Zaproponowany do wdrożenia w KAS regulamin nagradzania jest pełen rozwiązań, które zdumiewają - zwłaszcza dlatego, że (ponoć) te rozwiązania zaakceptowały związki zawodowe na szczeblu centralnym (bez NSZZ "Solidarność"). Jak nas poinformowano, niektóre z tych związków zawodowych będą wręcz robić "Rejtana" przed innymi związkami zawodowymi, żeby tylko ten projekt wszedł w życie - i to już od 1 stycznia 2023 roku (z kosmetycznymi poprawkami co najwyżej...) - bo tak chce Szef KAS. O ile nie dziwi to szczególnie w przypadku "alternatywnych" związków zawodowych, to w przypadku "normalnych" związków zawodowych - już tak. Zwłaszcza, że regulamin dyskryminuje członków korpusu służby cywilnej poprzez nierówne ich traktowanie (zob. pkt. 17 i 21 opinii). Poniżej uwagi do regulaminu przesłane przez KZ NSZZ "Solidarność" w IAS w Warszawie do pracodawcy (stanowisko sporządzone na podstawie opinii RKS skierowanej do DIAS).

 

---

Regulamin nagradzania w IAS w Warszawie – uwagi wstępne Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Izbie Administracji Skarbowej w Warszawie

 

