Teraz jest 05 wrz 2025, 19:01



Odpowiedz w wątku  [ Posty: 12 ] 
Odprawy, świadczenia przedemerytalne i rentowe 
Autor Treść postu
Site Admin
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA09 maja 2006, 21:23

 POSTY        2059

 LOKALIZACJARada Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej
Post Odprawy, świadczenia przedemerytalne i rentowe
<!--sizeo:3--><span style="font-size:12pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->Odprawa emerytalna a kontynuowanie stosunku pracy<!--sizec--></span><!--/sizec--> <!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->Nasza pracownica w 1999 r. nabyła prawo do emerytury z tytułu opieki nad dzieckiem, jednak pracowała nadal w naszym zakładzie. W 2001 r. rozwiązała umowę o pracę (przyczyną nie było przejście na emeryturę), ale przerwa między zatrudnieniem trwała tylko 1 dzień. Po jednodniowej przerwie osoba ta znowu podjęła u nas zatrudnienie, co trwa do dziś. Pracownica aktualnie zgłosiła żądanie wypłacenia odprawy emerytalnej, która według niej powinna być wypłacona po rozwiązaniu umowy w 2001 r. Mamy jednak wątpliwości czy jest to słuszne żądanie, biorąc pod uwagę, że nie nastąpiło tu faktyczne przejście na emeryturę.
Samo nabycie prawa do emerytury lub renty nie jest wystarczającą przesłanką do uzyskania odprawy emerytalnej bądź rentowej. Przepis art. 921 Kodeksu pracy w sposób wyraźny uzależnia prawo do odprawy emerytalno-rentowej od rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. Przez przejście na emeryturę lub rentę należy przy tym rozumieć utratę statusu pracowniczego na rzecz statusu emeryta lub rencisty. Bez rozwiązania stosunku pracy nie może więc być mowy o uzyskaniu przez zatrudnionego uprawnień do omawianej odprawy - nawet jeżeli pracownik nabył samo prawo do emerytury lub renty. Rozwiązanie umowy o pracę (bez względu na tryb, w jakim ten fakt nastąpił) musi ponadto pozostawać w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. Związek ten może mieć charakter:
• przyczynowy - rozwiązanie umowy o pracę następuje w związku z nabyciem przez pracownika prawa do emerytury lub renty oraz z zamiarem pracownika przejścia na to świadczenie,
• czasowy - rozwiązanie umowy o pracę zbiega się w czasie z nabyciem prawa do świadczenia, chociażby przyczyna rozwiązania stosunku pracy była inna (np. leżąca po stronie pracodawcy),
• funkcjonalny - rozwiązanie umowy o pracę następuje przed ustaleniem prawa do świadczenia, ale przyznanie go jest następstwem sytuacji bezpośrednio poprzedzającej ustanie zatrudnienia.
Dla otrzymania odprawy emerytalno-rentowej konieczne jest więc faktyczne przejście przez uprawnionego na emeryturę lub rentę, a rozwiązanie umowy o pracę musi pozostawać z tym faktem w związku, chociaż jedno zdarzenie (przejście na emeryturę lub rentę) nie musi bezpośrednio następować po drugim (rozwiązanie umowy o pracę). Jednak zawsze musi być zachowany pewien racjonalny odstęp czasu. Biorąc pod uwagę tylko jednodniowy odstęp między rozwiązaniem jednego a nawiązaniem drugiego stosunku pracy, to, że przyczyna ustania zatrudnienia nie leżała w chęci przejścia na emeryturę oraz fakt, że skorzystanie z uprawnień emerytalnych do tej pory nie nastąpiło - należy uznać, że w opisanej w pytaniu sytuacji pracownica nie nabyła uprawnień do odprawy emerytalnej po rozwiązaniu umowy o pracę w 2001 r. Ponadto, co istotne w tym przypadku, roszczenie o odprawę uległo już przedawnieniu z uwagi na trzyletni termin przedawnienia, liczony od dnia, w którym powinno być zaspokojone (w tym wypadku zgodnie z żądaniem pracownicy z dniem rozwiązania stosunku pracy w 2001 r.).
UWAGA! Przedawnienie roszczenia jest rozpatrywane przez sąd na zarzut pozwanego, a więc nie z urzędu.<!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->

<!--sizeo:2--><span style="font-size:10pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->Gazeta Podatkowa nr 11 (113) / 2005 z dnia 2005-02-07, strona nr: 7
autor: Agata Barczewska <!--sizec--></span><!--/sizec-->

____________________________________
Mów otwarcie i otwarcie działaj, gdy w kraju dobre panują rządy.Otwarcie działaj, lecz mów ostrożnie, gdy rządy są złe...


29 kwi 2006, 15:38
Zobacz profil WWW
Site Admin
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA09 maja 2006, 21:23

 POSTY        2059

 LOKALIZACJARada Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej
Post 
<!--sizeo:3--><span style="font-size:12pt;line-height:100%"><!--/sizeo--> Odprawa rentowa lub emerytalna, abo (...) albo<!--sizec--></span><!--/sizec-->
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->Odprawa rentowa lub emerytalna przysługuje każdemu pracownikowi spełniającemu warunki do jej nabycia. Ten przywilej został nam zagwarantowany przepisami rangi wyższej, bo wprost przez Kodeks pracy. Przepisy wewnątrzzakładowe mogą jedynie regulować kwestie związane z wysokością odprawy - wyłącznie na korzyść pracownika - lub rozszerzać działanie przepisu na inne sytuacje - np. nabycie prawa do świadczenia przedemerytalnego - jednak zawsze in plus dla uprawnionego. Jednak dzisiaj nie będzie nas interesowało kiedy i ile otrzymuje pracownik. Sprawdźmy znaczenie spójnika lub w tytule Rozdziału nr IIIa Działu trzeciego Kodeksu pracy, który brzmi: Odprawa rentowa lub emerytalna, w kontekście zapisu art. 92/1 § 2 tego aktu prawnego.
Artykuł 921 § 1 nadaje pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, prawo do odprawy pieniężnej. Jej wysokość to jednomiesięczne wynagrodzenie ustalone wg zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Czy jednak na przykład w przypadku odejścia na rentę, następnie powrotu do zdrowia oraz do czynnej pracy zawodowej i późniejszego odejścia na emeryturę, czy też ponownie na rentę (z praktyki wiemy, że taka sytuacja może wystąpić i niejednokrotnie występuje), prawo do odprawy się odnawia? Niestety nie. Stanowi o tym § 2 powołanego wyżej artykułu. Pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa. Co to oznacza?

Jeden raz w życiu
Odprawa rentowa lub odprawa emerytalna są świadczeniami jednokrotnymi. Otrzymanie jednej z nich, wyklucza nabycie w przyszłości prawa do którejkolwiek. W praktyce - o czym już wspominaliśmy - może się zdarzyć, że jedna osoba wielokrotnie i z różnych przyczyn przerywa a następnie powraca do czynnego życia zawodowego, a zakończenie zatrudnienia w niektórych przypadkach (więcej niż 1 raz) pozostaje w związku z przejściem na rentę lub emeryturę. Stosowną odprawę otrzymuje jednak tylko za pierwszym razem. W kwestii tej wypowiedział się sąd apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 8 października 1998 r. sygn. akt III APa 53/98, w którym orzekł: Art. 921 § 2 k.p. stwierdzający, że pracownik, który otrzymał odprawę emerytalną nie może ponownie nabyć do niej prawa, oznacza, że ustawodawca określił prawo do odprawy emerytalnej jako uprawnienie jednorazowe a także, że uwzględnił fakt możliwości wielokrotnego, a nie jednorazowego przechodzenia pracowników na emeryturę lub rentę.
Warto tu przypomnieć, że sposób ustania stosunku pracy dla celów ustalenia uprawnień do odprawy pozostaje bez znaczenia. Istotne, aby między jego zakończeniem a nabyciem prawa do emerytury lub renty, powstał związek:
• przyczynowy (rozwiązanie stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę),
• czasowy (zbieg zdarzeń w czasie)
lub
• funkcjonalny (przyznanie świadczenia ulega przesunięciu czasowemu, ale jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej zakończenie stosunku pracy).
Odmiennie należy potraktować rozstanie stron na mocy art. 52 lub 55 Kodeksu pracy. W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2000 r. sygn. akt I PKN 81/00 czytamy: Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika z winy pracodawcy (art. 55 § 11 KP) nie może być uznane za ustanie stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę (art. 921 § 1 KP), wobec czego pracownikowi nie przysługuje odprawa pieniężna, choćby przed rozwiązaniem stosunku pracy posiadał ustalone prawo do emerytury. Analogicznie także w razie podjęcia czynności rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę, gdy pracownik dopuścił się ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych. Trudno w takiej sytuacji doszukiwać się jakiegokolwiek związku między ustaniem stosunku pracy, a uzyskaniem prawa do renty bądź emerytury.

Czasem jednak drugi ...
Może się jednak zdarzyć sytuacja, w której pracownik będzie uprawniony do odprawy rentowej lub emerytalnej, pomimo iż wcześniej uzyskał już takie świadczenie. Będzie tak, gdy wypłata odprawy nie miała umocowania w obowiązujących w tamtym okresie przepisach prawa. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 grudnia 1999 r. sygn. akt I PKN 386/99 stwierdził między innymi: (...)Przepis art. 921 § 2 KP nie stanowi podstawy do pozbawienia pracownika prawa do odprawy emerytalnej lub rentowej, któremu wcześniej odprawa taka została wypłacona wbrew obowiązującym przepisom prawa. Kiedy może zaistnieć taka sytuacja? Na przykład - podobnie jak w sprawie rozpatrywanej przez SN - gdy przepis upoważniał do wypłaty świadczenia pod warunkiem rozwiązania stosunku pracy, który to warunek nie został spełniony.

... lub uzupełniająco
Bywa także, że pracownik otrzymał już odprawę rentową lub emerytalną, a następnie na skutek ponownego zatrudnienia, a potem ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, nabędzie prawo do świadczenia częściowego. Jeżeli przepisy obowiązujące w dacie kolejnego zakończenia stosunku pracy przewidują wyższe świadczenie, pracownik powinien otrzymać stosowne uzupełnienie. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 października 1990 r. sygn. akt I PR 285/90, który brzmi: Jeżeli pracownikowi w chwili przechodzenia na emeryturę przysługiwała jednorazowa odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia odpowiadająca piętnastoletniemu okresowi pracy, oraz jeżeli ten sam pracownik w chwili "ponownego przejścia na emeryturę" wykazywał się już dwudziestoletnim okresem pracy, za który odprawa przysługuje w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia - to przyznanie mu odprawy odpowiadającej różnicy między sześciomiesięcznym a trzymiesięcznym wynagrodzeniem stanowi uzupełnienie odprawy poprzedniej ze względu na spełnienie warunku wymaganego dla otrzymania odprawy w wyższej wysokości. Takie rozwiązanie nie jest sprzeczne z jednorazowym charakterem świadczenia oraz uwzględnia interes obu stron. <!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd--> <!--sizeo:2--><span style="font-size:10pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->
Gazeta Podatkowa nr 10 (112) / 2005 z dnia 2005-02-03, strona nr: 7
autor: Jolanta Rogacewicz <!--sizec--></span><!--/sizec--> Podstawa prawna: art. 921 ustawy z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.).

