IZBA SKARBOWA W ŁODZI O OSZCZĘDNOŚCIACH W KASIE MIESZKANIOWEJ
Jak realizowane są potrzeby mieszkaniowe

Podatnicy, którzy nabyli prawo do ulgi z tytułu ponoszonych wydatków na własne cele mieszkaniowe, nie utracą ulgi, jeśli remontowany budynek mieszkalny letniskowy stanowi stałe (a nie czasowe) lokum, w którym koncentruje się życie rodzinne podatnika.


JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
W dniu 15 listopada 1999 r. podatnik zawarł umowę systematycznego oszczędzania na rachunku kasy mieszkaniowej z przeznaczeniem ich na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych. Okres oszczędzania w kasie mieszkaniowej upłynął 31 grudnia 2005 r. i w lutym 2006 roku bank przelał na osobiste konto podatnika zgromadzone środki. Czy oszczędności te można przeznaczyć na remont budynku mieszkalnego letniskowego?

ODPOWIEDŹ IZBY
Od 1 stycznia 2002 r. podatnikom, którzy zawarli umowę o kredyt kontraktowy z bankiem prowadzącym kasę mieszkaniową o systematyczne gromadzenie oszczędności i przed 1 stycznia 2002 r. nabyli prawo do odliczania od podatku wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe, przysługuje prawo do odliczania od podatku dalszych kwot wpłaconych oszczędności na kontynuację systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na tym samym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w tym samym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, poniesionych od 1 stycznia 2002 r., do upływu określonego przed 1 stycznia 2002 r. terminu systematycznego gromadzenia oszczędności, wynikającego z umowy o kredyt kontraktowy.

Zgodnie z art. 27a ust. 13 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.; dalej ustawa o PIT), w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2002 r., jeżeli podatnik skorzystał z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku z tytułu systematycznego gromadzenia oszczędności wyłącznie na jednym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w jednym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, a następnie wycofał oszczędności z kasy, z wyjątkiem gdy wycofana kwota po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania została wydatkowana zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę – do dochodu (przychodu) lub podatku należnego za rok, w którym zaistniały te okoliczności, dolicza się odpowiednio kwoty uprzednio odliczone z tych tytułów. Zatem w celu zachowania prawa do wcześniejszych odliczeń należy zgromadzone na imiennym rachunku oszczędnościowo-kredytowym środki przeznaczyć na cele mieszkaniowe określone w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1070 z późn. zm.). Celami mieszkaniowymi są służące zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy m.in. remont domu albo lokalu z wyjątkiem bieżącej konserwacji i odnowienia mieszkania.
Dopuszczając możliwość skorzystania z ulgi w PIT z tytułu poniesienia przez podatnika wydatków na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych ustawodawca wprowadził w tym przepisie mechanizm zapobiegający obniżeniu tego zobowiązania w przypadku ominięcia przez podatnika celu ulgi, jakim jest zaspokojenie jego własnych potrzeb mieszkaniowych.

Za budynek należy uznać obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, oraz posiada fundamenty i dach. Ponadto w rozporządzeniu w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych do klasy budynków mieszkalnych (jednorodzinnych) zalicza się m.in. domy letnie. Tym samym zakres pojęcia budynek mieszkalny obejmuje również budynek letniskowy.

Jednak decydujące znaczenie dla potrzeb zastosowania omawianej ulgi ma to, czy dany budynek pełni funkcję mieszkalną i zaspokaja potrzeby mieszkaniowe podatnika. Funkcję mieszkalną i potrzeby mieszkaniowe podatnika realizuje lokum, w którym koncentruje się jego życie rodzinne. Dlatego dla zachowania prawa do ulgi remontowany budynek mieszkalny letniskowy musi stanowić stałe (a nie czasowe) lokum, w którym koncentruje się życie rodzinne podatnika.

