No cóż, Izba - tak jak kobieta ( i nie tylko ) zmienną jest. A tak na serio, skoro " Sądy Adm. " ciągle zmieniają zdanie, to dlaczego by Izby nie miały go zmieniać.
  Do Mofnet : o co chodzi z tym " orzekaniem o zaległości podatkowej, gdy wniosek ws. ulgi został złożony przed terminem płatności .. ?. Z góry dziękuję za wyjaśnienie tej kwestii.

Do Madagaskar:
Oto przykład: wniosek o raty w PIT za 2008r. wpływa np. 20 kwietnia 2009r. tj. przed ustawowym terminem zapłaty /30 kwietnia 2009r./. Zatem kwota na dzień złożenia podania jest zobowiązaniem do zapłaty. Jeśli teraz wydajemy decyzję, to nie orzekamy o podatku, ale o zaległości podatkowej /67a par. 1 pkt 2/ - bez odsetek. Nie bierzemy pod uwagę kiedy wpłynął wniosek, ale odnosimy się do stanu na dzień wydania orzeczenia! To też jest oficjalne stanowisko IS Wrocław:)

Ciekawe jak IS z w W tłumaczy takie stanowisko. Moim zdaniem to nowe podejście jest niezgodne z rozporządzeniem MinFin z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej (...) - chyba, że przegapiłam zmianę:
   § 11. Opłata prolongacyjna jest naliczana w przypadku:
1) wydania decyzji o odroczeniu terminu płatności lub o rozłożeniu na raty zapłaty podatku (czyli złozonego przed terminem płatności) ? od dnia następującego po upływie terminu płatności podatku;
2) wydania decyzji o odroczeniu lub rozłożeniu na raty zapłaty zaległości podatkowej ? od dnia następującego po dniu, w którym złożono podanie w tej sprawie (czyli podanie złozone po terminie płatności).

Zobacz : B. Brzeziński , M. Kalinowski , M. Masternak , A. Olesińska  , Ordynacja podatkowa. Komentarz , Toruń 2002 s. 186 , patrz  wyrok NSA z 16 listopada 2000 r. , I SA/Ka 550/99 , LexPolonica.
Takie stanowisko obowiazuje od 16-04-2008 r. (IS W-aw)
Pozdrawiam

Taki sam pogląd jak IS prezentują sędziowie NSA w najnowszym wydaniu swojego komentarza:

"Złożenie wniosku o rozłożenie zapłaty podatku na raty przed upływem terminu płatności, a rozpatrywanie go po jego upływie powoduje, że organ podatkowy może jedynie wydać decyzję o rozłożeniu na raty zaległości podatkowej, a nie podatku, który stał się już w dacie wydania decyzji zaległością podatkową".

S. Babiarz,  B. Dauter, B. Gruszczyński, R. Hauser, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2009, s. 347.


Identyczny - jak IS, sędziowie NSA i autorzy komentarza przywołanego w poprzednim poście (prof. Brzeziński i inni) - pogląd prezentują również autorzy komentarza do Ordynacji zamieszczonego w Lex'ie:

"W sytuacji gdy podatnik złożył wniosek o odroczenie terminu płatności przed jego upływem, a organ podatkowy podejmuje decyzję po jego upływie, nie może tego terminu odroczyć. W takim przypadku, może być podjęta decyzja o odroczeniu zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę."

Dowgier Rafał, Etel Leonard, Kosikowski Cezary, Pietrasz Piotr, Presnarowicz Sławomir, Ordynacja podatkowa, Komentarz, LEX 2007

No to mamy dylemat - stosować prawo (rozporządzenie) czy dostosować się do interpretacji i wyroków zanim (i o ile w ogóle) zostaną uwzględnione w prawie.

Jak widać stanowisko przedstawicieli doktryny co do interpretacji przepisów ustawy jest jednolite.

Nikt z cytowanych nie dopuszcza możliwości rozkładania na raty/odraczania podatku w sytuacji, gdy upłynął już termin jego płatności, bez względu na to kiedy został złożony wniosek o udzielenie ulgi w spłacie.

