Po ponownym przeanalizowaniu przepisów w omawianym zakresie :czytaj:  oraz Waszych opinii doszedłem do następujących wniosków:
Należy rozróżnić pojęcie wyjaśnień od zeznań składanych przez stronę:

WYJAŚNIENIA
1. Kontrolowany ma obowiązek składania wyjaśnień objętych przedmiotem kontroli,
2. Za nie składanie wyjaśnień kontrolowanemu grozi kara porządkowa z art.262 par.1 OP.,                         ( niestawiennictwo,odmowa wyjaśnień) jak i  kara z art.83 KKS (utrudnianie kontroli),
3.Treść wyjaśnień nie podlega odpowiedzialności z art.233 KK ( gdyż to nie są zeznania)- może po prostu kłamać.
ZEZNANIA
1.Zeznania objęte są odpowiedzialnością za składanie fałszywych zeznań z art.233KK,
2. Zgodnie z art.199 OP strona może odmówić złożenia zeznań,
3. W tym przypadku strona nie podlega odpowiedzialności z art.262 par.1 OP ( niestawiennictwo,odmowa zeznznań).

Reasumując w zależności od tego czy strona wezwana jest do złożenia wyjaśnień czy do złożenia zeznań uwarunkowane jest umieszczenie w wezwaniu pouczenia z art.262 OP oraz konsekwencje wynikające z tego przepisu.

no to może jeszcze uznamy, że zeznanie=zeznanie, czyli zeznanie (art. 262 § 1 pkt 2) = zeznanie (art. 3pkt 5)


I wtedy nikt nam nie powie, ze czarne jest czarne, a białe jest białe

<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->§ 4. Kary porządkowej, o której mowa w § 1, nie stosuje się w przypadku przesłuchania strony w trybie art. 199.<!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->

Nie bardzo rozumiem jak z tego par. wyinterpretowujecie prawo strony do niestawienia się na wezwanie organu podatkowego. Kary nie stosuje się w przypadku przesluchania strony. Ma prawo zgodnie z art. 199 odmówić zgody na przeprowadzenie takiego dowodu, ale ma pisemnie lub ustnie odmówić, a nie ignorować wezwania. Nie nakladamy kary w tym przypadku z tytułu jego zachowania w ramach czynności przesluchania, bo do niej jeszcze nie doszlo. Kara jest za niestawienie się na wezwanie. Odmówić udziału ma w sposób dorozumiany, a nie milczący.

Zgadzam się z Wjaworem. Dlaczego? bo, tak jak napisał mój Uczony Przedmówca "kary nie stosuje się w przypadku odmowy zgody na przesłuchanie strony w trybie art. 199". Strona ma prawo odmówić zgody na przeprowadzenie takiego dowodu. Jak zaznaczył Wjawor strona musi wyartykułować swoją wolę albo pisemnie albo ustnie. Nie może ignorować wezwania jej do konkretnych czynności procesowych przez uprawniony organ. Ewentualna kara jest wymierzana za niestawienie się na wezwanie - co wynika wprost z normy zawartej w art.262 par.1 -
"Strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:
1) nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub
2) bezzasadnie odmówili złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin lub udziału w innej czynności,
... mogą zostać ukarani karą porządkową do 2.500 zł."
Czyli ukaraniu podlega ignorowanie organu administracji publicznej wykonującego czynności urzędowe, a nie "z tytułu jego zachowania w ramach czynności przesłuchania, bo do niej jeszcze nie doszło."
Inne rozumienie tych przepisów prowadzi do sprzeczności i galimatiasu interpretacyjnego. W prawie to tzw. "sprzeczność pozorna". Wjawor, Supersaper, i chyba Elsinore, a ja za nimi, wykazaliśmy jak tę sprzeczność wyeliminować.
Inaczej doszłoby do absurdalnej sytuacji, w której norma z art.262 par.1 OP nie miałaby nigdy zastosowania - byłaby martwym przepisem. Owszem można powątpiewać w racjonalność naszego legislatora, ale przy wykładni norm musimy ją zakładać inaczej od razu dajmy sobie spokój z jakąkolwiek interpretacją prawa.




błąd. Majani był(a) bardziej dosadna(y).
w odniesieniu do strony Ordynacja przewiduje, że ta zawsze składa "wyjaśnienia". przy czym do strony jedynie pomocniczo stosujemy regulacje określające status świadka i nie wprost a z konkretnymi wyjątkami, jak np. w art.199 - niedopuszczalność stosowania środków przymusu. "zeznania" składa świadek lub biegły.

