Pewnie. że nia ma co dyskutować o moim projekciku, który nigdy nie będzie prawem. Pokazuje on jednak, że można było nie dopuścić do kryzysu i destabilizacji systemu finansów publicznych w Polsce.
Warto jednak zwrócić uwagę na pojęcie działalności gospodarczej w gminie. Możliwe jest i to, że "świat VATmanów" zbudował sobie swoje teorie, nijak się mające do praktyki funkcjonowania JST. Kto zatem jest teoretykiem a kto praktykiem, ja czy Pan, nie będę dyskutował, gdyż każdy w swojej branży może być i jednym i drugim. A jedno nie może istnieć bez drugiego. A co do moich kontaktów z JST...na codzień i na bierząco je mam, i nie tylko z JST.
Namawiam na koniec do lektury RZepy z bodajże 9 czerwca:
http://www.rp.pl/Zadania/306099917-Niek ... .html#ap-1
Gmina nie zawsze działa jako przedsiębiorca. Sfera użyteczności publicznej to nie jest działalność gospodarcza, i nie chodzi tu nic a nic o ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. No cóż ale nie każdy specjalista od VAt to rozumie.
Wszystko na to wskazuje, że po błędzie jakim była centralizacja Vat w samorządach, która najprawdopodobniej uniemożliwi Polsce rozliczenie przed KE około 30 miliardów złotych, popełniany jest kolejny błąd dotyczący jednostek sektora finansów publicznych. Chodzi o likwidację zwolnienia z Vat usług świadczonych pomiędzy państwowymi jednostkami budżetowymi.
Likwidacja zwolnienia z VAT usług świadczonych pomiędzy jednostkami budżetowymi, czy też zakładami budżetowymi ogólnie rozumianymi, w zasadzie jest logiczna i zrozumiała jeśli chodzi o samorządowe jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe. Jednakże w przypadku państwowych jednostek budżetowych jest to pomysł kompletnie nietrafiony i szkodliwy dla systemu finansów publicznych w Polsce.
Samorządowe jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe nie mają bowiem, najpóźniej od 1 stycznia 2017 roku statusu podatnika VAT, który to status po centralizacji rozliczeń VAT ma jednostka samorządu terytorialnego. Warto tu zauważyć, iż zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.1997.78.483 z p.zm.) podatnikiem staje się w drodze ustawy, a ciekawe jest to, że ani ustawa o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz.U.2016.1454), ani ustawa z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U.2016.710 j.t. z p.zm.), w żadnym ze swoich artykułów nie nadaje jednostce samorządu terytorialnego statusu podatnika VAT.
Co ciekawe pomimo faktu, iż zarówno samorządowe, jak i państwowe jednostki budżetowe działają na podstawie przepisów tej samej ustawy tj. ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz.U.2016.1870 j.t. z p.zm.), samorządowe jednostki budżetowe nie mają statusu podatnika Vat, a państwowe jednostki budżetowe mają status podatnika VAT. W uchwale NSA z 24 czerwca 2013 roku ws. gminy Wrocław I FPS 1/13 (przypominam, iż w Polsce nie ma takiej gminy jak gmina Wrocław), skład orzekający stwierdził, że inaczej od strony samodzielności czy niezależności przy prowadzeniu działalności gospodarczej wygląda pozycja państwowych jednostek budżetowych, dysponujących jako stationes fisci mieniem Skarbu Państwa, które reprezentują grupę różnorodnych podmiotów prawa publicznego, tworzonych na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o finansach publicznych lub w drodze odrębnych ustaw, a nawet Konstytucji. Dlatego też nie można do tych jednostek odnosić wprost stanowiska dotyczącego gminnych jednostek budżetowych, działających w imieniu i na rachunek publicznej osoby prawnej – gminy, której pozycję ustrojową i samodzielność, także majątkową gwarantują przepisy rozdziału VII Konstytucji.
