby na jednakowych zasadach dla kandydatów spełniających kryteria naboru) oraz art. 153 Konstytucji RP (konkurs jest gwarancją weryfikacji kwalifikacji kandydatów, która służy tworzeniu zawodowego korpusu - konkurs musi być oparty o przejrzyste reguły weryfikacji zdobytej wiedzy i doświadczenia kandydata - tak TK w orzeczeniu K 9/02).

6."odmowa przeniesienia członka korpusu służby cywilnej, który wygrał konkurs do pełnienia funkcji przedmiotowego organu skarbowego, dokonana w trybie art. 5 ust. 5 e, powinna zatem, wskazywać przyczynę (przyczyny), z powodu której uznano, że dana osoba nie gwarantuje obiektywnego wypełniania tej funkcji. Odmowa bez uzasadnienia może być również oceniana z punktu widzenia dyskryminacji w zatrudnieniu, co może uzasadniać wystąpienie przez kandydata z roszczeniami odszkodowawczymi przewidzianymi z tego tyłu w Kodeksie pracy".

W związku z powyższym interpeluję:

1. W ilu urzędach skarbowych konkursy zostały rozstrzygnięte, tzn. co najmniej jeden uczestnik uzyskał wymaganą min. ilość punktów?
2. Jakie kryteria będą decydowały przy wyborze na stanowisko naczelnika w przypadkach urzędów, w których więcej niż jeden kandydat uzyskał pozytywny wynik w konkursie?
3. Jakimi kryteriami będzie kierował się minister przy wyborze osób na stanowiska naczelników w tych urzędach, w których nie wyłoniono kandydata w drodze konkursu? Czy przy obsadzie stanowisk w tych przypadkach będą uwzględniane osoby które dwukrotnie nie przeszły konkursów, czy też np. propozycje objęcia stanowisk w tych urzędach otrzymają osoby, które uzyskały pozytywny wynik w tym lub poprzednim konkursie, a z różnych względów nie zostali/zostaną powołane na stanowisko w urzędzie do którego startowali.
4. Czy w związku z sentencją i stanowiskiem do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2008 r. II PK 256/07 (OSNP 2009/9-10/116 - cytat: "Realizacja celów jest możliwa przez stworzenie określonych standardów oraz odpowiednich mechanizmów ustawowych, w szczególności przejrzystych reguł naboru i weryfikacji zdobywanej wiedzy i doświadczeń. Mają one eliminować ze służby te osoby, które nie spełniają wymogów wskazanych w Konstytucji i ustawie, zaś osobom kompetentnym zapewnić możliwość realizacji kariery zawodowej. Odmienne zapatrywanie, zakładające możliwość swobody w zakresie reguł decydowania o zatrudnieniu bądź mianowaniu poprzez niepodlegające weryfikacji uznanie profesjonalizmu bądź jego braku u określonej osoby prowadziłoby do nieprzejrzystych zasad funkcjonowania służby. Oznaczałoby to możliwość praktycznej eliminacji trybu konkursowego, a w konsekwencji otwierałoby drogę do pozamerytorycznego decydowania o kryteriach wyboru, a tym samym praktycznej negacji potrzeby istnienia obiektywnych i czytelnych reguł", które jest zbieżne ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego w orzeczeniu z dnia 12 grudnia 2002 r sygn. K 9/02 (cyt. "konkurs musi być oparty o przejrzyste reguły weryfikacji zdobytej wiedzy i doświadczenia kandydata") zamierza Pan Panie Ministrze wprowadzić regulacje uściślające procedury postępowania konkursowego wyłaniającego osoby, które będą pełniły funkcje kierownicze w służbie skarbowej, tak aby uniknąć wszelkich zarzutów co do braku transparentności tego postępowania?

Z poważaniem
Barbara Marianowska

Tarnów, 20 stycznia 2010 r.

BPI 44/8/2010

za wzór może służyć sposób powpływania Naczelników z czasów PiS, królik wyciągnięty z kapelusza, który miał w świetle prawa zostać z automatu członkiem KAS i w ten sposób wytrzeć z przodu p.o.

No właśnie. Wtedy to były jedynie obiektywne kryteria przyjmowane przy doborze naczelników. Wszyscy z najlepszymi kwalifikacjami, doświadczeniem, prawdziwe orły

Nie wiedziałem, że orzeł to nielot (znam tylko takie przypadki)  

Można wygrać konkurs z najlepszym wynikiem w kraju i nie zostać naczelnikiem.

Bardzo podoba mi się  interpelacja.  

Widać, że opozycja, która poprzednio rozliczała ministra z tego co zrobił, obecnie zamierza go  rozliczać z tego co dopiero zamierza zrobić. Ale to dobrze, jakaś forma kontroli zewnętrznej przy obsadzie, bądź co bądź stanowisk publicznych, jest jak najbardziej wskazana w każdym szanującym się państwie.

Interpelacja jest sensowna i jak najbardziej uzasadniona, ale mam pytanie dlaczego dopiero teraz pani poseł się zainteresowała tym przepisem?