Decyzja w sprawie interpretacji prawa podatkowego dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 5 października 2006 r., nr PB I-3/4117/IN-59/US/2006/ACH
GP 23.10.2006

<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->Wydatki na rozbudowę domu letniskowego, który ma służyć zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych podatników podlegają odliczeniu od podatku w ramach dużej ulgi podatkowej - orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 12 lipca 2000 r. (sygn. III RN 207/2000). Jest to kolejny obok orzeczenia dotyczącego zasad odliczania rent cywilnoprawnych, wyrok SN idący w kierunku „liberalizacji” stosowania przepisów prawa podatkowego, regulujących problematykę ulg podatkowych. Kolejny raz SN, w przeciwieństwie do organów podatkowych i NSA dał wyraz swojemu przekonaniu o nadrzędności konstytucyjnej wartości jaką jest pewność prawa nad doraźnymi interesami fiskusa.

Wyrok SN był następstwem wniesienia przez Rzecznika Praw Obywatelskich rewizji nadzwyczajnej od orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, utrzymującego w mocy decyzji organu podatkowego.

Sprawa, będąca przedmiotem rozstrzygnięcia SN dotyczyła odliczenia od podatku wydatków na rozbudowę domku letniskowego na podstawie art. 27a ust. 1 pkt 1 lit. e), czyli w ramach tzw. dużej ulgi podatkowej. Cytowany wyżej przepis stanowi, że podatnicy, którzy ponieśli wydatki na własne potrzeby mieszkaniowe m.in. na rozbudowę budynku na cele mieszkalne, mają prawo do pomniejszenia (w ramach obowiązującego limitu) podatku dochodowego o 19% poniesionych wydatków.

W przedmiotowej sprawie organy podatkowe zarówno pierwszej jak i drugiej instancji zakwestionowały przedmiotowe odliczenie uznając, że domek letniskowy nie mieści się w zakresie pojęcia budynku na cele mieszkalne, a więc nie został spełniony warunki skorzystania z ulgi. Podobne rozstrzygnięcie, aczkolwiek oparte na odmiennej argumentacji podjął Naczelny Sąd Administracyjny. Sąd stwierdził, że nie można przyjąć, iż domek letniskowy nie mieści się w zakresie pojęcia budynku na własne cele mieszkalne. Zdaniem sądu, powodem zakwestionowania ulgi, jest to, że wydatków na rozbudowę domku letniskowego nie można zakwalifikować jako wydatków na własne potrzeby mieszkaniowe. Uzasadniając tą tezę NSA odwołał się do wykładni funkcjonalnej, stwierdzając, że „nie sposób przypisywać ustawodawcy zamiaru przyznania ulgi podatkowej osobom, które odczuwają potrzebę posiadanie kilku mieszkań”.

SN uwzględnił rewizję nadzwyczajną Rzecznika Praw Obywatelskich, uchylił zaskarżony wyrok a sprawę przekazał do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu SN podkreślił, że skorzystanie z odliczenia określonego w art. 27a ust. 1 pkt 1 UPDF wymaga spełnienia kilku warunków. Pierwszy wiąże się z koniecznością poniesienia wydatków na rozbudowę. Kolejny odnosi się do przedmiotu inwestycji, którym powinien być budynek mieszkalny. Ostatni warunek dotyczy celu inwestycji, jakim są własne potrzeby mieszkaniowe podatnika. SN stwierdził, że w rozpatrywanej sprawie zostały zachowane wszystkie powyższe wymogi. W szczególności SN nie podzielił opinii organów podatkowych jakoby domek letniskowy nie należy do kategorii budynków mieszkalnych. Nie zgodził się także ze stanowiskiem NSA, którego zdaniem powodem rozbudowy domku letniskowego nie były własne potrzeby mieszkaniowe, stwierdzając wprost, że nie można przyjmować, że podatnik który inwestuje w rozbudowę następnego lokalu mieszkalnego, nie czyni tego w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. <!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->