____________________________________
Mów otwarcie i otwarcie działaj, gdy w kraju dobre panują rządy.Otwarcie działaj, lecz mów ostrożnie, gdy rządy są złe...


29 kwi 2006, 15:39
Zobacz profil WWW
Site Admin
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA09 maja 2006, 21:23

 POSTY        2059

 LOKALIZACJARada Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej
Post 
<!--sizeo:3--><span style="font-size:12pt;line-height:100%"><!--/sizeo--> Odprawy - temat ciągle aktualny <!--sizec--></span><!--/sizec-->
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->Przyjrzyjmy się praktycznej stronie stosowania ustawy o tzw. zwolnieniach grupowych w zakresie ustalania prawa i wypłacania odprawy. Kilka informacji na ten temat zawsze może się przydać.

Zrzec się odprawy - to nic nie da
Nasz pracownik zwrócił się do nas z prośbą o zwolnienie go z przyczyn ekonomicznych leżących po stronie zakładu - chciałby przejść na świadczenie przedemerytalne. Zapewnia nas, że zrzeknie się odprawy na piśmie. Mamy wątpliwości czy może się on zrzec odprawy i obawiamy się, że w przyszłości może złożyć pozew o to świadczenie.
Całkiem zasadnie nasz Czytelnik obawia się możliwych komplikacji prawnych związanych ze zrzeczeniem się przez pracownika prawa do odprawy. Zanim jednak do tego przejdziemy, ustalmy jedną zasadniczą kwestię. Niedopuszczalne jest zwolnienie pracownika z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy, czy też ogólniej, nieleżących po stronie pracownika, jeżeli nie ma do tego faktycznych podstaw. Sama prośba pracownika, zainteresowanego takim sposobem zwolnienia oraz życzliwe nastawienie pracodawcy do tej prośby nie wystarczy - podana przyczyna zwolnienia musi być rzeczywista, a nie tylko "papierowa". Przechodząc do meritum pytania, trzeba zdecydowanie podkreślić, że zrzeczenie się przez pracownika prawa do odprawy przewidzianej przez ustawę o tzw. zwolnieniach grupowych jest prawnie nieskuteczne. Prawo do odprawy korzysta bowiem z takiej samej ochrony prawnej co wynagrodzenie, a tego, zgodnie z art. 84 Kodeksu pracy, osoba uprawniona nie może się zrzec jak też przenieść na inną osobę. Nie ma znaczenia przy tym, czy zrzeczenie miałoby nastąpić w formie ustnej czy pisemnej. W każdym wypadku będzie prawnie nieskuteczne. Oznacza to, że pracownik, który dokonał zrzeczenia będzie mógł wystąpić do sądu pracy z pozwem o wypłacenie odprawy, w okresie 3 lat od dnia rozwiązania stosunku pracy.

Odprawa jako nienależne świadczenie? Raczej nie
W listopadzie 2004 r. zwolniliśmy pracownika oraz wypłaciliśmy odprawę pieniężną z tego tytułu. Jednak okazało się, że zwolnione stanowisko jest nadal potrzebne. Po upływie miesiąca od zwolnienia zatrudniliśmy więc ponownie tę samą osobę, do tej samej co uprzednio pracy. Czy w takiej sytuacji możemy uznać wypłaconą odprawę za świadczenie nienależne i zażądać jego zwrotu od pracownika?
Podobnego rodzaju sprawa była już przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 20 marca 1996 r., sygn. akt I PRN 33/96 ustalono, że pracownik z którym rozwiązano umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony z przyczyn wskazanych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o tzw. zwolnieniach grupowych, nie traci uprawnienia do odprawy pieniężnej przewidzianej w art. 8 tej ustawy tylko dlatego, że zawarł następnie z pracodawcą kolejną umowę o pracę na czas jednego tygodnia.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia wskazał, że zawarcie kolejnej umowy jest przejawem woli obu stron, pracodawca nie może więc, posługując się argumentem zawarcia nowej umowy, dążyć dla uchylenia się od obowiązków, które na nim ciążą z tytułu zakończenia umowy poprzedniej. Zwolnienie z obowiązku wypłacenia odprawy byłoby uzasadnione jedynie w sytuacji, gdy po wypowiedzeniu umowy bezterminowej pracodawca zaproponował pracownikowi nowe warunku zatrudnienia na podstawie umowy terminowej, ale o bardzo korzystnie ustalonych warunkach, np. z możliwością jej wypowiedzenia po kilku latach pracy i przy zastosowaniu okresu wypowiedzenia analogicznie do długości wypowiedzenia umów na czas nieokreślony. Jeżeli jednak pracownik po zwolnieniu oraz otrzymaniu odprawy został ponownie, w krótkim odstępie czasu, zatrudniony na tym samym stanowisku oraz przy tych samych lub zbliżonych warunkach pracy, nie ma obowiązku zwrotu otrzymanej odprawy, a pracodawca nie ma podstaw prawnych do żądania takiego zwrotu.

Stosować czy nie stosować współczynnik do ekwiwalentu?
Czy przy ustalaniu odprawy pieniężnej należnej pracownikowi za zwolnienie z przyczyn ekonomicznych leżących po stronie zakładu pracy, stosuje się współczynnik do wyliczenia ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy? Spotkałam się z różną praktyką w tym zakresie.  
Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Nie oznacza to jednak stosowania regulacji rozporządzenia urlopowego w sposób automatyczny. Przepis ustawy o tzw. zwolnieniach grupowych w zakresie obliczania odprawy odsyła do zasad, a nie wprost do przepisów obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Stąd nie ma konieczności stosowania wszystkich, zawartych w rozporządzeniu urlopowym regulacji. W przypadku obliczania odprawy z ustawy o tzw. zwolnieniach grupowych za podstawę przyjmuje się średniomiesięczne wynagrodzenie w sposób przyjęty dla obliczania ekwiwalentu za urlop, ale bez dzielenia sumy miesięcznych wynagrodzeń przez współczynnik urlopowy.

Nie trzeba wybierać Po rozwiązaniu ze mną umowy o pracę z powodu likwidacji etatu przeszłam na emeryturę, bo akurat w tym czasie nabyłam uprawnienia. Otrzymanie tego świadczenia nie było jednak przyczyną wypowiedzenia mi umowy. Otrzymałam z zakładu tylko odprawę emerytalną. Czy nie należała mi się również odprawa za zwolnienie z przyczyn dotyczących pracodawcy?
W opisanej w pytaniu sytuacji powinny zostać wypłacone dwie odprawy: emerytalna i przewidziana w ustawie o tzw. zwolnieniach grupowych, z tym zastrzeżeniem w odniesieniu do drugiej odprawy, że pracodawca zwalniający podlegał zapisom wymienionej wyżej ustawy (zatrudniał na moment zwolnienia co najmniej 20 pracowników). Do 30.06.2003 r. w razie zbiegu odpraw należnych pracownikowi z różnych tytułów, np. rentowej i z powodu zwolnienia z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy, wypłacana była tylko jedna odprawa, korzystniejsza. Wg stanu prawnego obowiązującego po tej dacie i aktualnie nie ma przeszkód do otrzymania każdej z odpraw pozostających w zbiegu. <!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd--> <!--sizeo:2--><span style="font-size:10pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->Gazeta Podatkowa nr 20 (122) / 2005 z dnia 2005-03-10, strona nr: 7
autor: Agata Barczewska <!--sizec--></span><!--/sizec-->

____________________________________
Mów otwarcie i otwarcie działaj, gdy w kraju dobre panują rządy.Otwarcie działaj, lecz mów ostrożnie, gdy rządy są złe...


29 kwi 2006, 15:40
Zobacz profil WWW
Site Admin
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA09 maja 2006, 21:23

 POSTY        2059

 LOKALIZACJARada Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej
Post 
<!--sizeo:3--><span style="font-size:12pt;line-height:100%"><!--/sizeo--> Odprawy bez żadnych wyjątków <!--sizec--></span><!--/sizec--> <!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->Zostałem zwolniony w ramach zwolnień grupowych. Pracodawca nie wypłacił mi jednak odprawy twierdząc, że mi się nie należy, bo prowadzę dodatkowo własną działalność gospodarczą. Nie wiem, czy pracodawca ma słuszność - znam osobę, która w takiej samej sytuacji jak ja, tyle że zwolniona z innego zakładu pracy, otrzymała odprawę. Od 1 stycznia 2004 r. każdy pracownik, zwolniony na podstawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników ma prawo do odprawy pieniężnej w wysokości ustalonej ustawą, bez względu na dodatkowe okoliczności występujące po stronie tego pracownika. Przed wyżej wskazaną datą istniały ograniczenia pracowniczego prawa do odprawy w razie wystąpienia przesłanek przewidzianych przez ustawę o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (obowiązywała ona do 31 grudnia 2003 r.). Jedną z okoliczności pozbawiających pracownika zwolnionego w ramach zwolnień grupowych prawa do odprawy było prowadzenie przez zwolnionego działalności gospodarczej na własny rachunek. Jest to jednak regulacja już nieobowiązująca - pracodawca Czytelnika ma więc stanowczo przestarzałe informacje w tym zakresie. Na dzień dzisiejszy nie ma żadnych negatywnych przesłanek do nabycia prawa do odprawy. Wystarczy, że pracownik jest zwolniony z przyczyny nieleżącej po jego stronie, a zwalniający go pracodawca podlega przepisom ustawy o tzw. zwolnieniach grupowych (zatrudniający co najmniej 20 pracowników), aby wystąpiła konieczność wypłacenia odprawy. <!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->
<!--sizeo:2--><span style="font-size:10pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->Gazeta Podatkowa nr 12 (114) / 2005 z dnia 2005-02-10, strona nr: 7
autor: Agata Barczewska <!--sizec--></span><!--/sizec-->

____________________________________
Mów otwarcie i otwarcie działaj, gdy w kraju dobre panują rządy.Otwarcie działaj, lecz mów ostrożnie, gdy rządy są złe...