:brawa:


:brawa:

Osobiście polecam ew. karę z kks za "utrudnianie" niż porządkową.
Strona może odmówić zeznań na podstawie art 199 op, ale ma obowiązek udzielać wyjaśnień, a te kierujemy na piśmie (możemy wręczyć zaraz po odmowie przesłuchania. Dopiero później można zastosować rozwiązania siłowe z jedną uwagą.
Ponieważ w Polsce tortury są tymczasowo zakazane, nie ma możliwości uzyskać jakichkolwiek informacji od osoby, która nie chce ich udzielić.
Brak udziału strony w postępowaniu (na jej własne życzenie i mimo starań organu) daje nam praktycznie wolną rękę co do ustaleń (niestety w granicach rozsądku).

Dyskusja czym różnią się zeznania od wyjaśnień jest czysto akademicka. Mam tu pewien problem (6 godzin dyskusji z adwokatem - byłym prokuratorem). Czy stronę uprzedzać o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania i jakim sposobem wyegzekwować od sądu skazanie? Konkluzja była prosta (choć okupiona kacem).   To nie jest w praktyce możliwe. Pozdrawiam!!

Jeżeli mówimy o utrudnianiu postępowania podatkowego przez niestawianie się na wezwania to proszę o wskazanie mi przepisu z kks, który penalizuje takie zachowanie. Osobiście nie widzę w tej sytuacji możliwości ukaranie strony postępowania podatkowego.
Inną kwestią jest to, że o wiele łatwiej jest nałożyć karę porządkową tj. wydać stosowne postanowienie w trybie OP, niż przeprowadzić postępowanie przygotowawcze w sprawie karnej skarbowej, wykazać winę podejrzanego, oskarżyć go i doprowadzić przed sądem do jego skazania (nie mówiąc o kosztach).
W moim urzędzie zamiast nałożyć karę porządkową (co jest szybsze i bardziej ekonomiczne niż postępowanie z kks), spycha się sprawę do komórki SK .

mniemam Ogórku, iże Twoje szefostwo nie ma pojęcia o Kks-ie i traktuje tę ustawę jako remedium na wszystkie niedoskonałości proceduralne Ordynacyji. a to błąd. w postępowaniu administracyjnym zastosowanie art.262 Op wymaga jedynie zaistnienia przesłanek faktycznych. natomiast w Kks-ie dochodzi jeszcze zawinienie sprawcy i udowodnienie tego przed sądem, a mało kto w urzędzie wie, że to wyższa szkoła jazdy. zwłaszcza przy podejściu części sędziów (z wszelkich sądów) do spraw podatkowych. brak znajomości tematu skutkuje odrzuceniem problemu i racji organu wykonującego swoje obowiązki.

Majani. Wjawor, Gryzipiór - w nawiązaniu do waszych wypowiedzi na zasadzie polemiki broniącej mojej koncepcji rozumowania pozwolę sobie przytoczyć fragmenty komentarza poświęconego przesłuchaniu strony a wszczególności zagadnieniom z art.199 i 262 OP autorstwa Ryszarda Kubickiego ( wydawnictwo ABC/el- LEX):

:czytaj: Nie należy utożsamiać wyjaśnień, czy też oświadczeń strony z przesłuchaniem strony. Są to bowiem instytucje zupełnie odrębne. Jak podkreśla się w piśmiennictwie "wyjaśnienia nie mają znaczenia dowodowego, bowiem dotyczą faktów, które wymagają dopiero udowodnienia".
Również w orzecznictwie wskazuje się, że "od przesłuchania stron (...) należy odróżnić wyjaśnienia, które nie są środkiem dowodowym, a które strony mają prawo składać oraz przedstawiać dowody na ich poparcie" (wyrok NSA z dnia 2 lipca 1997 r., SA/Łd 3192/95, niepubl.)