Po upływie terminu płatności rozłożyć na raty/odroczyć można wyłącznie zaległość podatkową wraz z odsetkami za zwłokę, ewentualnie zaległość podatkową jeżeli odsetki nie zostały naliczone albo wygasły.

Proponuję stosować prawo - ustawę. A wykładni przepisów rozporządzenia - wydanego przecież na podstawie delegacji zawartej w tej ustawie - dokonywać w sposób, który pozostaje w zgodzie z wolą ustawodawcy.

Wasza IS chyba zgubila jedyny egemplarz Ordynacji jaki mieli.

Art. 133. § 1. Stroną w postępowaniu podatkowym jest podatnik, płatnik, inkasent lub ich następca prawny, a także osoby trzecie, o których mowa w art. 110-117, które z uwagi na swój interes prawny żądają czynności organu podatkowego, do której czynność organu podatkowego się odnosi lub której interesu prawnego działanie organu podatkowego dotyczy.
§ 2. Stroną w postępowaniu podatkowym może być również osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej inna niż wymieniona w § 1, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą na niej szczególne obowiązki lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa.
§ 3. W przypadku, o którym mowa w art. 92 § 3, jedną stroną postępowania są małżonkowie i każdy z nich jest uprawniony do działania w imieniu obojga.

Art. 92. § 1. Jeżeli, zgodnie z ustawami podatkowymi, podatnicy ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe, a zobowiązania te powstają w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 2, odpowiedzialnymi solidarnie są podatnicy, którym doręczono decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się do zobowiązań podatkowych pobieranych w formie łącznego zobowiązania pieniężnego. W tym przypadku zasady odpowiedzialności solidarnej stosuje się z chwilą doręczenia decyzji (nakazu płatniczego) osobie, na którą, zgodnie z odrębnymi przepisami, wystawia się decyzję (nakaz płatniczy).
§ 3. Małżonkowie wspólnie opodatkowani na podstawie odrębnych przepisów ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe oraz solidarna jest ich wierzytelność o zwrot nadpłaty podatku.
§ 4. Do wierzytelności o zwrot nadpłaty, o której mowa w § 3, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o wierzytelnościach cywilnoprawnych.

mnie już pomysłowość IS Wrocław nie dziwi! Z tymi małżonkami tak należy robić i nic się na to nie poradzi /a jak człowiek o coś zapyta, to powiedzą, że się muszą zastanowić/. Jest to wkurzające:( zresztą w kwestii ulg jest wiele "drażliwych" tematów np. pomoc publiczna i ratingi. Człowiek jest w sumie zdany sam na siebie, bo nikt nie porafi wytłumaczyć, jakie kryteria przyjmować, a jak przyjdzie później do kontroli to się wymądrzają!

Dzięik;))) Teraz tylko uporczywe kierownictwo przekonać...

Dzięki Ci Mofnet !. Wygląda na to, że jest to stanowisko słuszne. Zastanawiam się jednak,na który przepis rozporz. MF ( w spr. odsetek i opł. prolong. )  - oczywiście przy założeniu jw., należy się powołać - na par. 11 pkt 1, czy 2, a może par. 11 pkt 1 i 2 ?, bo to, że należy ją naliczyć w tym przypadku od .01.05.2009 r.- chyba będzie prawidłowym podejściem do sprawy ?. Sorba - czy można Cię poprosić o wypowiedzenie się na ten temat, wdaje się, że jesteś w awangardzie odnośnie ww. spraw ? Innych też proszę o pomoc w tej kwestii.

Rzeczywiście normodawca wprost uregulował wprost dwa stany faktyczne:
§ 11 pkt 1 ? wniosek złożony jest przed upływem terminu płatności i decyzja wydana przed upływem terminu płatności,
§ 11 pkt 2 ? wniosek złożony jest po upływie terminu płatności i decyzja ? co oczywiste w tej sytuacji ? wydana po upływie terminu płatności.