29 kwi 2006, 15:41
Zobacz profil WWW
Site Admin
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA09 maja 2006, 21:23

 POSTY        2059

 LOKALIZACJARada Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej
Post 
<!--sizeo:3--><span style="font-size:12pt;line-height:100%"><!--/sizeo--> Świadczenie przedemerytalne a nagroda jubileuszowa : <!--sizec--></span><!--/sizec--> <!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->W 2003 r. po rozwiązaniu umowy o pracę przeszłam na świadczenie przedemerytalne. Do nabycia nagrody jubileuszowej za 35 lat pracy brakowało mi, licząc od dnia rozwiązania umowy, 7 miesięcy. Czy mimo to należy mi się ta nagroda? Nadmieniam, że u mojego byłego pracodawcy stosowane są zasady określone w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.12.1989 r. Wspomniane w pytaniu zarządzenie - Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania - przewiduje możliwość wypłaty nagrody pracownikowi, któremu na dzień rozwiązania stosunku pracy brakuje okresu zatrudnienia wymaganego do przyznania tego świadczenia. Jednak dotyczy to tylko sytuacji rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na:
• rentę inwalidzką w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
• rentę inwalidzką I lub II grupy z innych przyczyn niż wypadek przy pracy lub choroba zawodowa,
• emeryturę.
Należy pamiętać, że świadczenie przedemerytalne, wbrew pewnemu podobieństwu nazwy, nie jest tożsame z emeryturą. To dwa całkowicie odrębne świadczenia. Dlatego regulacji zarządzenia wskazanej powyżej, nie można odpowiednio stosować do sytuacji przejścia pracownika na świadczenie przedemerytalne. Odmienne zasady (korzystniejsze dla przechodzącego na świadczenie przedemerytalne) mogą ustalać przepisy wewnątrzzakładowe - regulaminy wynagradzania, układy zbiorowe pracy, statuty. Jeżeli jednak zastosowanie znajdują tylko przepisy zarządzenia (na co wskazuje pytanie Czytelniczki) przyznanie nagrody jubileuszowej w jej sytuacji nie będzie możliwe. <!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->
<!--sizeo:2--><span style="font-size:10pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->
Gazeta Podatkowa nr 4 (106) / 2005 z dnia 2005-01-13, strona nr: 7
autor: Agata Barczewska
<!--sizec--></span><!--/sizec-->

____________________________________
Mów otwarcie i otwarcie działaj, gdy w kraju dobre panują rządy.Otwarcie działaj, lecz mów ostrożnie, gdy rządy są złe...


29 kwi 2006, 15:41
Zobacz profil WWW
Site Admin
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA09 maja 2006, 21:23

 POSTY        2059

 LOKALIZACJARada Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej
Post 
<!--sizeo:3--><span style="font-size:12pt;line-height:100%"><!--/sizeo--> Renty rodzinne <!--sizec--></span><!--/sizec-->
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->Według Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych ZUS - na podstawie rozdziału 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS - renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy albo spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy.
Renta rodzinna przysługuje także uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci pobierała zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne. W takim przypadku przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W razie śmierci osoby pobierającej zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny także, gdy osoba, po której przysługuje renta, zmarła po upływie 18 miesięcy od ustania okresów uprawniających do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Wtedy przyjmuje się, że osoba zmarła spełniała warunki, aby uzyskać rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Kto jest uprawniony do renty rodzinnej -Dzieci
Do renty rodzinnej mają prawo: dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione - do ukończenia 16 lub 25 roku życia, jeśli uczą się, oraz bez względu na wiek, jeśli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed 16 rokiem życia lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25 roku życia. Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat, będąc na ostatnim roku studiów, prawo do renty przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.
-Wnuki i rodzeństwo
Prawo do renty rodzinnej mają także wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, jeżeli spełniają takie warunki jak dzieci własne i zostały przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku. Ponadto takie wnuki i rodzeństwo będą korzystać z renty rodzinnej, jeżeli nie mają prawa do renty po rodzicach, a gdy rodzice żyją, jeżeli nie mogą zapewnić im utrzymania lub ubezpieczony (emeryt lub rencista) albo jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.
-Wdowa
Prawo do renty rodzinnej ma też wdowa, jeśli w chwili śmierci męża ukończyła 50 lat lub była niezdolna do pracy albo wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie ukończyły 16 roku życia, a jeżeli uczą się - 18 roku życia, lub są całkowicie niezdolne do pracy. Uprawnienie do renty rodzinnej przysługuje wdowie, jeśli spełnia warunek dotyczący wieku lub niezdolności do pracy w okresie nie dłuższym niż 5 lat od śmierci męża, lub od zaprzestania wychowywania dzieci. Małżonka rozwiedziona oraz wdowa, która w chwili śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli - oprócz tego, że spełnia warunki wymagane od wdowy - w chwili śmierci męża miała prawo do alimentów od niego ustalone wyrokiem sądowym lub ugodą sądową. Wdowa, która nie spełnia żadnego z warunków wymaganych do przyznania renty rodzinnej i nie ma niezbędnych źródeł utrzymania, ma prawo do okresowej renty rodzinnej przez rok od dnia śmierci męża albo przez okres udziału w zorganizowanym szkoleniu mającym na celu uzyskanie kwalifikacji do wykonywania pracy zarobkowej, nie dłużej jednak niż przez 2 lata od śmierci męża.
-Wdowiec
Te same zasady stosuje się do wdowca. Od 1 stycznia 1999 r., aby otrzymał on rentę rodzinną, musi mieć ukończone 50 lat.
-Rodzice
Rodzice mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania, a ponadto spełniają warunki takie jak wdowa/wdowiec, w tym dotyczące wieku. <!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd--> <!--sizeo:2--><span style="font-size:10pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->Rzeczpospolita 11.05.2005r. <!--sizec--></span><!--/sizec-->

____________________________________
Mów otwarcie i otwarcie działaj, gdy w kraju dobre panują rządy.Otwarcie działaj, lecz mów ostrożnie, gdy rządy są złe...


29 kwi 2006, 15:42
Zobacz profil WWW
Site Admin
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA09 maja 2006, 21:23

 POSTY        2059

 LOKALIZACJARada Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej
Post 
<!--sizeo:3--><span style="font-size:12pt;line-height:100%"><!--/sizeo--> Odprawy dla zwalnianych : <!--sizec--></span><!--/sizec--> <!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->Pracuję w gminnym zakładzie budżetowym zatrudniającym 35 pracowników. Czeka nas reorganizacja, w tym redukcja personelu. Jakie odprawy przysługują osobom zwalnianym w ten sposób, zatrudnionym na czas określony, a jakie zatrudnionym na czas nieokreślony?
W grę wejdą zwolnienia pracowników z przyczyn ich niedotyczących. Skoro szykuje się do nich pracodawca zatrudniający przynajmniej 20 pracowników, to musi je przeprowadzić według ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. nr 90, poz. 844 ze zm.). Chodzi tu o zwolnienia niewynikające ze złej pracy zatrudnionych, lecz z powodów niezależnych (np. pożar budynków, powódź) lub tkwiących w samym zakładzie pracy (trudności finansowe, konieczność reorganizacji). Nie ma przy tym znaczenia, czy chodzi o zakład pracy ze sfery budżetowej, czy spoza niej. Zgodnie zaś z art. 8 tej ustawy każdej osobie odchodzącej z pracy w tych okolicznościach przysługuje odprawa bez względu na to, na podstawie jakiej umowy jest zatrudniona: na czas określony czy bezterminowej. Generalnie wysokość odprawy z tytułu zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracownika (przez pracodawcę mającego przynajmniej 20 pracowników) zależy od stażu zatrudnienia danej osoby u tego pracodawcy. I tak, jeśli wynosi on do 2 lat, należy się odprawa w wysokości miesięcznego wynagrodzenia; od 2 do 8 lat - dwumiesięcznego; ponad 8 lat - trzymiesięcznego. Odprawa nie może być wyższa od 15-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w momencie zwolnienia, czyli w 2005 r. - od 12 735 zł (15 x 849 zł). <!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->

<!--sizeo:2--><span style="font-size:10pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->Renata Majewska - Rzeczpospolita 25.05.2005r<!--sizec--></span><!--/sizec-->.

____________________________________
Mów otwarcie i otwarcie działaj, gdy w kraju dobre panują rządy.Otwarcie działaj, lecz mów ostrożnie, gdy rządy są złe...


29 kwi 2006, 15:43
Zobacz profil WWW
Site Admin
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA09 maja 2006, 21:23

 POSTY        2059

 LOKALIZACJARada Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej
Post 
<!--sizeo:3--><span style="font-size:12pt;line-height:100%"><!--/sizeo--> Kto może skorzystać z wcześniejszych świadczeń <!--sizec--></span><!--/sizec-->
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->Uprawnienia do wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej zależą głównie od daty urodzin ubezpieczonych. Osoby objęte ustawą z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.) mają uprawnienia do wcześniejszego zakończenia pracy zawodowej zależnie od daty urodzin.
W nowym systemie podzielono przyszłych emerytów na trzy podstawowe grupy:
> urodzeni do końca 1948 r.,
> urodzeni w latach 1949 - 1968,
> urodzeni po 1968 r. (od 1 stycznia 1969 r.).

Osoby najstarsze, czyli z pierwszej grupy wiekowej, mają prawo do wcześniejszej emerytury:
> kobiety - po osiągnięciu 55 lat i udowodnieniu co najmniej 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych lub po osiągnięciu 55 lat, 20-letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz uzyskaniu orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy,
>mężczyźni - po osiągnięciu 60 lat, posiadaniu 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz orzeczeniu o całkowitej niezdolności do pracy (art. 29 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).
PRZYKŁAD
Pracownica przedszkola urodzona w 1953 r. ma ponad 35-letni okres zatrudnienia, w tym 16 lat pracy nauczycielskiej. Od kilku lat jest pracownikiem administracyjnym. Pyta o możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę. Osoby urodzone po 1948 r. zachowują prawo do przejścia na emeryturę w wieku niższym od powszechnie obowiązującego, ale pod warunkiem, że 1 stycznia 1999 r. miały wymagany okres składkowy i nieskładkowy. Przypomnijmy, że dla kobiet wynosi on 20 lat. W opisanej sytuacji wymagane jest także posiadanie 15-letniego okresu pracy nauczycielskiej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Taka wcześniejsza emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego oraz po rozwiązaniu stosunku pracy - jeśli ubezpieczony jest pracownikiem. Pytająca spełnia te warunki, po ukończeniu w 2008 r. 55. roku życia i po rozwiązaniu stosunku pracy będzie mogła zatem przejść na emeryturę.

Zachowane uprawnienia
Ustawa z 17 grudnia 1998 r. zachowała uprawnienia do przechodzenia na emeryturę w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, gwarantowane w odrębnych przepisach (art. 30 - 33 ustawy emerytalnej). Dotyczy to m.in.:
> inwalidów wojennych i wojskowych oraz kombatantów,
> pracowników urzędów państwowych i pracowników samorządowych,
> żołnierzy zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionych w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach wydobywania rud uranu, batalionach budowlanych,
>mianowanych nauczycieli akademickich,
>osób uprawnionych do renty z tytułu niezdolności do pracy z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
> pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wymienionych w art. 32 ustawy emerytalnej
> osób ubezpieczonych z tytułu działalności twórczej lub artystycznej.
Szeroki jest więc zakres uprawnień do wcześniejszego przechodzenia na emeryturę na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.).
Wykazy A i B załączone do tego rozporządzenia zawierają łącznie ok. 350 rodzajów prac uprawniających do przejścia na emeryturę w wieku niższym o 5 lat, a nawet 10 lat od podstawowego wieku emerytalnego ustalonego w ustawie o emeryturach i rentach.
Rozporządzenie w § 1 zobowiązuje właściwych ministrów i kierowników urzędów do ustalenia w nadzorowanych zakładach pracy stanowisk, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w tych wykazach.
Brak tu miejsca na publikację wszystkich takich wykazów, powinny one być dostępne u pracodawców i w organizacjach związkowych. Warto jednak zamieścić zbiorcze zestawienie takich prac według działów gospodarki narodowej.