1. Należy wskazać, że nie wszystkie reprezentatywne związki zawodowe w rozumieniu ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego brały udział w „uzgadnianiu” regulaminu nagradzania. Należy także przypomnieć, że jakiekolwiek uzgodnienia na szczeblu centralnym, bez względu na to, czy z udziałem, czy bez udziału wszystkich reprezentatywnych związków zawodowych – nie mają żadnej mocy wiążącej, gdyż obowiązuje nadal art. 27 ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych, który nakazuje zasady podziału środków na wynagrodzenia w sferze budżetowej uzgadniać na szczeblu zakładów pracy. Jest to w przypadku przekazanego do uzgodnienia projektu regulaminu nagradzania bardzo istotne, gdyż przedstawiony projekt jest niedopracowany, zawiera bardzo dużo spornych (wątpliwych) uregulowań, wyklucza całkowicie związki zawodowe z procesu podziału i kontroli dokonanych wypłat nagród, a przede wszystkim – stanowi przykład nierównego traktowania pracowników (w tym przypadku członków korpusu służby cywilnej i funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej). Jest więc szansa na zmiany w projekcie, o ile oczywiście funkcjonujące w IAS w Warszawie związki zawodowe nie godzą się na narzucanie złych, a nawet niezgodnych z kodeksem pracy rozwiązań.
2. W IAS w Warszawie obowiązuje regulamin nagradzania, jest on odpowiednio dopracowany w toku negocjacji, uwzględnia uwagi (sugestie) związków zawodowych i pracodawców, jest wynikiem wielu spotkań i kompromisów – nie ma więc żadnej potrzeby jego uchylania – zwłaszcza w trybie ekspresowym (a tak należy odebrać zaskakujące w świetle obowiązującego prawa polecenie Szefa KAS, żeby regulaminy nagradzania obowiązywały już od 1 stycznia 2023 roku.
3. Nadal nie przekazano do projektu regulaminu nagród żadnego uzasadnienia – bez takiego dokumentu nie bardzo wiadomo dlaczego obowiązujący regulamin należy zastąpić innym. Brak uzasadnienia jest też niedopuszczalny z tego powodu, że projekcie zawarto szereg stwierdzeń i kryteriów, które można traktować (stosować) w zasadzie dowolnie (uznaniowo, wybiórczo): „znaczące nieprawidłowości”, „znaczący przemyt”, „sprawy obszerne/złożone/nieprzewidziane”, „złożoność realizowanych zadań”, „ważne zadanie”, „trudne zadanie”, „realizacja zadania w trybie przyspieszonym”, „dynamika działania”, „stopień spełnienia kryteriów”, „doskonalenie profesjonalizmu w działaniu” i inne równie precyzyjne i jednoznaczne. To niedopuszczalne i świadczy o lekceważeniu związków zawodowych.
4. Sporządzona w IAS w Warszawie (na wniosek NSZZ „Solidarność”) symulacja wysokości nagród w IAS w Warszawie (według regulaminu obowiązującego oraz projektu regulaminu) pokazuje (na podstawie tych samych danych wyjściowych określających kwotę rozdysponowanego funduszu nagród w III kwartale 2022 roku), że statystyczna kwoty nagrody wg obowiązującego regulaminu jest wyższa, niż według nowych zasad. Co prawa przeciętna (wg symulacji) nagroda minimalna według projektu jest wyższa, niż średnia nagroda przyznana wg obowiązujących zasad (o około 15 %), ale nowy regulamin daje o wiele szersze możliwości nie przyznania nagrody w ogóle (niedookreślone kryteria, brak możliwości wniesienia odwołania od nie otrzymania nagrody – na co nie ma zgody). Poza tym możliwość przyznawania procentowo wyższych nagród, niż w obecnym regulaminie, musi spowodować zwiększenia liczby nagród minimalnych oraz zwiększenie liczby osób, którym nagroda nie zostanie przyznana w ogóle (potwierdza to 8 ust. 8 oraz §10 ust. 1 projektu regulaminu, zgodnie z którym nagrody „mogą” zostać przyznane, oraz § 10 ust. 4 projektu, zgodnie z którym wysokość nagród „należy” odpowiednio zróżnicować).
5. Obniżenie poziomu nagród kadry kierowniczej oznacza wprost obniżenie ich uposażeń. Jeżeli ma to służyć właściwej motywacji kadry kierowniczej – to nie wydaje się to właściwym posunięciem. Jak się wydaje, to „obniżenie” jest jednak jedynie chwytem propagandowym, gdyż DIAS na podstawie zapisów projektu regulaminu, może w zasadzie przyznawać dodatkowe nagrody każdemu – i to bez ograniczenia ich wysokości (umożliwiają to niedookreślone definicje i kryteria, ale także wyłączenia dotyczące wysokości nagrody oraz warunków jej przyznawania zawarte w projekcie).
6. Regulamin nie uwzględnia w ogóle sytuacji osób niepełnosprawnych, dla których normy ilościowe wykonanych zadań (o ile są mierzalne) – nie uwzględniają ustawowo krótszego czasu pracy takich osób oraz dodatkowego urlopu takich osób. Powoduje to, że pracownik z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności oceniany jest identycznie, jak osoby zdrowe - to oczywista dyskryminacja, stąd należałoby dodać przykładowo zapis „Krótszy czas pracy osoby niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym lub znacznym pozostaje bez wpływu na wysokość nagrody, poprzez dostosowanie do takiej osoby norm ilościowych.” (np. jako ust. 8 § 10 projektu). Pamiętać też trzeba, że pracodawca otrzymuje (może otrzymywać) dofinansowanie z PFRON do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, a więc są środki na to, żeby za niepełnosprawność nie "karać".
   