Nie uregulowano stanu faktycznego, w którym:
wniosek o udzielenie ulgi zostałby złożony przed upływem terminu płatności a decyzji zostałby wydana po upływie terminu płatności.

Tak jak już napisałem wyżej, proponuję dokonać wykładni (systemowej) przepisów rozporządzenia w sposób, który nie pozostawałby w kolizji z przepisami ustawy. Tak więc zestawiając § 11 pkt 2 z art. 53 § 4 przepis można wyłożyć w ten sposób, że opłata prolongacyjna jest naliczana od dnia następującego po dniu, w którym złożono podanie, jednak nie wcześniej niż od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku. Naliczenie opłaty prolongacyjnej za okres kiedy objęta decyzją zaległość nie była jeszcze zaległości podatkową (tj. od dnia złożenia wniosku do dnia terminu płatności) byłoby niezgodne z przepisami ustawy.

Dodano: 01 Cze 2009 11:30

I jeszcze wątek odnoszący się do ulg w spłacie i małżonków. Problem dotyczy przede wszystkim podatku dochodowego od osób fizycznych. Analizując to zagadnienie warto poddać wnikliwej ocenie nie tylko przepisy ustawy Ordynacja podatkowa ale także przepisy Kodeksu cywilnego.

Ale jeszcze krótki wstęp.
Dyskusja jest prawdopodobnie wynikiem nie tylko pominięcia niżej analizowanych przepisów ale i odniesieniem procesu podatkowego do ?klasycznego? stanu faktycznego: małżonkowie opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów prowadzący wspólne gospodarstwo domowe składają wniosek o udzielenie ulgi. Co jednak w sytuacjach gdy np. orzeczono separację małżonków, rozwiązano małżeństwo przez rozwód (w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zdarzenia te nie mają wpływu na dokonane w przeszłości rozliczenie ?małżeńskie?). Gdyby uznać, że małżonkowie są jedną stroną postępowania w sprawie udzielenia ulgi w spłacie to w opisanych stanach faktycznych:
- jeden z małżonków składa wniosek o udzielenie ulgi w spłacie a drugi skutecznie cofa wniosek ? drugi małżonek nie może się temu sprzeciwić, bo przecież nie byłby ?inną stroną? (vide art. 208 § 2),
- organ uznaje, że są spełnione przesłanki do udzielenia ulgi w stosunku do podpisanego pod wnioskiem małżonka (np. ciężka choroba, trudna sytuacja materialna) ale przecież drugi z małżonków ? notabene już rozliczający się wspólnie z swoim nowym małżonkiem ? przesłanek do udzielenia ulgi nie spełnia,
- małżonek składa wniosek dokumentując dowodami proces leczenia, stan środków na rachunkach bankowych, dochody a drugi z małżonków (przypominam o separacji albo rozwodzie) jak strona postępowania ma w te dokumenty pełny wgląd (bo jeżeli przyjmiemy wersję jednej strony to przecież nie odmówimy stronie dostępu do dokumentów przez tą samą stronę złożonych)
- itp.

Przejdźmy więc do analizy przepisów.
Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mimo możliwości łącznego opodatkowania od sumy dochodów, każdy z małżonków pozostaje odrębnym podatnikiem, solidarnie odpowiedzialnym za zadeklarowany/określony w ten sposób podatek. Z kolei stosownie do brzmienia art. 67a ulg w spłacie organ podatkowy udziela na wniosek podatnika. Przepis prawa materialnego nie pozostawia więc wątpliwości co do podmiotu legitymowanego do złożenia takiego wniosku ? jest nim podatnik (tj. jeden z solidarnie odpowiedzialnych małżonków). Stroną takiego postępowania będzie więc podatnik/małżonek (art. 133 § 1) a nie małżeństwo (art. 133 § 3) [vide wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 6 października 2005 r. syg akt I SA/Ol 285/05).