Twórcy i artyści od czterdziestki

Ponadto przepisy omawianego rozporządzenia Rady Ministrów wprowadziły niższy wiek emerytalny dla pracowników wykonujących działalność twórczą lub artystyczną posiadających wymagany okres zatrudnienia, w tym conajmniej 15 lat tej działalności.
Wiek ten wynosi dla:
> tancerza, akrobaty, gimnastyka, ekwilibrysty i kaskadera - 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn,
>solisty wokalisty, muzyka grającego na instrumentach dętych i tresera zwierząt drapieżnych - 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn,
> artysty chóru, żonglera, komika cyrkowego i aktora teatru lalek - 50 lat dla kobiet i 55 lat dla mężczyzn,
> muzyka grającego na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych i klawiszowych, operatora obrazu filmowego oraz fotografika - 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn.
PRZYKŁAD
Mężczyzna prowadzący od 11 lat zakład fotograficzny chce przejść na wcześniejszą emeryturę w momencie bliskiego już ukończenia 60. roku życia. Pyta, czy będzie to możliwe. Niestety, nie. Osoby wykonujące działalność twórczą lub artystyczną nabywają prawo do wcześniejszej emerytury nie tylko po ukończeniu określonego wieku, ale i po spełnieniu pozostałych warunków (ustalonych dla pracowników wykonujących taką działalność). Pytający przed przejściem na emeryturę musi nie tylko skończyć 60 lat, ale też mieć wymagany okres zatrudnienia oraz co najmniej 15letni okres działalności artystycznej.

Bez względu na wiek
Na zasadach określonych w odrębnych przepisach mogą przejść na emeryturę bez względu na wiek:
> nauczyciele (art. 32 i 47 ustawy emerytalnej),
> górnicy (art. 48 i 49 ustawy emerytalnej),
> osoby opiekujące się dziećmi specjalnej troski, które do końca 1998 r. spełniły wszystkie wymagane warunki, nawet jeżeli wnioski o świadczenie zgłoszą po tej dacie.
Oznacza to, że prawo do takiej emerytury może uzyskać kobieta, która udowodniła co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy, oraz mężczyzna, który miał co najmniej 25-letni taki okres.

Dodatkowe ważne warunki
Osoby urodzone w latach 1949 - 1968 mogą przejść na emeryturę na omawianych zasadach, jeśli:
>nie przystąpiły do jednego z funkcjonujących otwartych funduszy emerytalnych,
>spełniły kryteria do końca 2006 r.,
> rozwiązały stosunek pracy (art. 46 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).
Z tych możliwości mogą m.in. skorzystać: pracownicy, osoby wykonujące działalność twórczą lub artystyczną bez względu na to, czy są pracownikami, czy też sami opłacają składki na własne ubezpieczenie z tytułu tej działalności, górnicyi kolejarze (art. 48 - 50 ustawy).
Szczególne uregulowanie zostało stworzone w art. 184 pracownikom tej grupy wiekowej zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, którzy wymagany okres składkowy i nieskładkowy (co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn) oraz wymagany dla danego stanowiska (branży) okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze osiągnęli nie później niż 1 stycznia 1999 r. Będą mogli przejść na wcześniejszą emeryturę pod warunkiem, że nie przystąpili do jednego z otwartych funduszy emerytalnych, nawet gdy wymagany wiek osiągną po 2006 r.

Od czego zależy wysokość emerytury
Wysokość wcześniejszej emerytury zależy przede wszystkim od:
> długości okresów składkowych i nieskładkowych,
> podstawy wymiaru emerytury,
- aktualnej wysokości kwoty bazowej.
Okresy składkowe i nieskładkowe oraz zasady ich zaliczania regulują art. 6 - 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Wysokość podstawy wymiaru emerytury ustalana jest indywidualnie. Podstawowy wpływ na nią ma stosunek wynagrodzenia uzyskanego przez wnioskodawcę w 10 lub 20 latach przez niego wybranych do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia za dany rok kalendarzowy. Aby ułatwić zainteresowanym dokonanie samodzielnego obliczenia tego wskaźnika, podajemy w zestawieniu nr 1 wysokość przeciętnych wynagrodzeń w latach 1950 - 2004.
Zasady obliczania podstawy dla różnych grup ubezpieczonych podane są w art. 15 - 23 omawianej ustawy. Kwotę bazową ustala się obecnie na czas od 1 marca danego roku do końca lutego roku następnego. Jest to 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym, pomniejszonego o wysokość składek ubezpieczeniowych od ubezpieczonych.
Obecnie kwota bazowa (od 1 marca 2005 r.) wynosi 1903, 03 zł. Wpływa ona na wysokość podstawy wymiaru emerytury, która jest wynikiem przemnożenia tej kwoty przez wskaźnik pokazujący stosunek wynagrodzenia wnioskodawcy do przeciętnej płacy w wybranych latach (nie może on być wyższy od 250 proc.).

Zgodnie z art. 53 ustawy o emeryturach i rentach z FUS emerytura składa się z dwóch części: tzw. socjalnej, czyli bezpośrednio powiązanej z wysokością kwoty bazowej (24 proc. tej kwoty), oraz zależnej od długości okresów składkowych i nieskładkowych i wysokości indywidualnej podstawy wymiaru emerytury (po 1,3 proc. tej indywidualnej podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych i po 0,7 proc. podstawy za każdy rok okresów nieskładkowych, udowodnionych przez ubezpieczonego).
--------------------------------------------------------------------------------

Jak przygotować wniosek o wcześniejszą emeryturę
Do wszczęcia postępowania o przyznanie wcześniejszej emerytury konieczny jest wniosek zainteresowanego, sporządzony na druku ZUS Rp-1. Do tego wniosku należy dołączyć:
> dokument potwierdzający datę urodzenia (może to być kopia wypisu z aktu urodzenia, a przy osobistym składaniu wniosku wystarczy okazanie dowodu osobistego),
> zestawienie okresów ubezpieczenia (okresów składkowych i nieskładkowych na druku ZUS Rp-6,
> pisemne zaświadczenia pracodawców (świadectwa pracy) lub inne dokumenty, np. legitymacje ubezpieczeniowe potwierdzające okresy wymienione w druku ZUS Rp-6, zaświadczenia pracodawców (na druku ZUS Rp-7) o wysokości wynagrodzenia z 10 kolejnych lat wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku lub z 20 lat dowolnie wybranych z całego okresu ubezpieczenia,
> zaświadzczenie pracodawcy o okresie zatrudnienia w szczególnym charakterze lub szczególnych warunkach, jeżeli wcześniejsza emerytura ma być przyznana z tytułu takiej pracy,
> orzeczenie lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS o niezdolności do pracy lub dokumentacja potwierdzająca stan zdrowia wymagana przy wniosku o uzyskanie takiego orzeczenia.
Wszystkie potrzebne druki można otrzymać w najbliższej placówce ZUS. Dokumenty, zaświadczenia i inne załączniki do wniosku, obrazujące okresy ubezpieczenia (zatrudnienia) i osiągane wynagrodzenia lub inne przychody, powinny być dołączone w oryginale.
<!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->

<!--sizeo:2--><span style="font-size:10pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->Rzeczpospolita 27.05.2005r. <!--sizec--></span><!--/sizec-->

____________________________________
Mów otwarcie i otwarcie działaj, gdy w kraju dobre panują rządy.Otwarcie działaj, lecz mów ostrożnie, gdy rządy są złe...


Ostatnio edytowano 29 kwi 2006, 15:45 przez inspektor, łącznie edytowano 1 raz



29 kwi 2006, 15:44
Zobacz profil WWW
Site Admin
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA09 maja 2006, 21:23

 POSTY        2059

 LOKALIZACJARada Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej
Post 
<!--sizeo:3--><span style="font-size:12pt;line-height:100%"><!--/sizeo--> WYNAGRODZENIA. ROZWIĄZANIE STOSUNKU PRACY PRZY PRZEJŚCIU NA RENTĘ <!--sizec--></span><!--/sizec--> <!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->Na odejście przysługuje odprawa Pracownik przechodzący na rentę ma prawo do odprawy. Bez znaczenia jest rodzaj umowy o pracę, na podstawie której jest zatrudniony, przyczyna niezdolności do pracy i charakter renty.
Odprawa rentowa uregulowana w kodeksie pracy ma charakter świadczenia powszechnego ze stosunku pracy. Przepis art. 921 k.p. statuuje bowiem zasadę, w myśl której każdemu pracownikowi przechodzącemu na rentę z tytułu niezdolności do pracy przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.
Jest ona traktowana jako świadczenie o charakterze socjalnym, które w związku ze zmianą statusu pracownika ma pomóc mu przystosować się do nowych warunków życiowych. Świadczenie to przysługuje więc wszystkim pracownikom, których stosunek pracy ustał w warunkach określonych w art. 92/1 k.p.

Konieczne warunki
Odprawa rentowa przysługuje bez względu na rodzaj umowy o pracę (terminowa czy bezterminowa), przyczynę niezdolności do pracy (ogólny stan zdrowia, choroba zawodowa czy wypadek przy pracy), zakres tej niezdolności (całkowita czy częściowa), czy charakter renty (stała czy okresowa). Nie ma również wpływu na prawo do odprawy długość okresu zatrudnienia u danego pracodawcy.
Dla tego uprawnienia istotne znaczenie ma jednak definitywne ustanie stosunku pracy, które sprawia, że pracownik staje się wyłącznie rencistą.
Zgodnie z art. 921 par. 1 k.p. nabycie prawa do odprawy rentowej zależy więc od powstania następujących okoliczności:
• spełnienia przez pracownika warunków uprawniających do renty z tytułu niezdolności do pracy,
• ustania stosunku pracy i zmiany statusu prawnego z pracownika na osobę pobierającą świadczenie rentowe,
• związku między ustaniem stosunku pracy a przejściem pracownika na rentę.