7. Projekt regulaminu nagradzania w § 1 określa między innymi, że regulamin dotyczy „pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej” - czy to oznacza, że osoby spoza korpusu służby cywilnej będą otrzymywać nagrody z odpisu tworzonego z funduszu wynagrodzeń członków korpusu służby cywilnej? Jeżeli tak, to jakim prawem beneficjentami tego funduszu mają być osoby, które nie tworzą ustawowego odpisu 3%? Jeżeli nie – w regulaminie należałoby określić sposób i wysokość tworzonego dla tych osób funduszu nagród oraz wskazać, których pracowników nie będących członkami korpusu służby cywilnej to dotyczy (czyżby miały być osoby, które będą otrzymywać zarówno nagrody, jak i premie?). Brak uzasadnienia poszczególnych zapisów projektu uniemożliwia odpowiedź na powyższe pytania.
8. Nie rozumiemy, co oznacza treść § 5 ust. 1: „Możliwość przyznania nagrody, na warunkach określonych regulaminem, uzależniona jest od dysponowania funduszem, o którym mowa w § 4”? Z założenia kierownik jednostki dysponuje funduszem płac, bo ten jest przyznany w planie finansowym – i to kierownik jednostki dysponuje częścią tego funduszu w postaci fundusz nagród. Zapis naszym zdaniem zbędny, a nawet wbrew prawu, skoro przepisy rangi ustawowej wyraźnie wskazują, że fundusz na nagrody jest tworzony w określonej wysokości (w danym zakładzie pracy). A może chodzi o to, aby zawrzeć w regulaminach zapis, który będzie umożliwiał realizację poleceń kierownictwa KAS dotyczących blokad w zakresie wypłacania nagród – co już kiedyś miało miejsce, ale bez oparcia w prawie wewnętrznym IAS. Jest tam także określone, „że fundusz nagród pozostaje w dyspozycji dyrektora i może zostać przez niego powiększony w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia/uposażenia” . Jeżeli już musi być tam taki zapis to proponujemy taką treść: „fundusz nagród może zostać przez dyrektora powiększony w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia/uposażenia w porozumieniu ze związkami zawodowymi”.
9. Obowiązek tworzenia funduszu nagród oraz fakultatywne zwiększanie tego funduszu wynika wprost z ustaw, zapis § 4 projektu regulaminu[1] jest w tej części zbędny.
10. W § 5 ust 2 określono, że „Nagrody mogą zostać przyznane i wypłacone” w określonych terminach, co można zrozumieć także w ten sposób, że terminy wypłat nagród wynikające projektu nie muszą być dotrzymywane (możliwość opóźnienia wypłat lub nawet ich braku…). Naszym zdaniem terminy wypłat nagród za poszczególne okresy rozliczeniowe powinny być określone ściśle i bez możliwości odstępstw od tak określonych terminów. W związku z tym zapis „Nagrody mogą zostać przyznane i wypłacone” należy zastąpić zapisem „nagrody przyznaje się i wypłaca”. Ust. 2 pkt 5 projektu zawiera ponadto niedopuszczalny zapis, że nagroda może zostać  przyznana - w każdym czasie, z inicjatywy dyrektora lub na  wniosek przewodniczącego zespołu, komisji, naczelnika urzędu za wyjątkowe osiągnięcia mające wpływ na realizację zadań KAS. Taki zapis spowoduje nieograniczoną dowolność do  przyznawania i wypłat nagród w okresie innym niż kwartalne. Nikt nie będzie w stanie tego skontrolować, kiedy, za co i komu taka nagroda została wypłacona.
11. Nie akceptujemy sytuacji, w której kierownik jednostki samodzielnie i bez uzgodnienia ze związkami zawodowymi, decyduje o rozdysponowaniu określonej kwoty na nagrody dla pracowników (§ 7 ust. 1). Wielkość funduszu nagród na dany kwartał to podstawowa rzecz – od tego zależy wielkość nagród za dany okres. Dyrektor powinien być zobowiązany do przedstawiania związkom zawodowym informacji na temat wysokości środków, które może za dany kwartał wykorzystać na nagrody, a następnie uzgodnić ze związkami zawodowymi, jaka część tych środków ma być przeznaczona na nagrody za dany kwartał. Inne podejście powoduje, że można przeznaczać na nagrody minimalną kwotę funduszu nagród (3%), bo przecież nie ma obowiązku wypłacania pracownikom w danym roku budżetowym całości środków przeznaczanych na wynagrodzenia (są sytuacje, gdy pracodawcy „oddają” do budżetu część środków na płace, albo nawet nie wykorzystują części tych środków i przepadają one w związku z rocznym rozliczaniem wydatków budżetowych – na przykład w Ministerstwie Finansów oddano w ten sposób do budżetu ponad 20 mln złotych).