Nie budził on wątpliwości na posiedzeniu komisji w 2003 r., kiedy projektowano ustawę o Wojewódzkich Kolegiach Skarbowych (2 kwietnia 2003 r. omawiano m.in. art. 15 ustawy o WKS, który dodawał ust. 5e do art. 5 ustawy o urzędach i izbach skarbowych), nie był przedmiotem interpelacji, zapytań, nie był podnoszony w trakcie posiedzeń Sejmu (być może inny poseł oprotestowywał tę zmianę - nie wiem, jeśli tak, proszę o poprawienie mnie).

Dlaczego, uchwalając w sierpniu 2007 r. ustawę o zniesieniu WKS, nie zmieniono wtedy art. 5 ustawy o urzędach i izbach skarbowych? Była doskonała okazja, by wyeliminować ust. 5e lub przeredagować go tak, by ewentualne zastrzeżenia MF do kandydata były wysuwane i uzasadniane przed konkursem, a nie po jego wygraniu.

Jak pamiętam, w czasie procedowania ustawy o WKS sprawa nie została zauważona a największe kontrowersje budziło tworzenie DUS i przejście SNP do Służb Celnych. Opozycja (wtedy PiS i PO) zgłosiła w czasie prac podkomisji sejmowej ponad 170 poprawek do projektu ustawy, ale nie pamiętam, aby wśród nich była poruszana sprawa ust. 5e (wspłółpracowałem wtedy z Panią poseł i przyznam się, że nie zwróciłem uwagi na ten przepis. Być może jest on potrzebny, ale nie powinien być nadużywany.
Jak się wydaje, przepis ten nie był w praktyce używany do tej pory, albo były to rzeczywiście jednostkowe przypadki. Niestety, Ministerstwo Finansów od 5 miesięcy nie jest w stanie odpowiedzieć na pytanie, ile razy ten przepis był zastosowany.

Może "w tamtych okolicznościach" zapis ten był korzystny?
Obecnie tez jest korzystny, tylko że osoby korzystające się zmieniły  

Nieważne jak szczytne są intencje normodawcy i jak bardzo jest on światły i uczciwy.
Prawo winno być tak sformułowane, aby zabezpieczało przed jego nadużywaniem i wykorzystywaniem do prywaty.
Do czego może doprowadzić łamanie tej zasady, widać po obecnym topiku.

Bo to były Niskie Standardy PISuarów  

Na szczęście od 2 lat mamy Wysokie Standardy Platfusów.      

Tak, zgadzam się jak zwykle z Badmanem, a ponadto, wtedy w 2006 r. stołki spod d..py zabrano słusznie indywiduuom, które grzały je od gierka. chyba ciut za długo towarzyszki i towarzysze, nie sadzicie? to rodzi patologie i paskudne nawyki spanienia i inne takie.  To nauczyło pokory i jeszcze nauczy, że niestety teraz to kadencyjnośc wymuszą wybory, gdyż nie może to być stołek (podobnie jak DIS i inne) DOŻYWOTNI! zyj i daj żyć innym. Rotacja tu będzie i finito, na stolcach zastepców też. I nic na to Vincenty nie poradzicie, bo kolego Wy tez wyfruniecie stąd prosto na wysokosci lamperii do Londynu. Równo za 2 lata. PO was kolego reszta, po Wekopomnej Chwyly. Jasne, proste i zrozumiałe. Raz obsadza X, a raz Palikot, raz Y a raz inny Kaczor. Reguły zostały wytyczone w 2006 i tę datę liczcie sobie za początek ERY. NIEODWRACALNEJ. Nazywa się to kadencyjność wyborcza. Nawet ładnie brzmi   Nie chrzancie mi też bredni o apolitycznej SC, obiektywnych konkursach i innych takich fanfałów, bo mnie brzuch boli od śmiechu (prawda, np. panie pośle Miodowicz ze świętokrzyskiego?, ilu obsadziliście z Parafią?, hihihihih). Apeluję o jedno. Przy zamianie stołków szanujmy (cie) się, gdyż inaczej zjemy się wzajem. Wybór należy do nas wszystkich.

Pani poseł to jak widzę już trzecią interpelację w sprawach konkursu składa. Jakoś wątpię żeby odpowiedź różniła się od poprzednich.
Zresztą wszystkie odpowiedzi na doychczasowe interpelacje były utrzymane w podobnym tonie. Nawet interpelacja skierowana do Prezesa Rady Ministrów (nr 12972) została potraktowana podobnie. Czyli jest stosowny przepis i wszystko jest ok. Odniesiono się nawet do sprawy Zabrza ale wytłumaczenie było (wg mojej opini) żenujące i mocno nie w temacie. Ale co ja tam wiem na ten temat.  

Uważam, że nie musi minister powoływać tych co wygrali konkursy. To tylko element sprawdzenia ich wiedzy. A co zrobić z takim gościem co tylko gazety o nim piszą negatywnie bo ludzi ma za nic i ciągle zajmuje się nim prokuratura bo grozi podatnikom. Za to ma kolegę DIS lub kolegów jego za swoich.

Dlatego uważam, że trzeba powoływać ludzi z lokalnych środowisk nie spadochroniarzy, szanowanych przez podatników z wiedzą i doświadczenim i nie bać się tego. Odwagi życzę ministrowi.