Istotny jest związek
Z punktu widzenia uprawnień do omawianego świadczenia kluczowe znaczenie ma ostatnia z wymienionych przesłanek, tj. związek między rozwiązaniem stosunku pracy a przejściem pracownika na rentę, który niewątpliwie ma charakter przyczynowy. Wynika to przede wszystkim z faktu, że następstwem przejścia pracownika na rentę jest rozwiązanie stosunku pracy, choć nie jest to jednak jedyna postać związku zachodzącego między ustaniem zatrudnienia a przejściem pracownika na rentę.
Szeroko na ten temat wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 8 grudnia 1993 r. (I PRN 111/93, OSNCP 1994/12, poz. 243). W orzeczeniu tym stwierdził m.in., że przewidziany w przepisach regulujących prawo do odprawy rentowej związek między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do renty może mieć nie tylko charakter przyczynowy lub czasowy, ale także funkcjonalny.
Ten ostatni związek występuje wtedy, gdy rozwiązanie stosunku pracy następuje przed spełnieniem warunków uprawniających do renty, ale nabycie prawa do tego świadczenia i przyznanie go po ustaniu zatrudnienia jest konsekwencją sytuacji bezpośrednio poprzedzającej rozwiązanie stosunku pracy.
• PRZYKŁAD
Pracownik zachorował w kwietniu. W związku z tym, że zatrudniony był na podstawie umowy na czas określony do 31 sierpnia 2005 r., w tym dniu umowa uległa rozwiązaniu. Na zwolnieniu lekarskim przebywał on jednak do 4 listopada 2005 r., po czym wystąpił z wnioskiem o przyznanie mu renty z tytułu niezdolności do pracy.
Wątpliwość w omawianej sytuacji dotyczy tego, czy w razie zawarcia umowy o pracę na czas określony przysługuje pracownikowi odprawa rentowa w sytuacji, gdy z woli stron umowa ta rozwiązała się z nadejściem ustalonego terminu, ale wcześniej niż uzyskanie przez pracownika uprawnień z tytułu niezdolności do pracy. Pomocą służyć tu może orzecznictwo sądowe, w którym wyrażono pogląd, że nawet wtedy, gdy pracownik został zatrudniony na podstawie umowy terminowej, która uległa rozwiązaniu przed nabyciem przez niego uprawnień do renty, lecz gdy zarazem jego niezdolność do pracy, spowodowana chorobą stwierdzoną w czasie zatrudnienia, doprowadziła po nieprzerwanym okresie pobierania zasiłku chorobowego do przyznania mu renty, nabywa on prawo do odprawy rentowej (uchwała SN z 7 stycznia 2000 r. III ZP 18/99; OSNAPiUS 2000/24/ 888).

Przepisy zakładowe
Przed wprowadzeniem do kodeksu pracy odpraw rentowych, jako świadczenia powszechnego przysługującego wszystkim pracownikom, występowały one w przepisach regulujących w sposób szczególny uprawnienia niektórych kategorii pracowników oraz w układach zbiorowych pracy.
Również w obecnym stanie prawnym nie ma przeszkód, aby świadczenie to normowały odmiennie regulacje zakładowe, np. ustalały je na wyższym niż przewidziano to w kodeksie pracy poziomie. Świadczenie to może być także odmiennie uregulowane w odrębnych ustawach. Istnieją bowiem liczne przepisy, które przyznają określonym grupom pracowniczym odprawę rentową na innych zasadach niż wynika to z art. 921 k.p. Z reguły przepisy te zawierają różne pragmatyki służbowe.
• PRZYKŁAD
Pracownik zatrudniony w urzędzie gminy przechodzi na rentę z tytułu niezdolności do pracy. Posiada on 24-letni staż pracy, w tym 22 lata przepracował w urzędzie. Pracownikowi takiemu przysługuje odprawa rentowa na podstawie art. 21 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1593 z późn. zm.). Z przepisu tego wynika, że odprawa rentowa przysługuje w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia po 10 latach pracy, trzymiesięcznego – gdy pracownik posiada co najmniej 15 lat pracy i sześciomiesięcznego – po 20 latach pracy. W opisanej sytuacji pracownik, który legitymuje się ponad dwudziestoletnim stażem pracy, nabędzie prawo do odprawy w najwyższej, sześciomiesięcznej wysokości.

Zasady ustalania odprawy
Sposób ustalania wysokości odprawy rentowej wynika z par. 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.).
Zgodnie z treścią tego przepisu odprawę pieniężną przysługującą pracownikowi w związku z przejściem na rentę oblicza się z uwzględnieniem zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop, które z kolei zostały unormowane w rozporządzeniu z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 z późn. zm.). <!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->
<!--sizeo:2--><span style="font-size:10pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->Danuta Klucz
Źródło: Gazeta Prawna Nr 226/2005 z dnia 2005-11-22  <!--sizec--></span><!--/sizec-->

____________________________________
Mów otwarcie i otwarcie działaj, gdy w kraju dobre panują rządy.Otwarcie działaj, lecz mów ostrożnie, gdy rządy są złe...


29 kwi 2006, 15:46
Zobacz profil WWW
Site Admin
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA09 maja 2006, 21:23

 POSTY        2059

 LOKALIZACJARada Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej
Post 
<!--sizeo:3--><span style="font-size:12pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->PRAWO PRACY Emerytury i renty Wypłata odprawy to obowiązek <!--sizec--></span><!--/sizec-->
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->Pracodawca wypłaca odprawę, jeśli pracownik się zwalnia w związku z przejściem na emeryturę lub rentę. Czasem trudno ustalić, czy jedno wynika z drugiego.
Pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia (art. 92 1 kodeksu pracy).
Zdarza się, że pracownik i pracodawca mają inny pogląd na kwestię, czy między ustaniem stosunku pracy a przejściem na świadczenie zachodził związek. Może on mieć trojaki charakter: przyczynowy, czasowy i funkcjonalny (wyrok SN z 23 listopada 1993 r. I PRN 111/93).
Sam związek czasowy nie wystarczy. Nie dostanie więc odprawy dyscyplinarnie zwolniony pracownik, nawet jeśli zaraz potem pójdzie na emeryturę. Związek czasowy nie jest też najważniejszy. Z orzecznictwa np. wynika, że pracownikowi należy się odprawa, jeśli przechodzi na emeryturę lub rentę po okresie nieprzerwanego pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu stosunku pracy.
Nim pracodawca odmówi wypłaty odprawy, powinien dokładnie zbadać przesłanki i okoliczności odejścia zatrudnionego.
Powinien też pamiętać, że przepis mówi o ustaniu stosunku pracy, co oznacza, że niekoniecznie musi dojść do jego rozwiązania, np. w drodze wypowiedzenia. Umowa może przecież wygasnąć z upływem czasu, na jaki została zawarta. Liczy się samo rozstanie. Z tego powodu osoby, które chcą dostać odprawę, ale też kontynuować pracę, często rozwiązują umowę, aby po dniu przerwy podpisać następną.
Do wypłaty odprawy zobowiązuje pracodawcę ustawa. Przed sądem nie może się on zasłaniać tym, że nie wiedział, iż zatrudniony odchodził na emeryturę lub rentę. Nie musi więc on występować o wypłatę, ale lepiej, żeby się przypomniał i taki wniosek złożył.

Kiedy odprawa dla emeryta i rencisty
Jeśli pracownik przechodzi na emeryturę lub rentę, to powinien otrzymać od pracodawcy odprawę w wysokości miesięcznego wynagrodzenia, chyba że inne przepisy przewidują wyższą kwotę. Czasem jednak trudno ustalić, czy między odejściem z pracy a przejściem na odpoczynek zachodzi związek.

Odprawie rentowej i emerytalnej kodeks pracy poświęca tylko jeden przepis - art. 92 1 k.p. Stosowanie go w praktyce bywa kłopotliwe.
Z art. 92 1 § 1 k.p., wynika, że pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Korzystniejsze reguły przyznawania odpraw mogą przewidywać układy zbiorowe pracy albo przepisy szczególne prawa pracy. Ponadto art. 92 1 § 2 k.p. stanowi, że pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.
Uzyskanie emerytury lub rentyWarunki uzyskania emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy określa ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.). Renta nie musi być przyznana na stałe, choć dawniejsze orzecznictwo wymagało, aby miała ona taki właśnie charakter (uchwała siedmiu sędziów SN z 20 kwietnia 1989 r., III PZP 6/89). Chodzi więc zarówno o rentę stałą, jak i okresową.
Odprawa nie przysługuje natomiast, gdy pracownik otrzyma rentę inną niż z tytułu niezdolności do pracy, np. w razie przejścia na rentę rodzinną (wyrok SN z 9 grudnia 1999 r., I PKN 408/99). Nie należy się także w razie uzyskania renty szkoleniowej ze względu na jej charakter i cel - przekwalifikowanie się.

Odprawa emerytalna przysługuje nie tylko przy przechodzeniu na emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym, ale także w razie przejścia na tzw. wcześniejszą emeryturę (wyrok SN z 11 stycznia 2001 r., I PKN 187/00).

Jednak nie każde tego typu świadczenie do niej uprawnia.
Odprawa nie należy się przy przejściu na świadczenie przedemerytalne, mimo że pracownik zwykle kończy w tym momencie swoją karierę zawodową. Świadczenie przedemerytalne to nie emerytura. Takie stanowisko zaprezentował SN w wyroku z 6 maja 2003 r. (I PK 257/02), stwierdzając, że rozwiązanie stosunku pracy, wraz z którym pracownik uzyskuje świadczenie przedemerytalne, nie jest ustaniem stosunku pracy "w związku z przejściem na emeryturę" w rozumieniu art. 92 1 § 1 k.p.

Ustanie zatrudnienia

Samo uzyskanie przez pracownika prawa do emerytury lub renty nie wystarczy. Musi jeszcze ustać jego zatrudnienie, ale nie tylko w wyniku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem lub porozumieniem stron.
Art. 92 1 § 1 k.p. wiąże bowiem prawo do odprawy emerytalnej z ustaniem, a nie z rozwiązaniem stosunku pracy. Wygaśnięcie stosunku pracy wskutek upływu czasu, na jaki zawarto umowę o pracę, nie wyklucza jego związku z przejściem na emeryturę (wyrok SN z 28 lipca 1999 r., I PKN 174/99).

Samo ustanie zatrudnienia też nie wystarczy. Może zdarzyć się, że pracodawca zatrudnia pracownika, który pobiera rentę. Jeśli rozwiążą umowę o pracę, to nie może on liczyć na odprawę. Takie stanowisko zajął SN w uchwale z 2 marca 1994 r. (I PZP 4/94): pozostawanie w stosunku pracy z jednoczesnym pobieraniem renty inwalidzkiej wyłącza możliwość przyznania pracownikowi odprawy rentowej w razie rozwiązania stosunku pracy.
Z kolei w wyroku z 4 czerwca 2002 r. SN (I PKN 346/01) zauważył, że spełnienie przez pracownika warunków uprawniających do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury nie stwarza dla żadnej ze stron obowiązku rozwiązania stosunku pracy. Dlatego też zachowanie prowadzące do ustania stosunku pracy w związku z nabyciem uprawnień emerytalnych lub rentowych musi przybrać formę prawną rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, określoną w przepisach prawa pracy. Pracownik pobierający emeryturę w czasie nieprzerwanie trwającego stosunku pracy przechodzi na emeryturę dopiero po ustaniu tego zatrudnienia- uznał SN.