12. Rezerwa dla Dyrektora (§ 8 ust. 1 pkt 1) na proponowanym poziomie (10%) jest nie do zaakceptowania – jest to zbyt wysoka kwota do dyspozycji DIAS. Na dodatek projekt przewiduje, że jest ona wydatkowa poza kontrolą związków zawodowych, w nieograniczonej jednostkowej wysokości nagród i często dla osób, które nie wykonują zadań na rzecz IAS w Warszawie, ale dla innych jednostek organizacyjnych. A pamiętać trzeba, że za takie osoby muszą wykonywać pracę inni pracownicy – zazwyczaj bez jakiejkolwiek rekompensaty za zwiększony zakres obowiązków. Nie ma w związku z tym zgody na podniesienie rezerwy DIAS do 10 procent, a jeżeli już tworzyć taką rezerwę, to w wysokości 5% dla dyrektora i 5% do dyspozycji naczelników podległych jednostek organizacyjnych. Nie akceptujemy także sytuacji, gdy z rezerwy dyrektora przyznaje się nagrody dodatkowe dla „dla pracowników realizujących dodatkowe zadania w ramach projektów centralnych, istotnych dla usprawnienia funkcjonowania Krajowej Administracji Skarbowej” – takie nagrody powinny być finansowane ze środków przyznanych dla danej IAS dodatkowo z Ministerstwa Finansów (z utworzonej na ten cel rezerwy budżetowej – z pewnością nikt rozsądny nie byłby przeciwny utworzeniu takiej rezerwy, jeżeli finansowane byłyby z niej także nagrody dla osób, które przyczyniły się do uzyskania dodatkowych bardzo wysokich wpływów budżetowych). Środki na płace w IAS są środkami przyznanymi dla danej IAS, a finansowanie nagród za zadania wykonywane dla innej jednostki organizacyjnej, nie powinno obciążać funduszy danej IAS (również dlatego, że za tych pracowników/funkcjonariuszy ktoś musi wykonywać zadania, a tymczasem przez zabieranie z funduszu nagród środków dla osób nie wykonujących „właściwych” zadań – otrzymają oni de facto mniejsze nagrody).
13. Nie ma zgody na określony w § 8 ust. 1 projektu regulaminu brak ograniczeń w wysokości nagród określonych w § 8 ust. 1 pkt 1 [2] oraz § 5 ust. 2 pkt 5[3] projektu regulaminu. Jeżeli nawet przyjąć, że dla określonych w projekcie przypadków powinny być dodatkowe nagrody (bo część z tych osób nie wykonuje podstawowych zadań, które ktoś za nie musi wykonywać) – to niedopuszczalny jest brak limitu dodatkowych nagród i stwarza wrażenie, że (na przykład) wykonywanie zadań dla innych jednostek organizacyjnych, czy w zespołach, jest bardziej wartościowe, niż zadań podstawowych w macierzystej jednostce. Poza tym – jeżeli są osoby, które wykonują „dodatkowe” zadania – to powinny być to w istocie „dodatkowe” zadania (nie są dodatkowymi zadaniami prace wykonywane zamiast lub kosztem zadań podstawowych wynikających z zakresu obowiązków…).
14. Skoro nagrody są z założenia przyznawane za szczególne osiągnięcia, to ograniczenie kręgu beneficjentów nagród z uwagi na okres (czas) świadczenia pracy/pełnienia służby w danym okresie rozliczeniowym, to absurd. Nie powinno być żadnych kryteriów wynikających z czasu pracy czy służby określających prawo do nagrody w danym kwartale – można sobie wyobrazić, że ktoś nie był obecny w pracy/służbie w danym kwartale dwa miesiące, ale w pozostałym czasie osiągnął wyniki, które zgodnie z kryteriami w tym samym zresztą regulaminie - dają prawo do nagrody (na przykład znaczna wysokość dodatkowych wpływów). Przepis należy wykreślić.
15. Przykładem lekceważenia roli związków zawodowych jest § 9 ust. 2 (przepis ten, poprzez brak zaliczenia do świadczenia pracy oddelegowania do pracy związkowej) - uderza w działaczy związkowych zwolnionych (zwalnianych) ze świadczenia pracy w związku z wykonywanymi zadaniami związkowymi (art. 31 ustawy o związkach zawodowych). Jeżeli ma to służyć temu, żeby nie było chętnych do pracy związkowej w zarządach organizacji, to uzasadnienie takiego rozwiązani jest jasne. Jeżeli jednak nie chodzi o to, to należy dokonać w projekcie zmian.  Uważamy, że w § 9 ust. 2 regulaminu należy kropkę zastąpić przecinkiem i dopisać: „w tym nieobecności wynikających ze zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej”). Jest to tym bardziej wskazane, że w § 9 ust. 4 projektu regulaminu nie jest wymagane żadne świadczenie pracy na rzecz pracodawcy (nie obowiązuje warunek określony w § 9 ust. 2 projektu regulaminu).
16. W § 10 ust. 1 słowa „Nagrody mogą zostać przyznane” należy zastąpić słowami: „Nagrody są przyznawane”. Nie jest zrozumiałe dlaczego po spełnieniu kryteriów do otrzymania nagrody (zresztą katalog kryteriów otwarty…), nagrody jedynie „mogą” być przyznane. To – niestety – kolejna „furtka” do tego, aby ograniczać/zmniejszać liczbę beneficjentów nagród.
17. Projekt regulaminu zawiera zapisy wskazujące na oczywistą dyskryminację członków korpusu służby cywilnej w stosunku do funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej. Otóż w § 10 ust. 6 projektu regulaminu wskazano, że: „Wysokość przyznanej pracownikowi nagrody, z wyłączeniem funkcjonariuszy, określona zostaje z uwzględnieniem zmniejszenia za czas nieobecności w pracy wynikającej z przebywania na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby, opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny, otrzymywania świadczenia rehabilitacyjnego, a także przebywania na urlopie macierzyńskim, ojcowskim, rodzicielskim oraz urlopie wychowawczym - stosownie do stopnia zrealizowanych przez niego zadań w danym okresie.”. Jednocześnie w § 10 ust. 7 projektu regulaminu określono, że: „Przyznana funkcjonariuszowi nagroda może ulec zmniejszeniu z powodu nieobecności w służbie wynikającej z przebywania na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby, opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny, a także przebywania na urlopie macierzyńskim, ojcowskim, rodzicielskim, zdrowotnym oraz urlopie wychowawczym - stosownie do stopnia zrealizowanych przez niego zadań w danym okresie.”