Przepisy ordynacji podatkowej są bardzo lakoniczne w zakresie określenia sposobu i trybu przesłuchania dowodu ze świadków. Zgodnie bowiem z przepisem art. 199 o.p. organ podatkowy może przesłuchać stronę po wyrażeniu przez nią zgody. Do przesłuchania strony stosuje się przepisy dotyczące świadka, z wyłączeniem przepisów o środkach przymusu.
Po pierwsze należy zaznaczyć, że przeprowadzenie dowodu z przesłuchania strony możliwe jest wyłącznie za zgodą strony. Przyjąć należy, że zgoda ta musi być wyraźna - może przybrać również formę wniosku dowodowego. Jest ona czynnością procesową i jak każda czynność procesowa może być dokonana na piśmie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej, a także ustnie do protokółu.
Podatnikiem może być również osoba małoletnia. Wydaje się, że niektóre z tych osób - te które są zdolne do spostrzegania i komunikowania swoich spostrzeżeń - mogą być przesłuchane w charakterze strony. Wówczas zgoda na przesłuchanie powinna być wyrażona przez przedstawiciela ustawowego osoby małoletniej.
Z uwagi na osobisty charakter zgody na przesłuchanie nie powinna być ona wyrażana przez pełnomocnika. Można by ewentualnie przyjąć, że organ podatkowy w takiej sytuacji powinien uzyskać potwierdzenie udzielenia zgody bezpośrednio u samej strony.
Należy przyjąć, że wyrażenie zgody jest odwoływalną czynnością procesową. Dowodem z przesłuchania strony jest protokół tego przesłuchania. Strona może cofnąć swoją zgodę na przeprowadzenie tego dowodu aż do chwili zakończenia przeprowadzania dowodu, czyli do momentu podpisania przez nią protokołu przesłuchania.
Przepis art. 199 zdanie drugie o.p. nakazuje do przesłuchania stron odpowiednio stosować przepisy o przesłuchaniu świadków. Organ podatkowy musi wezwać stronę na przesłuchanie, aby odebrać od niej zeznanie. Regulacje prawne dotyczące wezwań zostały zawarte w rozdziale 6 działu IV ordynacji podatkowej (artykuły 155-160). Zgodnie z przepisem art. 155 § 1 o.p. organ podatkowy może wezwać stronę do osobistego stawienia się w celu złożenia zeznań. Należy wskazać, że zgodnie z przepisem § 2 art. 155 o.p., jeżeli osoba wezwana nie może stawić się z powodu choroby, kalectwa lub innej ważnej przyczyny, organ podatkowy może przyjąć zeznanie w miejscu pobytu tej osoby.
Co do zasady (w myśl przepisu art. 156 § 1 o.p.) strona ma obowiązek stawiennictwa tylko wówczas, gdy wzywający organ podatkowy ma siedzibę na terenie województwa, w którym strona mieszka lub przebywa. Organ podatkowy może jednak skorzystać z instytucji pomocy prawnej, uregulowanej w przepisach art. 157. Wezwanie wystosuje wówczas i przesłuchania dokona - na wniosek organu podatkowego prowadzącego postępowanie - inny organ podatkowy miejscowo właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu wzywanej osoby.
Jak stanowi jednakże przepis art. 158 o.p. przepisów art. 156 § 1 oraz art. 157 nie stosuje się w przypadkach, w których charakter sprawy lub czynności wymaga osobistego stawienia się przed organem podatkowym prowadzącym postępowanie. Oznacza to, że jeśli organ podatkowy wezwie stronę z powołaniem się na art. 158 o.p., to świadek ma obowiązek osobistego stawiennictwa, choćby nawet organ podatkowy miał siedzibę poza obszarem województwa, na terenie którego osoba wzywana mieszka lub przebywa.
Z racji odpowiedniego stosowania do przesłuchania stron przepisów o przesłuchaniu świadków, należy uznać, że w toku postępowania strona:
1) nie może być przesłuchana, jeżeli jest niezdolna do postrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń,
2) nie może być przesłuchana na okoliczności objęte tajemnicą, jeżeli jest obowiązana do zachowania tajemnicy państwowej lub służbowej chyba że została, w trybie określonym obowiązującymi przepisami, zwolniona od obowiązku zachowania tej tajemnicy,
3) nie może być przesłuchana co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi, jeżeli jest duchownym prawnie uznanych wyznań,
4) ma prawo odmówić odpowiedzi na pytanie, jeżeli odpowiedź mogłaby narazić jego lub jego bliskich (wymienionych w art. 196 § 1 o.p.) na odpowiedzialność karną, karną skarbową albo spowodować naruszenie obowiązku zachowania ustawowo chronionej tajemnicy zawodowej,
5) powinna być uprzedzona o prawie odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania oraz o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Jak słusznie podkreśla się w piśmiennictwie nie ma obowiązku uprzedzania strony o prawie do odmowy zeznań. Skoro bowiem strona zgodziła się na przesłuchanie, to nie ma powodów, aby uprzedzać ją o prawie odmowy składania zeznań, zwłaszcza, że może ona cofnąć zgodę na składanie zeznań.
Z uwagi na osobisty charakter przesłuchania strony, ta czynność dowodowa nie może nastąpić przez pełnomocnika. W piśmiennictwie wskazuje się, że "na wezwanie organu podatkowego w trybie przewidzianym dla przesłuchania strony podatnik nie może wysłać swojego pełnomocnika. Musi stawić się osobiście".
Należy uznać, że przesłuchanie strony odbywać się będzie przede wszystkim ustnie, co wynika z samej nazwy "przesłuchanie". Jak stanowi jednakże przepis art. 175 o.p., organ podatkowy może zezwolić na dołączenie do protokółu zeznania na piśmie podpisanego przez zeznającego oraz innych dokumentów mających znaczenie dla sprawy. Jak się wydaje przepis ten może być stosowany w przypadku, gdy strona jest np. niema, albo ma znaczne trudności z mówieniem.
Przesłuchanie strony jest czynnością, z której przebiegu wymagane jest sporządzenie protokołu. Zgodnie bowiem z przepisem art. 172 § 1 o.p. organ podatkowy sporządza zwięzły protokół z każdej czynności postępowania mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że czynność została w inny sposób utrwalona na piśmie. Przepis art. 172 § 2 pkt 2 o.p. precyzuje, że w szczególności sporządza się protokół z przesłuchania strony, świadka i biegłego.
Należy zauważyć, że w przypadku protokołu przesłuchania strony protokół powinien być odczytany i przedłożony do podpisu osobie zeznającej niezwłocznie po złożeniu zeznania. W protokółach przesłuchania osoby, która złożyła zeznanie w języku obcym, należy podać w przekładzie na język polski treść złożonego zeznania oraz wskazać osobę i adres tłumacza, który dokonał przekładu. Tłumacz powinien podpisać protokół przesłuchania.
Dyscyplinowaniu uczestników postępowania podatkowego służą kary porządkowe. Jak stanowi jednakże przepis art. 262 § 4 o.p. kary porządkowej nie stosuje się w przypadku przesłuchania strony w trybie art. 199 o.p.. Strona nie może zostać zatem ukarana karą porządkową, w przypadku niedochowania obowiązków, związanych z jej przesłuchaniem.

No cóż w tym przypadku cytowana sentencja łacińska jest strzałem w 10-kę.

Co do kary za niestawienie się strony na wezwanie na przesłuchanie opowiedziałbym się za literalnym czytaniem art. 262 § 4 Ordynacji podatkowej.  Czyli jeśli jest odesłanie do całego § 1, a nie tylko do art. 262 § 1 pkt 2, to nie karzemy też za "niestawiennictwo bez uzasadnionej przyczyny".

Przy odmowie na piśmie, jaką proponuje np. Wjawor nie mielibyśmy sytuacji "niestawiennictwa bez uzasadnionej przyczyny". Choć rzeczywiście ustawodawca wyraźnie zagmatwał się w tym co pisał, i w tym przypadku przy dobrym uzasadnieniu oba poglądy są do obronienia.

Czyli obie strony mają rację

Jednak asekuracyjnie nie tylko nie karałabym za niestawienie sie na wezwanie, ale także nie zamieszczałabym na wezwaniu informacji o ewentualnej karze.

Nie zagłębiałem się aż tak bardzo w temacie, ale z tego co wiem to jedno z orzeczeń sądowych mówi, iż ukarać karą porządkową można tylko w przypadku postępowania podatkowego lub kontrolnego.
Postaram się odszukać.

Chyba faktycznie bo caly czas dyskusja byla na temat przesłuchania strony, a więc strony w prowadzonym przez organ postępowaniu.

I jak idzie, może pomóc

No to może:
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->I SA/Ka 963/98
Organ podatkowy ma prawo nałożenia kary porządkowej tylko w związku z prowadzonym postępowaniem podatkowym lub kontrolnym. Zachowanie podatników w toku postępowania sprawdzającego, a także w związku z innymi czynnościami urzędowymi organów podatkowych, nie jest zagrożone karą porządkową.<!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->

Dzięki serdeczne:) nie jestem tu aż tak często ze względu na brak czasu więc mnie wyprzedziłeś, ale miałem to właśnie na myśli. W takim razie mam jeszcze pytanko: czy zachowanie podatników w trakcie postępowania sprawdzającego może podlegać karze KKS? Z góry dziękuję:)