W tym miejscu warto zauważyć, że ratio legis wprowadzenia § 3 do art. 133 było uregulowanie procesowej roli małżonków w postępowaniach zmierzających do wymierzenia zobowiązania i ew. nadpłaty (która jest konsekwencją odniesienia kwoty zapłaconego podatku do wysokości zobowiązania). Z uzasadnienia projektu nowelizacji ustawy Ordynacja podatkowa (pismo Prezesa Rady Ministrów skierowane do Marszałka Sejmu z dnia 18 kwietnia 2002 r., RM-10-68-02, druk sejmowy 414): ?Art.133 § 3 wprowadza zasadę jedności strony w przypadku małżonków opodatkowanych łączenie oraz tworzy domniemanie umocowania każdego z nich do reprezentowania obojga w tej sprawie w celu uproszczenia postępowania w sprawie wymiaru ich łącznego zobowiązania.?

To jednak nie wszystko.

Stosownie do art. 92 § 3 op małżonkowie wspólnie opodatkowani na podstawie odrębnych przepisów ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe oraz solidarna jest ich wierzytelność o zwrot nadpłaty podatku. Z kolei w myśl art. 91 do odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania podatkowe stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dla zobowiązań cywilnoprawnych.

Spójrzmy więc na przepisy Kodeksu cywilnego:
Jak stanowi art. 366 § 1 kc kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl art. 372 kc przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia w stosunku do jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników. Natomiast stosownie do brzmienia art. 373 kc zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników.

Tak więc:
- rozłożenie na raty podatku/zaległości podatkowej na wniosek jednego z małżonków pozostaje bez wpływu na bieg terminu przedawnienia zobowiązania drugiego dłużnika solidarnego (drugiego małżonka) [art. 372 kc w zw. z art. 91op],
- umorzenie zaległości na wniosek jednego z małżonków pozostaje bez wpływu na obowiązek zapłaty spoczywający na drugim dłużniku solidarnym (drugim małżonku) [art. 373 kc w zw. z art. 91 op].

Analiza przepisów Kodeksu cywilnego potwierdza więc, że przepis art. 133 § 3 nie ma zastosowania do postępowań w sprawie ulg w spłacie.

Pamiętać oczywiście należy o instytucji połączenia postępowań uregulowanej w art. 166 § 1. Nie ma przeszkód do jej stosowania w postępowaniach w sprawach ulg w spłacie dot. solidarnych zobowiązań małżonków, o ile przesłanki z przywołanego przepisu zostaną spełnione. W takim postępowaniu nie będziemy jednak mieli do czynienia z jedną stroną postępowania tylko współuczestnictwem formalnym małżonków, podatników podatku dochodowego od osób fizycznych.

Przepisy Op w zakresie ulg uznaniowych można z powodzeniem interpretować inaczej (w każdym razie na podstawie art. 67a) ? skoro przy rozłożeniu na raty zaległości podatkowej mowa jest o odsetkach za zwłokę, to sugeruje to ich obecność na dzień złożenia wniosku, inaczej w jakim momencie miały by się pojawić, skoro wchodzi w grę również opłata prolongacyjna? Ale rozumiem że interpretacja o jakiej pisze Sorba wynika z ogólnego spojrzenia na kwestię zaległości podatkowej.
Z pewnością przepisy w tym zakresie nie są doskonałe, ale przypominam sobie (po wysileniu pamięci i sprawdzeniu w starych komentarzach), że problem nie jest nowy i interpretacje o jakich wspominasz również. W zamierzchłych czasach obowiązywania ustawy o zobowiązaniach podatkowych i stosowania Kpa do spraw podatkowych panował pogląd, że nie można odroczyć terminu płatności podatku, jeśli już termin ten upłynął, możliwe było w takiej sytuacji już tylko rozłożenie na raty zaległości podatkowej (dla przypomnienia: art. 22.1. Na wniosek podatnika termin płatności podatku może być odroczony lub płatność podatku rozłożona na raty.). Powstawały wtedy problemy jak załatwić takie sprawy, jeśli podatnik upierał się, że nie chce choćby dwóch rat tylko jedną. Poza tym pojawiały się zarzuty, że organy podatkowe celowo zwlekają z wydaniem decyzji o odroczeniach. Na wnioski urzędów skarbowych w Op problem miał być rozwiązany, jednak też jakoś nie wychodziło (art. 48 do 2003r. odroczenie terminu płatności podatku i rozkładanie na raty podatku oraz zaległości podatkowych, a od 2003r. odraczanie i rozkładanie na raty zarówno podatków jak i zaległości podatkowych). Sorry za przydługie rozpisanie, ale moim zdaniem czasami historia przepisu pomaga w interpretacji. Pamiętam, że zmiany te były podyktowane głównie ujednolicenia postępowania w urzędach i ułatwienia pracy ? jednolite przyjęcie zasady, że termin złożenia wniosku w stosunku do terminu płatności decyduje o tym czy mamy do czynienia z podatkiem czy zaległością do końca postępowania. Moim zdaniem rozwiązania ?poza Wrocławskie? jak na razie sprawdzają, mimo że może niezgodne z interpretacjami (zresztą często różnymi). Ale...le jeśli znajdą się klarowne zmiany w przepisach, to czemu nie?