. Dlaczego nagroda dla funkcjonariuszy „może ulec zmniejszeniu”, a członkom korpusu służby cywilnej po prostu należy zmniejszyć (obligatoryjnie) nagrodę w określonych w tym przepisie przypadkach („Wysokość przyznanej pracownikowi nagrody, z wyłączeniem funkcjonariuszy, określona zostaje z uwzględnieniem zmniejszenia za czas nieobecności w pracy”)? Jeżeli w ogóle zmniejszać nagrody z przyczyn określonych w § 10 ust. 6 i 7 – to na identycznych zasadach członkom korpusu służby cywilnej, jak i funkcjonariuszom – a więc jedynie fakultatywnie. Oczywiście aktualna jest uwaga zawarta wyżej, że to wyniki pracy powinny decydować o wysokości i fakcie przyznania nagrody, nie czas obecności w pracy/służbie.
18. W § 10 ust. 8 określono, że „Oceny wyników pracy/służby pracownika, który w trakcie okresu, za który przyznawana jest nagroda, świadczył pracę/pełnił służbę w dwóch lub więcej komórkach organizacyjnych (w związku z oddelegowaniem lub przeniesieniem), dokonuje przełożony macierzystej komórki organizacyjnej, po zasięgnięciu opinii kierownika lub kierowników innej/innych komórek organizacyjnych, w których pracownik świadczył pracę/pełnił służbę”. Naszym zdaniem opinia w takich przypadkach powinna być każdorazowo pisemna i należy ją dołączać do wniosku o nagrodę. Przydzielanie nagród to dzielenie środków publicznych i powinna obowiązywać zasada pisemności.
19. Nie do przyjęcia jest sytuacja, gdy związki zawodowe otrzymują jedynie informację o rozdysponowaniu funduszu nagród, w tym wysokości kwoty pozostawionej do dyspozycji dyrektora (§ 11 pkt 1) projektu. To powinna być jedynie propozycja, a nie informacja. Środki na nagrody to nie tylko odpis podstawowy, ale też zwiększenia. Informacja w sprawie wysokości odpisu i wysokości nadwyżki ponad odpis podstawowy dla ZZ powinna być zatem wcześniej tak, aby ZZ mogły ocenić i wpływać na to, ile DIAS zamierza przeznaczyć na nagrody a ile zostawić na przyszłe okresy. Z tych też względów informacje, o których mowa w § 11 pkt 2) – 5) powinny być przedstawione po uzgodnieniu tych wartości.
20. Projekt regulaminu nie przewiduje możliwości odwołania się (wniesienia sprzeciwu) od wysokości przyznanej nagrody (jej nie przyznania), ani też pisemności informacji o przyznaniu (lub nie) nagrody. Naszym zdaniem procedura odwoławcza powinna się znaleźć w regulaminie bezwzględnie. Pracownik/funkcjonariusz, który nie otrzymał nagrody lub otrzymał ją w niższej wysokości, niż oczekiwał, powinien mieć prawo do odwołania się od tej decyzji, a na żądanie pracownika/funkcjonariusza uzasadnienie braku nagrody lub przyznania jej w innej wysokości, niż pracownik/funkcjonariusz oczekiwał – uzasadnienie powinno mieć formę pisemną. Zwracamy uwagę, że brak nagród lub permanentne przyznawanie je w minimalnej wysokości może być elementem mobbingu – jest to wystarczający argument, aby wprowadzić obowiązek pisemności.
21. Zasady określone w § 14 ust. 1 i 2 projektu regulaminu[4], dotyczące obligatoryjnego zwiększania funduszu nagród o dodatkowe środki z tytułu zwolnień lekarskich pracowników, powinny być rozszerzone także na członków korpusu służby cywilnej. Podział środków na nagrody na poziomach zakładów pracy nie może dyskryminować jakiejś grupy zatrudnionych, a tak jest w tym przypadku, na co – niestety – zgodziły się na szczeblu centralnym związki zawodowe (poza NSZZ „S”). Nie ma przy tym znaczenia, że w ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej funkcjonuje art. 238, nakazujący przeznaczać środki uzyskane z tytułu zmniejszania uposażeń za okres zwolnień lekarskich na nagrody uznaniowe za wykonywanie zadań służbowych w zastępstwie funkcjonariuszy przebywających na zwolnieniach lekarskich (na zwiększanie funduszu nagród za szczególne osiągnięcia w Służbie Celno-Skarbowej, tworzonego na podstawie art. 220 ust. 2 ustawy o KAS), a w ustawie o służbie cywilnej takiego lub podobnego zapisu nie ma. Nic bowiem nie stoi na przeszkodzie, aby taki nakaz określić w regulaminie zakładowym. Jest to tym bardziej wskazane, że już nie raz środki powstałe z tytułu zmniejszania wynagrodzeń za okres zwolnień lekarskich członków korpusu służby cywilnej (oszczędności funduszu płac) były przez Ministra Finansów zabierane, albo przenoszone na uposażenia funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej (a więc także na ich fundusz nagród), tymczasem członkowie służby cywilnej zastępujący i wykonujący prace za osoby nieobecne – nie otrzymywały z tego tytułu należnych (żadnych) gratyfikacji. Mamy nadzieję, że inne związki zawodowe poprą nasz wniosek w tej sprawie – w obecnym kształcie projektu regulaminu mamy bowiem do czynienia z nierównym traktowaniem „cywili” i funkcjonariuszy…

Pragniemy jednocześnie wskazać, że kierownictwo KAS już w styczniu 2018 roku przyznało nam rację w tej sprawie – dostrzegając i akceptując możliwość zrównania funkcjonariuszy i członków korpusu służby cywilnej w zakresie przeznaczania „oszczędności funduszu wynagrodzeń spowodowanych absencją chorobową pracowników dla tych, którzy wykonują pracę za nieobecnych” (pismo MF znak DLK8.105.6.2018 z 13 stycznia 2018 stanowiące odpowiedź na nasze pismo w sprawie dyskryminacji członków korpusu służby cywilnej w KAS wskazujące, że MOŻNA to wprowadzić w regulaminach wewnętrznych):

„W odniesieniu do kwestii braku ustawowych regulacji o przeznaczaniu oszczędności funduszu wynagrodzeń spowodowanych absencją chorobową pracowników dla tych, którzy wykonują pracę za nieobecnych wskazać należy, iż w większości jednostek organizacyjnych KAS nagrody uznaniowe są przyznawane i wypłacane na podstawie wewnętrznych regulaminów wynagradzania uzgodnionych z organizacjami związkowymi, w których zawarte są zapisy dot. m.in. zasad podziału środków na nagrody.

W przypadku funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej - fundusz nagród jest wyodrębniany w oddzielnym w stosunku do uposażeń paragrafie klasyfikacji budżetowej. Zgodnie z art. 238 ustawy z 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej środki finansowe uzyskane z tytułu zmniejszenia uposażeń funkcjonariuszy w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim przeznacza się w całości na nagrody uznaniowe za wykonywanie zadań służbowych w zastępstwie funkcjonariuszy przebywających na zwolnieniach lekarskich.

W przypadku dwóch pozostałych grup zawodowych, tj. pracowników korpusu służby cywilnej oraz pracowników spoza korpusu - fundusz nagród jest planowany w jednym paragrafie wraz ze wszystkimi pozostałymi składnikami wynagrodzeń. Środki na wypłatę nagród, rozpatrywane jako suma liczonego wprost od funduszu wynagrodzeń/uposażeń 3 % oraz kwot „oszczędności”, są zatem zawarte w przyznanym planie finansowym na wynagrodzenia/uposażenia na dany rok budżetowy; plan ten stanowi nieprzekraczalny limit wypłat.

Mając na uwadze wskazane powyżej okoliczności dostrzega się jedną z możliwości jaką jest wprowadzenie do regulaminów wynagradzania odpowiednich zapisów, które uwzględnią zastępstwo służbowe za czas choroby zastępowanego pracownika, aby docenić wkład pracy osoby zastępującej. Regulaminy te powinny jednak podlegać uzgodnieniu z organizacjami związkowymi.”.

 

Problem i potrzeba wprowadzenie przepisów wewnętrznych w IAS w zakresie obowiązkowego przeznaczania środków uzyskanych z tytułu zmniejszania wynagrodzeń za okres zwolnień lekarskich na nagrody uznaniowe za wykonywanie zadań służbowych w zastępstwie pracowników przebywających na zwolnieniach lekarskich, był zgłaszany (zresztą nie raz) przez NSZZ „Solidarność” kierownictwu KAS (również obecnemu SKAS). Niestety – wnioski o równe  traktowanie „cywili” i funkcjonariuszy, kierowane do funkcjonariuszy (to oni sprawują najwyższe stanowiska w KAS) to przysłowiowe „pisanie na Berdyczów” – bo jak inaczej oceniać fakt, że we „wzorcowych” regulaminach nagradzania opracowanych przez kierownictwo KAS, nie wprowadzono odpowiednich zapisów w tym zakresie? Stało się zatem jak zwykle – jest „dostrzeganie problemu” i są deklaracje, że „problem będzie analizowany” (tak, jak to było z naszym wnioskiem do Szefa KAS o wzmocnienie płacowe funkcjonariuszy granicznych…) – a na koniec nic z tego nie wynika. Mamy jednak nadzieję, że tak nie będzie w tym przypadku i dyrektor IAS w Warszawie weźmie pod uwagę zdanie MF wyrażone w piśmie DLK8.105.6.2018 i wprowadzi odpowiednie poprawki w projekcie regulaminu nagradzania zgodnie z  przekazaną w piśmie Ministerstwa Finansów sugestią. Dotyczy to także – co oczywiste – innych związków zawodowych, które powinny przeciwstawiać się wszelkim przejawom dyskryminacji i rugować przypadki nierównego traktowania (zwłaszcza regulaminowego…). Trzeba jednocześnie wskazać, że wpisanie do regulaminu zasady dotyczącej przeznaczania środków ze zwolnień lekarskich dla korpusu służby cywilnej nie powoduje jakiegokolwiek uszczerbku na funduszu nagród dla funkcjonariuszy.

