Przypomnę, art. 62 OP:
Art. 62. § 1. Jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów, dokonaną wpłatę, z zastrzeżeniem § 2, zalicza się na poczet podatku, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności, chyba że podatnik wskaże, na poczet którego zobowiązania dokonuje wpłaty.

§ 1a. Jeżeli na podatniku ciążą koszty doręczonego upomnienia, dokonaną wpłatę zalicza się w pierwszej kolejności na poczet tych kosztów.

"evelaina " nie czytaj przepisów wybiórczo. § 1a art. 62 OP jest odnosi się do całego § 1 tego artykułu, a nie do jego części, jak to interpretujesz. Oznacza to, że nie ma znaczenia przy upomnieniu to, co wskaże podatnik. Zawsze ma znaczenie uregulowanie § 1a. Inaczej, § 1a miałby wyłączenia.

Założenie:
Mamy następujące zadłużenie w opłacie śmieciowej:

01/2011  należność główna 100 zł odsetki 16 zł koszty up. 11,60 zł
01/2012 – należność główna 100 zł odsetki 9 zł koszty up. 11,60 zł
I/2013 – należność główna 100 zł odsetki 3 zł koszty up. 76,80 zł

Oczywiście powyżej dużo upraszczam – gdyż nie powinny pojawić się odsetki w kwocie 3 zł oraz tak duże koszty up. i oczywiście w 2012 nawet jeszcze opłaty śmieciowej nie było ale nie w tym rzecz.

Następnie załóżmy, że w dniu 31.12.2016 r. dokonana zostanie wpłata w kwocie powiedzmy 100 zł w tytule przelewu mamy tylko „opłata za śmieci”. Jak prawidłowo zaksięgować taką wpłatę?

Gdyby wpłata miała miejsce przed nowelizacją op. (przed 01.01.2016) sprawa byłaby prosta - ponieważ ciążą na podatniku zobowiązania z różnych tytułów (mamy dwie zaległe raty), wpłatę zaksięgowalibyśmy na poczet zobowiązania o najwcześniejszym terminie 01/2011 rozksięgowując ją proporcjonalnie na należność główną i odsetki (kosztów up. nie „ruszalibyśmy” w ogóle, oddalibyśmy co najwyżej do egzekucji).

Obecnie powinniśmy natomiast taką wpłatę również zaliczyć na najstarsze zobowiązanie tj. na 01/2011 bo art. 62 par. 1 op. pozostał w zasadzie bez zmian, z tymże wcześniej powinniśmy pobrać koszty up (bo dodano par. 1a) jeżeli na tą należność up zostało wysłane, czyli księgujemy koszty 11,60 zł i pozostała kwotę rozliczamy proporcjonalnie na należność główną i odsetki.


Dlaczego tak uważam? Jak wynika z uzasadnienia do ustawy nowelizującej celem wprowadzenia par. 1a było doprowadzenie do tego by nie wszczynano egzekucji celem wyegzekwowania tylko i wyłącznie kosztów upomnienia, gdyż jak wskazuje ustawodawca „jest to uciążliwe dla podatnika i nieekonomiczne” dlatego jak dalej zauważa „właściwsze jest zaspokajanie tych kosztów wraz z wpłatą na należność główną”

Księgując tak jak wskazałem powyżej nie doprowadzimy do tego, że zostanie wszczęta egzekucja na same koszty upomnienia, i tak jak wskazuje ustawodawca przy poborze należności głównej pobieramy koszty upomnienia.

Nie prawidłowe byłoby moim zdaniem w takiej sytuacji księgowanie całej kwoty 100 zł na koszty upomnienia, bo po pierwsze nie o to chodziło ustawodawcy, a po drugie dopuścilibyśmy do przedawnienia raty 01/2011.

Natomiast gdyby te wszystkie raty znajdowały się „u komornika” to jak najbardziej on rozliczając kwotę 100 zł pobraną od zobowiązanego mógłby ją rozliczyć tylko i wyłącznie na koszty upomnienia bo u.p.e.a jak najbardziej na to pozwala, a ponadto co też nie jest bez znaczenia organ egzekucyjny pobierając 100 zł robi to zazwyczaj w ramach zastosowanego środka egzekucyjnego, a więc przerywa bieg terminu przedawnia raty 01/2011.