Trudno się zgodzić z taką oceną zasad działania państwowych jednostek budżetowych przez NSA, gdyż zarówno państwowe jak i samorządowe jednostki budżetowe działają na podstawie ustawy o finansach publicznych, a ta w artykule 8 wyraźnie stwierdza, iż jednostki sektora finansów publicznych są tworzone w formach określonych w niniejszym rozdziale (chodzi o rozdział 3 w dziale I ustawy o finansach publicznych). Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone na podstawie niniejszej ustawy albo na podstawie odrębnych ustaw. Kompletnie nietrafiona jest również teza NSA, iż państwowe jednostki budżetowe reprezentują grupę różnorodnych podmiotów prawa publicznego, wobec faktu, iż w Polsce inne państwowe osoby prawne nie mają prawa tworzenia jednostek budżetowych. Podmiot prawa publicznego to przecież podmiot, który został utworzony w konkretnym celu zaspokajania potrzeb w interesie ogólnym, w celu realizacji zadań publicznych, posiada osobowość prawną, jest finansowany w przeważającej części przez państwo lub władze regionalne lub lokalne lub inne podmioty prawa publicznego, jego zarząd podlega nadzorowi ze strony władz lub podmiotów, bądź ponad połowa członków jego organu administrującego, zarządzającego lub nadzorczego została wyznaczona przez państwo, władze regionalne lub lokalne, lub przez inne podmioty prawa publicznego. Oczywiste jest zatem to, że państwowe jednostki budżetowe reprezentują tylko i wyłącznie Skarb Państwa.
Co najważniejsze zarówno państwowe jak i samorządowe jednostki budżetowe mają wspólną definicję, która jest określona w art. 11 ustęp 1 ustawy o finansach publicznych. Jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego (tzw. zasada powiązania z budżetem brutto).Nie ma zatem, żadnej różnicy pomiędzy państwową a samorządową jednostką budżetową, gdyż obie pokrywają swoje wydatki z budżetu, a dochody odprowadzają do budżetu. Jedyną różnicą jest to, że państwowe jednostki budżetowe działają w ramach ustawy budżetowej i wykonują budżet państwa i budżet środków europejskich, a samorządowe jednostki w ramach uchwały budżetowej i wykonują budżet danej jednostki samorządu terytorialnego. Zarówno państwowa jak i samorządowa jednostka budżetowa może być tworzona w drodze odrębnej ustawy, lub przez stosowne decyzje organów władzy publicznej w ramach ich kompetencji.
Oba typy jednostek budżetowych obowiązuje zasada brutto, oba typy jednostek nie mają osobowości prawnej, prawa własności i praw majątkowych.
W przypadku państwowych jednostek budżetowych ma je oczywiście Skarb Państwa, a w przypadku samorządowych jednostek budżetowych ma je dana jednostka samorządu terytorialnego. Zarówno w państwowych jak i samorządowych jednostkach budżetowych, jako wyjątki od zasady powiązania z budżetem brutto, mogą funkcjonować zgodnie z odpowiednimi przepisami ustawy o finansach publicznych, rachunki dochodów własnych, a dodatkowo w państwowa jednostka budżetowa może obsługiwać dysponenta państwowego funduszu celowego.
Teza wyrażona w uchwale NSA z 24 czerwca 2013 roku nie ma zatem żadnego merytorycznego uzasadnienia i jest błędna. Ponieważ podatek VAT, co wynika z artykułu 1 ustęp 1 ustawy o podatku od towarów i usług, stanowi dochód budżetu państwa, opodatkowanie VAT państwowych jednostek budżetowych nie stanowi dla budżetu państwa żadnych korzyści. Co więcej generuje jedynie straty związane z kosztami obsługi tego podatku.
Ustawodawca w artykule 82 ustęp 3 ustawy o podatku od towarów i usług upoważnił ministra właściwego do spraw finansów publicznych aby, w drodze rozporządzenia, wprowadził inne niż określone w art. 43-81 ustawy podatku od towarów i usług zwolnienia od podatku, a także określił szczegółowe warunki stosowania tych zwolnień, uwzględniając m.in. przebieg realizacji budżetu państwa. Analiza przebiegu realizacji budżetu państwa oraz fakt iż podatek Vat stanowi dochód budżetu, który przecież wykonują państwowe jednostki budżetowe powinien natchnąć ministra właściwego do spraw finansów publicznych do zwolnienia z Vat wszystkich państwowych jednostek budżetowych. Tak się jednak nie stało. Co gorsze w dzienniku ustaw z 30 grudnia 2016 roku opublikowano obowiązujące od dnia 1 stycznia 2017 roku rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 grudnia 2016 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz.U.2016.2302), w którym w paragrafie 3 w ustępie 1 uchylono pkt 7 w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 roku w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2015 r. poz. 736 oraz z 2016 r. poz. 1140).
W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 roku w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień w paragrafie 3 ustęp 1 pkt 7 znajdowało się zwolnienie z VAT usług świadczonych pomiędzy:
a) jednostkami budżetowymi,
b) samorządowymi zakładami budżetowymi,
c) jednostkami budżetowymi i samorządowymi zakładami budżetowymi
- z wyjątkiem usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy oraz usług komunikacji miejskiej.
Jak wynika z paragrafu 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 grudnia 2016 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień w okresie do dnia 30 czerwca 2017 roku zwalnia się od podatku od towarów i usług usługi świadczone pomiędzy państwowymi jednostkami budżetowymi, z wyjątkiem usług komunikacji miejskiej oraz usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Zwolnienie to stosuje się pod warunkiem, że usługi te podlegały na dzień 31 grudnia 2016 roku zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie § 3 ust. 1 pkt 7 lit. a rozporządzenia, o którym mowa w § 1, w brzmieniu dotychczasowym.
A zatem od 1 lipca 2017 roku usługi świadczone pomiędzy państwowymi jednostkami budżetowymi, w tym tzw. rozrachunki pomiędzy dysponentami środków budżetu państwa wyższego i niższego stopnia, dysponentami państwowych funduszy celowych w jednostkach budżetowych obsługujących dysponenta takiego funduszu oraz w jednostkach dysponujących rachunkami dochodów własnych będą opodatkowane VAT na zasadach ogólnych. To absurd totalny.
Przykładowo, jeśli w budynku ministerstwa, sądu, urzędu wojewódzkiego będą siedziby dysponentów niższego stopnia, to rozrachunki wewnętrzne pomiędzy dysponentami III stopnia, II stopnia czy dysponentem głównym, lub dysponentem państwowego funduszu celowego będą podlegały pod VAT. W przypadku, gdy w urzędzie wojewódzkim dochodzi do rozrachunków pomiędzy tzw. „budżetem wojewody” jako dysponentem głównym lub urzędem wojewódzkim jako dysponentem środków budżetu państwa III stopnia, z jakąś jednostką administracji zespolonej np.: Wojewódzkim Inspektoratem Weterynarii jako dysponentem środków budżetu państwa II stopnia lub z Powiatowym Inspektoratem Weterynarii jako dysponentem środków budżetu państwa III stopnia, lub pomiędzy nimi z tytułu np. rozrachunków wewnętrznych za media lub badania lub inne czynności, to rozrachunki te będą podlegały pod VAT na zasadach ogólnych.
Nie ulega wątpliwości, iż efekt ten jest kompletnie sprzeczny z delegacją ustawową na której wydano rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 grudnia 2016 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. Ustawodawca w artykule 82 ustęp 3 ustawy o podatku od towarów i usług umożliwił przecież fakultatywnie ministrowi rozwoju i finansów zwolnienie z Vat dla państwowych jednostek budżetowych ze względu na przebieg realizacji budżetu. Nie tylko dla usług świadczonych pomiędzy jednostkami budżetowymi.