 

Liczba powyższych zarzutów wskazuje, że projekt regulaminu jest niedopracowany i budzi liczne wątpliwości. W interesie pracowników i funkcjonariuszy należy nad nim jeszcze popracować – nie ma przecież pośpiechu (obowiązujące regulaminy nagradzania w IAS są…) – ani obowiązku wprowadzania nowego regulaminu od 1 stycznia 2023 roku.

Z tych też względów NSZZ „Solidarność” odrzuca wstępnie projekt regulaminu nagradzania w przedstawionym brzmieniu, a jego akceptację uzależnia od wprowadzenia zmian uwzględniających powyższe uwagi, zwłaszcza dotyczące eliminacji dyskryminacji członków korpusu służby cywilnej, usunięcia wyjątków w wysokości maksymalnych nagród czy realnego włączenia związków zawodowych do procesu ich podziału (oczywiście inne uwagi też odnoszą się do rzeczy istotnych i powinny być wprowadzone…). 

Dbałość o dobro pracowników oraz pracodawcy, a także szacunek do partnerów społecznych, nakazują prowadzenie uzgodnień dot. regulaminu nagradzania bez pośpiechu (tak, jak przy obowiązującym aktualnie regulamin nagradzania). 

 

 

______________________________________

[1] Tworzy się fundusz nagród w wysokości 3% planowanych wynagrodzeń/ uposażeń osobowych izby lub Krajowej Informacji Skarbowej. W Krajowej Szkole Skarbowości może zostać utworzony fundusz nagród, w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia. Fundusz nagród pozostaje w dyspozycji dyrektora i może zostać przez niego powiększony w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia/ uposażenia.

[2] § 8. 1. W funduszu nagród, o którym mowa w § 5 ust. 2 pkt 1, 2, 3 i 4 wyodrębnia się kolejno:

1) kwotę w wysokości 10% funduszu, którą pozostawia się do dyspozycji dyrektora, z przeznaczeniem na nagrody dodatkowe dla szczególnie wyróżniających się pracowników,  w tym na nagrody dla pracowników realizujących dodatkowe zadania w ramach projektów centralnych, istotnych dla usprawnienia funkcjonowania Krajowej Administracji Skarbowej; dyrektor przyznaje nagrody dodatkowe z własnej inicjatywy lub na wniosek właściwego dyrektora departamentu Ministerstwa Finansów, przewodniczącego zespołu, komisji, naczelnika urzędu, zastępcy dyrektora, głównego księgowego i kierownika filii; wniosek sporządzany jest wg wzoru określonego w załączniku nr 2 do regulaminu; pozostałe zasady, na podstawie których mogą zostać przyznane nagrody dodatkowe przedstawione są w § 10 ust. 2.

[3] nagrody z inicjatywy dyrektora lub na wniosek właściwego przewodniczącego zespołu, komisji, naczelnika urzędu, zastępcy dyrektora i głównego księgowego, za wyjątkowe osiągnięcia mające wpływ na realizację zadań Krajowej Administracji Skarbowej oraz jej pozytywny wizerunek w opinii społecznej;

[4] § 14. 1. Oszczędności powstałe z tytułu zmniejszenia uposażeń funkcjonariuszy w okresie ich nieobecności w służbie, spowodowanej zwolnieniem lekarskim przeznacza się na nagrody dla funkcjonariuszy wykonujących zadania za funkcjonariuszy nieobecnych.

2. Nagroda, o której mowa w ust. 1, może zostać przyznana na wniosek właściwego przełożonego, pod warunkiem wykonania przez funkcjonariusza zadań w zastępstwie bez uszczerbku dla jakości i terminowości realizacji obowiązków na zajmowanym stanowisku służbowym. Wniosek może zostać złożony w każdym czasie, wg wzoru określonego w załączniku nr 3 do regulaminu.

 

---