„Nowe rozwiązanie, z uwagi na postanowienia art. 115 § 1 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, będzie miało zastosowanie tylko w przypadku dokonania wpłaty przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego.” <- chodzi o to, że art. 62 par. 1a ma zastosowanie tylko do dobrowolnych wpłat dokonywanych przez podatników; bo w przypadku przymusowego ściągnięcia należności w trybie egzekucji administracyjnej do rozliczania wpłat znajdzie zastosowanie art. 115 u.p.e.a.  – w przypadku wpłat u komornika nigdy nie można mówić o wpłacie dobrowolnej.


Z uzasadnienia do ustawy nowelizującej:
Zgodnie z art. 115 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji dopiero po wszczęciu egzekucji zaspokojenie kosztów upomnienia następuje w pierwszej kolejności. W takim przypadku przepisy art. 115 § 1 ww. ustawy mają charakter lex specialis w stosunku do przepisów art. 55 i art. 62 Ordynacji podatkowej. Obecne rozwiązanie polegające na konieczności egzekwowania samych kosztów upomnienia jest uciążliwe dla podatnika i nieekonomiczne. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego na same koszty upomnienia generuje dalsze koszty egzekucyjne, dlatego właściwsze jest zaspokajanie tych kosztów wraz z wpłatą na należność główną. Wobec tego proponuje się wprowadzenie obowiązku zaliczania przez organy podatkowe dokonanej wpłaty w pierwszej kolejności na poczet kosztów doręczonego upomnienia (art. 62 § 2 Ordynacji podatkowej). Proponowana zmiana rozwiąże techniczno-rachunkowy problem zaspokajania kosztów upomnienia z dokonanej przez podatnika wpłaty i jednocześnie zlikwiduje problem konieczności egzekwowania samych kosztów upomnienia. Nowe rozwiązanie, z uwagi na postanowienia art. 115 § 1 pkt 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, będzie miało zastosowanie tylko w przypadku dokonania wpłaty przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego.

Przed nowelizacją:
Art.  62.  [Zaliczenie wpłat dokonanych przez podatnika]
§  1.  Jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów, dokonaną wpłatę zalicza się na poczet podatku, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności, chyba że podatnik wskaże, na poczet którego zobowiązania dokonuje wpłaty.

Po nowelizacji:
Art.  62. [Zaliczenie wpłat dokonanych przez podatnika]
§  1. 112 Jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów, dokonaną wpłatę, z zastrzeżeniem § 2, zalicza się na poczet podatku, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności, chyba że podatnik wskaże, na poczet którego zobowiązania dokonuje wpłaty.
§  1a. 113 Jeżeli na podatniku ciążą koszty doręczonego upomnienia, dokonaną wpłatę zalicza się w pierwszej kolejności na poczet tych kosztów.

Gdybym kierował się tym, co wskaże podatnik, to nigdy nie zaliczyłbym wpłaty na same koszty upomnień z lat ubiegłych. A chyba nie o to chodziło ustawodawcy wprowadzając do art. 62 § 1a. Pewności nie mam, ale jeżeli podatnik wskaże np. że płaci za I kw. 2016 r., a ma niezapłacone koszty z 2014 r., zaliczam wpłatę na te koszty w pierwszej kolejności i zgodnie z art. 62 § 4a pkt 2) zaliczenie wpłaty następuje w całości zgodnie z żądaniem podatnika (chodzi o postanowienie na wniosek), nie następuje więc wydaję postanowienie o zarachowaniu wpłaty z urzędu. Poprawcie mnie jeżeli się mylę.

Przydałoby się stanowisko jakiegoś RIO

albo chociaż orzeczenie sądu.

Jednakże uwzględniając w całości wskazanie podatnika, przepis § 1a jest martwy w stosunku do kosztów przed 2016 r. i należy wystawiać tytuły wykonawcze na koszty z tamtego okresu - skarbówki już skaczą z radości

Odsetki to przekichany temat. Będąc na dwóch szkoleniach usłyszałem dwa rożne stanowiska więc chyba jednego nie ma.
Jedno mówi, że odsetki każdorazowo wylicza się na dzień wpłaty i jeżeli przekraczają 8,70 to się pobiera (można pobrać mniej niż 8,70 licząc proporcjonalnie), jeżeli nie to się nie pobiera, drugie mówi, że raz naliczone odsetki pobiera się do końca.
Moim zdaniem nie ma w przepisach rozróżnienia, że progu nie stosuje się dla wpłat częściowych a jak widać niektórzy szkolący się na takie stanowisko powołują.
BTW odsetki przy wpłatach częściowych pobierasz bez zaokrąglenia  ;)