Tymczasem od 1 lipca 2017 roku wszystko będzie na opak.Przecież państwowe jednostki budżetowe zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 15 stycznia 2014 roku w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa (Dz.U.2016.69 j.t.), na mocy paragrafu 4 ustęp 3 zrealizowany w dochodach jednostki podatek od towarów i usług odprowadzają na właściwe rachunki na zasadach i w terminach określonych w odrębnych przepisach (chodzi tu oczywiście o terminy z przepisów dot. podatku VAT). A zatem państwowa jednostka budżetowa, która prowadzi księgowość na bazie załącznika nr 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U.2017.760 j.t.), jeśli przykładowo wystawi fakturę Vat na 123 zł, to na konto budżetu państwa wpłaci kwotę netto, tj. 100zł a na konto organu podatkowego w urzędzie skarbowym KAS wpłaci kwotę VAT 23 zł. Następnie organ podatkowy, prowadzący odrębną księgowość na mocy zarządzenia nr 90 Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2015 roku w sprawie zasad rachunkowości i planów kont dla organów podatkowych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w zakresie poboru i rozliczenia podatków, opłat, wpłat z zysku przedsiębiorstw państwowych, jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz banków państwowych, a także innych niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru, ustalania lub określania są uprawnione organy podatkowe (Dz.Urz.MF.2015.94 z p.zm.), wpłaci na konto dochodów budżetu państwa przekazane 23zł podatku VAT, które otrzymał od państwowej jednostki budżetowej uznanej za podatnika VAT. W efekcie w budżecie państwa, który prowadzi księgowość na bazie załącznika nr 1 wyżej wspomnianego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 roku, zostanie z ujęte na dochodach budżetu państwa 100zł kwoty netto pod przykładowo paragrafem 083 „wpływy z usług” i 23 zł kwoty VAT pod paragrafem 014 „wpływy z podatku od towarów i usług” klasyfikacji budżetowej dochodów określonej rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 roku w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U.2014.1053 j.t. z p.zm.). Wynikające z niereformowanego od lat systemu funkcjonowania państwa koszty obsługi „zjedzą” przecież ewentualne dochody budżetu państwa z tego tytułu.
No i tu jest największy problem. Państwo Polskie będzie zatem wykazywało wzrost dochodów budżetu państwa z podatku VAT na paragrafie 014 „wpływy z podatku od towarów i usług, który niewątpliwie ulegnie z wzrostowi. Dochody te będą pozyskiwane od Państwa Polskiego, które jednak nie wykazuje wydatków z tego tytułu. Łamana jest zatem określona ustawą o finansach publicznych zasada powiązania jednostki budżetowej z budżetem brutto. Nikt bowiem nie wykazuje VAT należnego jako wydatku, gdyż podatek ten płaci się z konta dochodów. Ot tak po prostu, niemalże nikt nie planuje podatku VAT należnego jako zobowiązania, wydatku czy nawet tzw. zaangażowania.
Sprawa się komplikuje, gdy mamy podatek naliczony do odliczenia.
Od lat bowiem państwowe jednostki budżetowe (i jak wynika z pisma i błędnych zaleceń RIO również samorządowe jednostki budżetowe) księgując podatek VAT ignorują zasady rachunkowości wynikające z ustawy o rachunkowości i ustawy o finansach publicznych stosując wytyczne wynikające z pisma Ministerstwa Finansów BPI-4071/93c/2007/1189 z dnia 9 sierpnia 2007 roku.
Z pisma wynika iż, państwowe jednostki budżetowe będące podatnikami VAT powinny klasyfikować wydatki budżetowe z tytułu podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT otrzymanych od dostawcy, podlegającego odliczeniu do paragrafu 453. Natomiast wpływy podatku należnego uwzględniają w łącznej sprzedaży towarów i usług i zaliczają na rachunek bieżący dochodów do tego paragrafu klasyfikacji dochodów, do którego zalicza się dochód dotyczący sprzedaży usługi lub towaru. Jednostki podatek naliczony niepodlegający odliczeniu po podatku należnego klasyfikują do paragrafu do którego zaliczony jest wydatek lub koszt nabycia. Jednostki przelewają VAT należny z rachunku bieżącego dochodów, pomniejszając wpływy paragrafu dochodów, w którym sklasyfikowana została należność z tytułu sprzedaży na rachunek bieżący wydatków w części odpowiadającej podatkowi naliczonemu podlegającemu odliczeniu pomniejszając wydatki paragrafu 453, na rachunek urzędu skarbowego w pozostałej części. Zwroty VAT powinny zdaniem MF być zaliczone na rachunek bieżący wydatków pomniejszając wydatki paragrafu 453.