Rozstanie z pracodawcą Po to, żeby nabyć prawo do odprawy, nie trzeba przechodząc na emeryturę lub rentę równocześnie rozwiązać z tego powodu stosunku pracy. W wyroku z 6 maja 2003 r. (I PKN 223/02) SN podtrzymał takie właśnie stanowisko zajmowane w latach 1998 - 2002.
Czy jeśli pracownik otrzyma decyzję przyznającą prawo do emerytury, ale pracuje dalej, to wyklucza to prawo do odprawy emerytalnej? Nie. SN uznał, że skorzystanie przez pracownika z uprawnień emerytalnych w czasie trwania zatrudnienia nie powoduje utraty prawa do odprawy emerytalnej w chwili, gdy nastąpi rozwiązanie stosunku pracy. Wynika z tego, że odprawa dopóty nie należy się pracownikowi, dopóki faktycznie nie przejdzie na emeryturę lub rentę, nawet jeśli prawo do któregoś z tych świadczeń nabędzie w trakcie trwania stosunku pracy.

PRZYKŁAD
Anna M. ukończyła już 60 lat i złożyła do ZUS dokumenty i wniosek o przyznanie emerytury. Decyzję przyznającą to świadczenie otrzymała 20 stycznia 2006 r. Anna M. nie rozwiązała jednak stosunku pracy i dalej pracuje u swojego dotychczasowego pracodawcy. Zamierza zakończyć pracę 31 marca 2006 r. Fakt, że Anna M. nadal pracuje, nie wyklucza jej prawa do odprawy emerytalnej. Pracodawca powinien ją wypłacić, gdy rozwiąże z Anną M. stosunek pracy. Wystarczy, że pracownik rozwiąże ten stosunek choćby na jeden dzień.

PRZYKŁAD
Wiesława D. rozwiązała stosunek pracy z dniem 30 listopada 2005 r. W międzyczasie wystąpiła o emeryturę, którą otrzymała. Od 1 stycznia 2006 r. pracuje w tej samej firmie na pół etatu. Czy pracodawca może jej odmówić odprawy emerytalnej? Nie. Poprzedni stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę. To, że strony nawiązały nowy stosunek pracy i Wiesława D. pracuje dalej, jest odrębną kwestią. Roszczenie o zapłatę odprawy jest wymagalne z chwilą ustania stosunku pracy, jeżeli uprawnienia emerytalne lub rentowe pracownika są już wtedy stwierdzone decyzją organu rentowego.
Roszczenie o zapłatę odprawy jest wymagalne od dnia rozwiązania stosunku pracy także wtedy, gdy orzeczenie przyznające świadczenie zostało wydane później (wyrok SN z 9 kwietnia 1998 r., I PKN 508/97). Ma to znaczenie np. w sytuacji, gdy decyzja o przyznaniu renty zostanie wydana po śmierci uprawnionego - nie powoduje to wygaśnięcia prawa do odprawy. Prawo do niej na podstawie art. 63 1 § 2 k.p. przechodzi na rodzinę zmarłego albo wchodzi w skład spadku.

Związek między ustaniem zatrudnienia a przejściem na świadczenie
Ustalenie, czy w danej sytuacji stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, jest często przedmiotem rozważań sądów.
Sąd Najwyższy rozumie ten związek szeroko.
Związek między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do renty może mieć charakter przyczynowy, czasowy, ale także funkcjonalny (wyrok SN z 23 listopada 1993 r., I PRN 111/93).

Niepotrzebny zamiar
Nie chodzi o to, że motywem rozwiązania stosunku pracy jest zamiar przejścia pracownika na emeryturę lub rentę. Taki zamiar nie musi też być jedyną przyczyną odejścia z pracy.
Nie ma wątpliwości, gdy pracownik odchodzi na emeryturę, z tego powodu wypowiada umowę o pracę i w krótkim czasie zaczyna pobierać świadczenie.
Jeżeli pracodawca rozwiązuje umowę o pracę z uwagi na długotrwałą nieobecność pracownika spowodowaną chorobą, po czym pracownik ten uzyskuje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, to związek między tymi zdarzeniami też jest ewidentny.
Ale trudno dopatrzyć się takiego związku, gdy pracownik zostaje zwolniony dyscyplinarnie, a po pewnym czasie przechodzi na emeryturę.
W praktyce zdarzają się jednak bardziej złożone sytuacje. Wielokrotnie rozstrzygał je SN.

Po dłuższej chorobie

Ustalając prawo do odprawy, trzeba wziąć pod uwagę okoliczności, w jakich pracownik rozstaje się z pracodawcą.

Najlepiej ilustrują to wyroki dotyczące sytuacji, gdy pracownik otrzymuje świadczenie z ZUS po dłuższej chorobie.
Pracownik ma prawo do odprawy emerytalnej, gdy złożył wniosek o przejście na emeryturę w czasie nieprzerwanego pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu stosunku pracy, a prawo do emerytury nabył bezpośrednio po wyczerpaniu okresu zasiłkowego (wyrok SN z 30 marca 1994 r., I PRN 10/94).
Odprawa przysługuje, jeżeli pracownik wypowiedział stosunek pracy i uzyskał rentę w związku z chorobą, która rozpoczęła się przed upływem okresu wypowiedzenia i trwała nieprzerwanie do chwili wyczerpania okresu zasiłkowego (uchwała siedmiu sędziów SN z 4 czerwca 1991 r., I PZP 17/91). Podobnie, jeśli to pracodawca wypowiedział umowę (wyrok SN z 29 maja 1989 r., III PZP 19/89).
W myśl uchwały Sadu Najwyższego z 7 stycznia 2000 r. (III ZP 18/99) pracownikowi, który przeszedł na rentę inwalidzką (rentę z tytułu niezdolności do pracy) po rozwiązaniu się umowy o pracę na czas określony, przysługuje jednorazowa odprawa pieniężna na podstawie art. 92 1 § 1 k.p., gdy pracownik stał się niezdolny do pracy wskutek choroby stwierdzonej w czasie zatrudnienia i prowadzącej, po nieprzerwanym okresie pobierania zasiłku chorobowego, do przyznania mu renty.
- Oczywiście taka sama sytuacja zachodzi wówczas, gdy pracownik zatrudniony na czas nieokreślony przechodzi na rentę z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby, pod warunkiem że niezdolność do pracy wystąpiła w okresie, gdy jeszcze był on pracownikiem, i trwała nieprzerwanie do momentu przyznania mu renty - wyjaśnia Iwona Hickiewicz, dyrektor Departamentu Prawnego w Głównym Inspektoracie Pracy.

PRZYKŁAD
Zbigniew M. pracował do 30 września 1999 r. Został zwolniony, a przyczyną była likwidacja etatu związana ze zmianami organizacyjnymi u pracodawcy. Dwa lata wcześniej zaczął chorować na tzw. polineuropatię, chorobę układu nerwowego. Stres związany z utratą pracy spowodował, że na kilka dni przed upływem okresu wypowiedzenia Zbigniew M. się rozchorował. 27 września 1999 r. poszedł na zwolnienie lekarskie, na którym przebywał do 22 czerwca 2000 r. Od 23 czerwca 2000 r. do 17 czerwca 2001 r. otrzymywał świadczenie rehabilitacyjne. Od 18 czerwca 2001 r. ZUS przyznał mu rentę z tytułu niezdolności do pracy. Od 1 lipca 2004 r. jest to renta na stałe. Zbigniew M. nie otrzymał odprawy rentowej od swojego pracodawcy. Czy powinien ją otrzymać? Czy może się o nią ubiegać jeszcze teraz?
W tym wypadku są spełnione warunki do uzyskania odprawy rentowej, ale Zbigniew M. nie ma praktycznie szans na jej wyegzekwowanie z uwagi na przedawnienie. Zgodnie z art. 291 k.p. roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Roszczenia przedawnionego nie można dochodzić, chyba że ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, zrzeka się z korzystania z przedawnienia. Zrzeczenie dokonane przed upływem przedawnienia jest nieważne (art. 292 k.p.). Jedyne, na co może liczyć Zbigniew M., to dobra wola pracodawcy, który chciałby zrzec się korzystania z przedawnienia.

Badaj okoliczności
Nawet jeśli zatrudniony ma już odpowiedni wiek i staż do przejścia na emeryturę i skorzysta z tego świadczenia zaraz po ustaniu stosunku pracy, to może się zdarzyć, że i tak nie dostanie odprawy emerytalnej.
Jak bowiem stwierdził SN (wyrok z 16 listopada 2000 r., I PKN 81/00), rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika z winy pracodawcy nie może być uznane za ustanie stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę, wobec czego pracownikowi nie przysługuje odprawa pieniężna, choćby przed rozwiązaniem stosunku pracy miał ustalone prawo do emerytury.

PRZYKŁAD
Pracodawca Michała P. od kilku miesięcy zalegał z wynagrodzeniem. Pracownik rozwiązał więc umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy na podstawie art. 55 § 1 1 k.p. Wcześniej wystąpił do ZUS z wnioskiem o emeryturę i otrzymał pozytywną decyzję. Pracodawca, w myśl wyroku SN z 16 listopada 2000 r. (I PKN 81/00), nie musi wypłacić Michałowi P. odprawy emerytalnej.

Raz w życiu

Art. 92 1 § 2 k.p. mówi, że pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.
Wątpliwości pojawiają się co do kwestii, czy można uzyskać ją tylko raz w życiu.
Z wcześniejszego orzecznictwa wynikało, że tak. A ten, kto nabył prawo do odprawy rentowej, a potem zaczął pracować, nie dostanie później ani kolejnej odprawy rentowej, ani odprawy emerytalnej (np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 28 lutego 1991 r., III APr 11/91).
Jednak w uzasadnieniu do wyroku z 6 maja 2003 r. (I PK 223/02) SN ocenia, że wprowadzony do kodeksu art. 92 1 § 1 k.p. zakłada, że każdy pracownik, który przestaje być pracownikiem w związku z tym, że przechodzi na emeryturę lub rentę, przynajmniej raz w życiu powinien otrzymać odprawę z tego tytułu. Pozbawienie pracownika tego świadczenia mogłoby nastąpić w razie zaistnienia przeszkody określonej wyraźnie w przepisach prawa pracy. Zatem przynajmniej raz, a nie wyłącznie raz.

Ponadto, czy można pozbawić odprawy emerytalnej pracownika, który na skutek wypadku przy pracy przeszedł na okresową rentę, pobrał z tego tytułu odprawę, a po powrocie z renty pracował dalej, po czym po kilku latach przeszedł na emeryturę?
Jak stwierdził Sąd Apelacyjny w Katowicach (wyrok z 25 marca 1992 r., III APr 11/92), nie istnieje w naszym prawie pracy jakaś jedna odprawa. Odpraw jest tyle, ile przewidują przepisy ustalające warunki ich powstania. Nie jest także możliwe zaliczenie jednej z otrzymanych przez pracownika odpraw na poczet drugiej bez szczególnego przepisu. Pracodawca ma bowiem wobec pracownika tyle długów, ile się należy pracownikowi różnych świadczeń, choćby o podobnym charakterze.
Wątpliwości jednak pozostają. <!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->

<!--sizeo:2--><span style="font-size:10pt;line-height:100%"><!--/sizeo-->Informacji udziela Anna Telec, sędzia sądu pracy oraz Iwona Hickiewicz dyrektor Departamentu Prawnego w Głównym Inspektoracie Pracy MAGDALENA JANUSZEWSKA
jam Rz-plita 01.02.06 <!--sizec--></span><!--/sizec-->

____________________________________
Mów otwarcie i otwarcie działaj, gdy w kraju dobre panują rządy.Otwarcie działaj, lecz mów ostrożnie, gdy rządy są złe...