Kontynuując omawiany wyżej  przypadek, gdy  tylko jedno z małżonków zwróci się o umorzenie zaległości podatkowej ( PIT ? wspólny ) i wykaże ? swój ważny interes '' ( art. 67a par. 1 pkt 3 Op ), to ? jak dobrze rozumiem, w decyzji w tej sprawie ( z powołaniem się również na art. 373 kc ) nie używamy sformułowania ? umarza zobowiązanie podatkowe/zaległość... '', lecz ? zwalnia wnioskodawcę z długu ? obowiązku zapłaty zaległości podatkowej w kwocie ?. zł., wynikającej ze  ? wspólnego'' PIT-37 za 2008 r.''.


      Jednak nie wiem, jaka więc, w przypadku złożenia przez małżonków wspólnego PIT-a, powinna być treść sentencji decyzji, w odniesieniu do złożonego wniosku tylko przez jednego z małżonków - XY, w sytuacji gdy zwraca się on o odroczenie terminu płatności/zapłaty podatku/zaległości podatkowej lub rozłożenie zapłaty podatku/zal. na raty ?. Czy może np. tak: " NUS w X (odracza/rozkłada na raty) Panu/ni XY zam. Z (termin płatności/zapłaty) / (zapłatę podatku/zaległości podatkowej) w podatku doch. od. osób fiz. w wysokości 24.000 zł. - wynikającym ze złożonego przez Pana/nią wspólnie z małżonkiem/a EY w dniu 30.04.2009 r., na 4 równe raty tj. po ... zł. (+ odsetki/opłata prolong.) ... '' ?.Czy może inaczej ?.

      Rozumiem, że w ww. 1 przypadku, będziemy egzekwować (dochodzić) zapłatę podatku od    drugiego małżonka/ki EY, natomiast w 2. przypadku, czy małż. EY nie będzie się mogła skutecznie " odpędzać od egzekucji '' , powołując się na fakt, że podatek/zal. został odroczony/rozłożony na raty decyzją NUS-a, którą zresztą skierowano tylko do jej małżonka, a więc "praktycznie'' jej ta zaległość już niejako nie dotyczy ...?. W każdym bądź razie, chyba nie będziemy jej dochodzić od niej - żądać jego uregulowania, a jeżeli tak, to nie od razu w całości, lecz tylko po ustalonym jej małżonkowi terminie lub w ustalonych jemu  ratach ... ?. Czy też, mając na względzie art. 373 kc, wydanie decyzji  odroczeniowej/ratalnej  tylko w stosunku do jej  małżonka, nie wywołuje ona skutków względem jego małżonki, a więc możemy od niej dochodzić np. zapłaty jednorazowo (upomnienie, tytuł, poborca/inspektor ) ?.

      Wobec ww. dylematów, bardzo proszę o pomoc w tej  kwestii. Czy mogę i tym razem liczyć m.in.  na Ciebie Sorba ? A może ktoś inny też podzieli się przemyśleniami na ten temat.

                                                                                          Dzięki z wyprzedzeniem !