Wnioski wynikające z praktycznego zastosowania wyżej omawianego pisma są szokujące. Paragraf 453 „podatek od towarów i usług” klasyfikacji budżetowej wydatków używany jest do VAT naliczonego. A powinien do Vat należnego. Dzieje się tak dlatego, że systemy finansowo-księgowe oparte są o podziałki klasyfikacji budżetowej. Ta zaś grupują jedynie paragrafy wydatków w podziale na wydatki bieżące i wydatki majątkowe, dotacje i subwencje, świadczenia na rzecz osób fizycznych, obsługa długu i ewidentnie brakuje w niej grupy paragrafów umożliwiające rozliczenia VAT, w tym odpowiedniego paragrafu klasyfikacji umożliwiającego ujęcie podatku VAT naliczonego i VAT należnego, VAT RR, VAT WNT, VAT O.O.. Państwowa jednostka budżetowa w swoim sprawozdaniu budżetowym wykazuje dochody w kwocie netto, bez podatku VAT, na konto urzędu skarbowego wpływa jedynie kwota VAT należnego ale nie jako wydatek tej jednostki budżetowej, gdyż „refundowany” jest on przelewem z konta dochodów na konto wydatków państwowej jednostki budżetowej. Kasowo zrealizowane faktyczne dochody i wydatki budżetowe nijak się mają do tych wykazywanych w sprawozdawczości budżetowej. Co więcej w naszej rządowej statystyce koszt będzie równy wydatkowi, co oznacza, że dane wykazywane w sprawozdawczości budżetowej będą nierzetelne i naruszają zasadę memoriału oraz zasadę kasową. A przecież zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 stycznia 2014 roku w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U.2016.1015 j.t. z p.zm.), co wynika z paragrafu 8 rozporządzenia, dane wykazywane w sprawozdaniach budżetowych powinny być prezentowane wg. zasad obowiązujących przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych. Kierownicy państwowych jednostek budżetowych, w tym MRIF, jest obowiązany sporządzać sprawozdania rzetelnie i prawidłowo pod względem merytorycznym i formalno-rachunkowym, a kwoty wykazane w sprawozdaniach powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Oznacza to, iż zgonie z przepisami art. 28 ustęp 11 i art. 28 ustęp 1 pkt 7, 8, 10 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz.U.2016.1047 j.t. z p.zm.) należności i zobowiązania budżetowe powinny być wykazywane na moment początkowy w wartości nominalnej, należności i zobowiązania na moment końcowy powinny być wykazywane w wymaganej i odpowiednio wymagającej zapłaty, a dochody i wydatki budżetowe powinny być wykazywane w wartości nominalnej. Przychody i koszty, co wynika z art. 42 ustęp 2 ustawy o rachunkowości powinny być zatem wykazywane w kwotach netto. Problemem jest jednak to, że powszechnie mylone są dochody z przychodami a wydatki z kosztami.
Aby to sprawdzić wystarczy rozwiązać proste zadanie (faktura sprzedażowa 123 zł, Faktura zakupowa 123 zł, Vat należny 23zł, VAT naliczony 23 zł, Vat naliczony do odliczenia 13zł) posługując się modelem ewidencyjnym, który jest tu:
http://www.biuletyn.bdo.pl/biuletyn/fin ... 10486.htmlWydaje się zatem za słuszne stwierdzenie, iż w związku z udowodnionym chaosem w oficjalnej rządowej księgowości i sprawozdawczości budżetowej, za słuszne należy uznać, iż minister właściwy do spraw finansów publicznych powinien skorzystać z delegacji ustawowej zawartej w artykule 82 ustęp 3 ustawy o podatku od towarów i usług i powinien zwolnić w drodze rozporządzenia, ze względu na tryb wykonywania budżetu państwa wszystkie państwowe jednostki budżetowe z podatku VAT. Podmiotowo. Apeluję o to do Ministra Rozwoju i Finansów.
Dochody budżetu państwa nie ulegną przecież zmniejszeniu licząc nominalnie, natomiast gwałtownie spadną koszty obsługi. W efekcie brak podatku VAT w państwowych jednostkach budżetowych oznacza większą ilość pieniędzy w budżecie państwa.
Skończy wówczas również gigantyczny bałagan w księgowości budżetowej naszego państwa. Na dziś bowiem ani jedno sprawozdanie budżetowe w państwowej jednostki budżetowej objętej podatkiem VAT nie jest rzetelne. Należności i zobowiązania, oraz dochody i wydatki budżetu państwa wykazywane są bowiem w kwotach pomiędzy netto a brutto, choć powinny być ujęte w wartości nominalnej. To prawdziwy skandal.
Pozdrawiam TW