29 kwi 2006, 15:50
Zobacz profil WWW
Specjalista
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA30 kwi 2006, 13:31

 POSTY        905

 LOKALIZACJAUS Polska
Post 
UMOWA O PRACĘ | Skutki śmierci pracownika
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->
Odprawę pośmiertną pracodawca dzieli między wszystkie uprawnione osoby
Gdy do odprawy po zmarłym pracowniku uprawniony jest tylko jeden członek rodziny, otrzyma ją w wysokości połowy kwoty wynikającej z kodeksu pracy.

W razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby (ale nie świadczenia rehabilitacyjnego), rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna. Jeżeli w chwili śmierci pracownik był zatrudniony u różnych pracodawców, odprawy ustala oddzielnie każdy z nich.

Wysokość odprawy

Wysokość odprawy uzależniona jest od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Do tego okresu wlicza się także okres poprzedniego zatrudnienia w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca stał się następcą prawnym w stosunkach pracy.

Odprawa pośmiertna wynosi jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż dziesięć lat, trzymiesięczne wynagrodzenie - gdy był zatrudniony co najmniej dziesięć lat, sześciomiesięczne wynagrodzenie - jeśli pracował co najmniej 15 lat.

Każdy pracodawca może w układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagrodzeń wprowadzić bardziej korzystne niż określone w kodeksie pracy zasady przyznawania i wypłacania odpraw.

Odprawę dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych do niej członków rodziny. Jeśli jest do niej uprawniony tylko jeden członek rodziny, przysługuje mu odprawa w wysokości połowy odpowiedniej kwoty.

Podział świadczenia

Odprawa pośmiertna przysługuje:

małżonkowi,
innym członkom rodziny:
- dzieciom własnym, drugiego małżonka oraz przysposobionym,

- wnukom, rodzeństwu i innym dzieciom przyjętym na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, w tym również w ramach rodziny zastępczej,

- rodzicom (w tym także ojczymowi, macosze lub osobie przysposabiającej),

jeżeli spełniają warunki do uzyskania renty rodzinnej, określone w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Ustalanie uprawnionych

Wykaz uprawnionych do otrzymania odprawy ustala pracodawca na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych pracownika oraz innych dokumentów złożonych przez osoby zainteresowane jej wypłatą.

Pracodawca musi wiedzieć, że małżonkiem pracownika uprawnionym do odprawy jest osoba, która pozostawała z nim w związku małżeńskim w chwili jego śmierci, nawet jeżeli wspólnie z nim nie mieszkała czy też byli oni w separacji. Natomiast rozwiedziony nie ma prawa do odprawy, chociażby nabył prawo do renty rodzinnej.

Pracodawca może wyjątkowo wypłacić odprawę osobie, która pozostawała ze zmarłym w trwałym, faktycznym związku pozamałżeńskim, pod warunkiem że nie zmniejszy to kwoty odprawy dla innych osób uprawnionych do niej z mocy prawa.

Ważne!

Odprawa jest wymagalna od dnia śmierci pracownika. Uprawnieni mogą jej dochodzić przed sądem pracy oraz domagać się odsetek w przypadku opóźnienia w wypłacie

PRZYKŁAD:

ODPRAWA DLA RODZICÓW PRACOWNIKA

Adam P. zatrudniony na podstawie umowy o pracę u obecnego pracodawcy przez 12 lat nie ma żony ani dzieci. Mieszka z matką, której pomaga. Ma ona 57 lat. Z uwagi, że Adam P. przyczyniał się bezpośrednio przed śmiercią do utrzymania matki i w chwili śmierci osiągnęła ona co najmniej 50 lat, będzie miała prawo do renty rodzinnej. Posiadanie prawa od renty rodzinnej sprawi, że matka Adama P. otrzyma od jego pracodawcy odprawę pośmiertną w wysokości półtorakrotnego wynagrodzenia.

WARUNKI WYMAGANE DO UZYSKANIA RENTY RODZINNEJ

■ Dzieci własne, drugiego małżonka i przysposobione mają prawo do renty:

- do ukończenia 16 lat,

- do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat (gdy dziecko osiągnęło 25 lat, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłuża się do zakończenia tego roku studiów),

- bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w powyższych okresach.

■ Wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności nabędą prawo do renty, gdy:

- spełnią jeden z warunków wymienionych wyżej,

- były przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią pracownika,

- nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, gdy rodzice żyją, nie mogą zapewnić im utrzymania, albo pracownik lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd.

EWA DRZEWIECKA

gp@infor.pl

Podstawa prawna

■ Art. 93 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

■ Art. 68-71 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.).

<!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->


26 wrz 2007, 19:03
Zobacz profil
Specjalista
Avatar użytkownika

 REJESTRACJA23 wrz 2006, 10:33

 POSTY        313
Post 
ABC wypłacania odpraw pieniężnych
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->1. Tytuły, z których należy wypłacić odprawę

Odprawy są świadczeniami wypłacanymi pracownikom w związku z rozwiązaniem albo wygaśnięciem stosunku pracy. Taki charakter ma odprawa emerytalno-rentowa, do której prawo powstaje w związku z przejściem pracownika na emeryturę lub rentę czy też odprawa pieniężna będąca swoistą rekompensatą za utratę pracy, gdy ustanie zatrudnienia następuje z przyczyn niedotyczących pracownika. Rodzinie zmarłego pracownika przysługuje odprawa pośmiertna związana z wygaśnięciem jego stosunku pracy. Jedyną odprawą jaką otrzymuje pracownik w trakcie trwającego zatrudnienia jest odprawa dla poborowego.

Odprawa dla poborowego

Obowiązkiem pracodawcy, którego pracownik został powołany do zasadniczej lub okresowej służby wojskowej jest wypłacenie poborowemu odprawy pieniężnej w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia. Według art. 125 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2004 r. nr 241, poz. 2416 z późn. zm.) wskazane wynagrodzenie oblicza się według zasad określonych dla ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. W praktyce przyjmuje się, że to dwutygodniowe wynagrodzenie wynosi połowę miesięcznej kwoty wynagrodzenia pracownika. Podstawą do wypłaty odprawy jest karta powołania. Odprawę należy wypłacić najpóźniej w ostatnim dniu pracy, przed rozpoczęciem służby wojskowej. Odprawa jest świadczeniem jednorazowym i nie przysługuje w razie ponownego powołania pracownika do tej samej służby.

Zwracamy uwagę! Odprawę otrzymuje tylko ten pracownik, który został powołany do odbycia zasadniczej lub okresowej służby wojskowej. Nie mają do niej prawa studenci i absolwenci szkół wyższych powołani do odbycia zajęć wojskowych oraz przeszkolenia wojskowego, a także żołnierze rezerwy powołani do odbywania ćwiczeń wojskowych. Ponadto uprawnienie to nie przysługuje pracownikowi skierowanemu do odbycia służby zastępczej.

Odprawy wypłacone pracownikom powołanym do zasadniczej służby wojskowej na podstawie art. 125 ww. ustawy są zwolnione z oskładkowania - § 2 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia składkowego. Jako przychód niezwolniony z podatku podlegają one opodatkowaniu.

Odprawa emerytalno-rentowa

Wypłacanie odpraw związanych z zakończeniem aktywności zawodowej pracownika określa art. 921 K.p. Odprawa emerytalno-rentowa przysługująca na podstawie tego przepisu ma charakter powszechnego uprawnienia wypłacanego, gdy stosunek pracy ustaje w związku z przejściem przez pracownika na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy. Ma ona charakter jednorazowy i przysługuje w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.
Pracownik, który otrzymał odprawę emerytalno-rentową nie może ponownie nabyć do niej prawa. Jest to jedyna negatywna przesłanka, której wystąpienie może pozbawić pracownika uprawnienia do omawianego świadczenia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2002 r., sygn. akt III ZP 24/01, OSNP 2002/9/202).
Pracownik nabywa prawo do odprawy, gdy ustanie zatrudnienia ma jakikolwiek związek z nabyciem prawa do renty albo do emerytury. W wyroku z dnia 8 grudnia 1993 r. (sygn. akt I PRN 111/93, OSNC 1994/12/243) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że: "Przewidziany w przepisach regulujących prawo do odprawy "związek" między rozwiązaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej może mieć nie tylko charakter przyczynowy, czasowy, ale także funkcjonalny."
Jak wynika z uzasadnienia do powyższego rozstrzygnięcia wyrażenie "w związku" jest szersze od wyrażenia "z powodu" co daje możliwość nabycia prawa do odprawy w sytuacji, gdy rozwiązanie stosunku pracy nie zbiega się ściśle w czasie z nabyciem przez pracownika prawa do emerytury lub renty.

Ważne: Dla nabycia uprawnienia do odprawy emerytalnej i rentowej konieczny jest związek między rozwiązaniem umowy o pracę a przejściem na emeryturę albo rentę.

Przykład   
Zamierzamy rozwiązać w trybie art. 53 K.p. umowę o pracę z chorującym pracownikiem. Pracownik jest od 10 lat rencistą i otrzymał odprawę w innej firmie przechodząc na rentę. Czy jesteśmy zobowiązani do wypłacenia odprawy pieniężnej?
Odprawa jest świadczeniem o charakterze jednorazowym. Jeśli pracownik otrzymał już taką odprawę (nawet 10 lat temu), to nie może ponownie nabyć do niej prawa.

Przykład   
Zatrudniamy pracownika na 1/2 etatu. Jednocześnie pracuje on w dwóch innych zakładach pracy, także na 1/2 etatu. W każdej firmie rozwiązano z nim umowę o pracę na mocy porozumienia stron w związku z przejściem pracownika na emeryturę.
Wszyscy trzej pracodawcy powinni wypłacić pracownikowi odprawę emerytalną. W sytuacji gdy dany pracownik pozostawał w stosunku pracy z więcej niż jednym pracodawcą i rozwiązuje umowy o pracę w związku z przejściem na emeryturę, nabywa prawo do odprawy emerytalnej w każdym z tych stosunków (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1984 r., sygn. akt III PZP 44/84, OSNC 1985/7/89).


Wysokość odprawy ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Tak stanowi przepis § 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia o wynagrodzeniu.

Informację o wypłaceniu odprawy emerytalno-rentowej należy zamieścić w świadectwie pracy (w ust. 4 pkt 9), co wynika z wyjaśnień zawartych w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U. nr 60, poz. 282 z późn. zm.).

Odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę nie podlegają oskładkowaniu - § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia składkowego.

Odprawa pośmiertna

Śmierć pracownika w czasie trwającego stosunku pracy lub w okresie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku chorobowego, nakłada na pracodawcę obowiązek wypłaty na rzecz uprawnionych członków rodziny zmarłego jednorazowego świadczenia pieniężnego - odprawy pośmiertnej (art. 93 K.p.). Osobami uprawnionymi do tej odprawy są:
- małżonek (bez żadnych ograniczeń) oraz
- inni członkowie rodziny (np. dzieci, rodzeństwo, rodzice) spełniający warunki do otrzymania renty rodzinnej na podstawie ustawy emerytalnej.
Dla wypłacenia odprawy pośmiertnej członkowi rodziny uprawnionemu do renty rodzinnej nie jest wymagana decyzja organu rentowego o przyznaniu renty - wystarczy ustalenie, że dana osoba spełnia warunki do przyznania takiej renty.

Ważne: W przypadku braku uprawnionych członków rodziny odprawa pośmiertna nie wchodzi do masy spadku, bo nie jest prawem majątkowym po zmarłym pracowniku.

Wysokość odprawy zależy od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi:
- jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
- trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
- sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.
Do okresu zatrudnienia u aktualnego pracodawcy wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana podmiotu zatrudniającego nastąpiła na zasadach określonych w art. 231 K.p. (przejście zakładu pracy na innego pracodawcę), a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.
W sytuacji gdy po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden uprawniony członek rodziny, przysługuje mu odprawa pośmiertna w wysokości połowy odpowiedniej do stażu zmarłego kwoty. Jeśli jest więcej osób uprawnionych odprawę dzieli się w równych częściach pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny.
W przypadku gdy w chwili śmierci pracownik pozostawał w więcej niż jednym zatrudnieniu na podstawie stosunku pracy, to każdy z pracodawców jest zobowiązany do ustalenia wysokości odprawy pośmiertnej i wypłacenia jej uprawnionym osobom. Do obliczenia wysokości odprawy pośmiertnej przyjmuje się wynagrodzenie pracownika określone według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy (§ 2 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia o wynagrodzeniu).
Odprawa pośmiertna jest wolna od podatku dochodowego (art. 21 ust. 1 pkt 7 ustawy o pdof).

Przykład   
Przekazany w trybie art. 231 K.p. pracownik po trzech latach pracy zmarł. W jakiej wysokości należało wypłacić odprawę pośmiertną, jeśli jego staż pracy ogółem wynosił 17 lat, a w poprzednim (przejmowanym) zakładzie przepracował 14 lat?
Ponieważ zmiana pracodawcy nastąpiła z mocy prawa, należy zaliczyć okres zatrudnienia zmarłego pracownika w przejmowanym zakładzie pracy (14 lat) do stażu wypracowanego u danego pracodawcy. Biorąc pod uwagę zakładowy staż pracy wynoszący ogółem 17 lat (tj. 14 lat + 3 lata), uprawnionym członkom rodziny przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia.

Przykład   
Zmarł nasz pracownik, który był stanu wolnego. Z wnioskiem o wypłatę odprawy pośmiertnej zwróciła się była żona tego pracownika. Małżeństwo ustało wskutek przeprowadzonego kilka lat wcześniej rozwodu.
Byłemu małżonkowi prawo do odprawy nie przysługuje, gdyż wskutek rozwiązania małżeństwa przez rozwód więź rodzinna między małżonkami została rozwiązana (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 1972 r., sygn. akt I PR 423/72, OSNC 1973/7-8/138).

Przykład   
Po śmierci długoletniej pracownicy naliczyliśmy odprawę w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Jej dzieci są już dorosłe, same się utrzymują, tak więc odprawę wypłacimy małżonkowi. Pracodawca powinien wypłacić małżonkowi zmarłej pracownicy odprawę w wysokości połowy naliczonej kwoty, ponieważ jest on jedyną osobą uprawnioną.


Zwracamy uwagę! Odprawa pośmiertna nie przysługuje, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie. Rodzinie zmarłego (lub osobie uposażonej) przysługuje z tego tytułu od instytucji ubezpieczeniowej odszkodowanie w wysokości co najmniej równej tej odprawie. Natomiast gdyby odszkodowanie było niższe, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.

Odprawa pieniężna w związku z rozwiązaniem umowy o pracę

W sytuacji rozwiązania umowy o pracę w ramach zwolnienia grupowego albo indywidualnego pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna. Wysokość odprawy zależy od zakładowego stażu pracy i wynosi:
- jednomiesięczne wynagrodzenie, przy stażu zakładowym krótszym niż 2 lata,
- dwumiesięczne wynagrodzenie, jeżeli staż wynosi od 2 do 8 lat,
- trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli staż zakładowy wynosi ponad 8 lat.
Jak wynika z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2003 r. (sygn. akt III PZP 20/02, OSNP 2004/1/4) przy ustalaniu stażu zakładowego uwzględnia się wszystkie okresy zatrudnienia u tego samego pracodawcy.
Odprawy tego rodzaju są wypłacane przez pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników. Tylko ich bowiem obejmują regulacje ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. nr 90, poz. 844 z późn. zm.), zwanej ustawą o zwolnieniach grupowych.
Odprawę pieniężną oblicza się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy (art. 8 ust. 3 ustawy o zwolnieniach grupowych). Wysokość odprawy jest ograniczona i nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. Aktualnie jest to kwota 14.040 zł (936 zł x 15).
Odprawa nie przysługuje, jeśli wypowiedzenia umowy o pracę dokonał pracownik, a także sytuacji gdy terminowa umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu, na który została zawarta. Jeśli jednak umowę na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy pracodawca wypowiedział wcześniej (przed upływem terminu umownego) z przyczyn niedotyczących pracownika, odprawę pieniężną należy pracownikowi wypłacić.

Przykład   
Firma objęta jest przepisami ustawy o zwolnieniach grupowych. Zwalnia za wypowiedzeniem z przyczyn organizacyjnych pracownika będącego emerytem, z którym umowa o pracę zawarta na czas określony miała trwać jeszcze dwa lata.
Pracownik mimo pobierania emerytury ma prawo do odprawy pieniężnej. Odprawa ma dla zwalnianego pracownika charakter zadośćuczynienia za utracone miejsce pracy z przyczyn nieleżących po jego stronie.

Przykład   
Zatrudniamy ponad 50 osób na podstawie umów o pracę. Zamierzamy kilka z nich zwolnić z przyczyn organizacyjnych. W jakiej wysokości odprawę pieniężną otrzyma pracownik, który ma staż ogólny wynoszący 18 lat, z tym że w naszej firmie jest zatrudniony od 5 lat?
Pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna w wysokości dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli był on zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat.


Odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia są zwolnione z oskładkowania (§ 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego).

2. Obliczanie wysokości odpraw

Wysokość wszystkich omówionych odpraw ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Obliczając ekwiwalent pieniężny za urlop stosuje się odpowiednio przepisy rozporządzenia urlopowego. Sposób w jaki należy obliczać świadczenia pracownicze, ustalane według zasad obowiązujących dla ekwiwalentu urlopowego wskazał Sąd Najwyższy. W uzasadnieniu do uchwały z dnia 9 maja 2000 r. (sygn. akt III ZP 12/00, OSNP 2000/22/806) wyjaśnił, że odprawa jest świadczeniem, które ustala się, przyjmując za podstawę miesięczne wynagrodzenie pracownika. Co istotne, zbędne jest wykonywanie obliczeń w celu ustalenia kwoty ekwiwalentu za 1 dzień urlopu, poprzestając na wyliczeniu przeciętnego wynagrodzenia w sposób określony rozporządzeniem urlopowym. Tam gdzie przepisy prawa stanowią, iż odprawa wynosi równowartość miesięcznego, dwumiesięcznego lub trzymiesięcznego wynagrodzenia oznacza to, że powinna zasadniczo odpowiadać wynagrodzeniu zwykle otrzymywanemu przez pracownika w danym miesiącu i nie powinna odbiegać od niego ani na jego niekorzyść, ani też na jego korzyść.

Przykład   
Wynagrodzenie zasadnicze pracownika powołanego do zasadniczej służby wojskowej wynosi 1.980 zł. Pracownik otrzymuje również premię w wysokości 20% wynagrodzenia, tj. 396 zł. Poborowemu należy wypłacić odprawę w wysokości 1.188 zł (1/2 x 1.980 zł) + (1/2 x 396 zł).

Przykład   
Pracodawca rozwiązuje z dniem 15 października 2007 r. umowę z pracownikiem, któremu przysługuje odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia. Wynagrodzenie zasadnicze tej osoby wynosi 1.750 zł miesięcznie. Oprócz tego pracownik otrzymuje premie regulaminowe wypłacone w kwotach: we wrześniu - 260 zł, w sierpniu - 320 zł, w lipcu - 440 zł. Aby obliczyć wysokość odprawy należy ustalić przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika. W tym celu sumuje się stałe i zmienne składniki wynagrodzenia. Stałe składniki bierze się pod uwagę z miesiąca nabycia prawa do odprawy, a zmienne w przeciętnej wysokości z 3 poprzednich miesięcy. Jeżeli umowę rozwiązano w październiku, odprawę obliczamy uwzględniając:
- wynagrodzenie zasadnicze za październik: 1.750 zł,
- przeciętną premię: 340 zł (260 zł + 320 zł + 440 zł) : 3.
Razem przeciętne miesięczne wynagrodzenie wynosi 2.090 zł (1.750 zł + 340 zł). Zatem pracownik powinien otrzymać odprawę pieniężną w wysokości 6.270 zł (3 x 2.090 zł).

Przykład   
Pracownik jest wynagradzany stawką w wysokości 15 zł/godz. oraz 10% premią. W listopadzie 2007 r. przechodzi na emeryturę. Pracownik za miesiące poprzedzające nabycie prawa do odprawy otrzymał wynagrodzenie w wysokości: sierpień - 2.904 zł, wrzesień - 2.640 zł, październik - 3.036 zł. Otrzyma on odprawę w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia w kwocie 2.860 zł, co wynika z wyliczenia:
- suma wynagrodzeń: 8.580 zł (2.904 zł + 2.640 zł + 3.036 zł),
- przeciętne wynagrodzenie: 2.860 zł (8.580 zł : 3).
<!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->
Ubezpieczenia i Prawo Pracy Nr 20 z 10.10.2007 r.


26 paź 2007, 14:46
Zobacz profil
Wyświetl posty nie starsze niż:  Sortuj wg  
Odpowiedz w wątku   [ Posty: 12 ] 

 Nie możesz rozpoczynać nowych wątków
 Nie możesz odpowiadać w wątkach
 Nie możesz edytować swoich postów
 Nie możesz usuwać swoich postów
 Nie możesz dodawać załączników

Skocz do: