Na stronach MSWiA (prawo-projekty aktów prawnych-2009-wpisać prawo o ruchu drogowym) znajduje się projekt (już drugi) zmiany ustawy Prawo o ruchu drogowym z 20 lipca 2009r.
z terminem zgłaszania uwag do 13 sierpnia 2009r.
Zachęcam do lektury!!
Tym, którzy do tej pory zajmowali się samochodami z art. 130a POD projekt na pewno się spodoba.
Pozdrawiam

Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy ? Prawo o ruchu drogowym

Art. 1.
W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108,
poz. 908, z późn. zm.1)) w art. 130a:
1) uchyla się ust. 10;
2) dodaje się ust. 10a - 10e w brzmieniu:
"10a. W przypadku nieodebrania pojazdu z parkingu w terminie 6 miesięcy od dnia
usunięcia podmiot, który wydał dyspozycję usunięcia pojazdu, występuje do sądu
rejonowego z wnioskiem o orzeczenie sprzedaży pojazdu.
10b. Wystąpienie z wnioskiem, o którym mowa w ust. 10a, może nastąpić po
bezskutecznym wezwaniu właściciela pojazdu do uiszczenia opłaty za usunięcie
i parkowanie pojazdu oraz do odbioru pojazdu w terminie 30 dni od dnia
otrzymania wezwania. W wezwaniu należy pouczyć o skutkach nieodebrania
pojazdu.
10c. Po upływie terminu określonego w ust. 10a sąd niezwłocznie wydaje postanowienie
o sprzedaży pojazdu.
10d. Suma uzyskana ze sprzedaży pojazdu służy w pierwszej kolejności zaspokojeniu
opłat, o których mowa w ust. 5c; nadwyżka, po potrąceniu kosztów sprzedaży,
przekazywana jest do depozytu sądowego.
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 109, poz. 925, Nr 175,
poz. 1462, Nr 179, poz. 1486, Nr 180, poz. 1494 i 1497, z 2006 r. Nr 17, poz. 141, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr
190, poz. 1400, Nr 191, poz. 1410, Nr 235, poz. 1701, z 2007 r. Nr 52, poz. 343, Nr 57, poz. 381, Nr 99, poz.
661, Nr 123, poz. 845, Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 37, poz. 214, Nr 163, poz. 1015, Nr 209, poz. 1320, Nr
220, poz. 1411 i 1426, Nr 223, poz. 1461 i 1462, Nr 234, poz 1573 i 1574 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11, Nr 18,
poz. 97 i Nr 79, poz. 663.
2
10e. Do postępowania w sprawie sprzedaży pojazdu stosuje się przepisy ustawy z dnia
17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego o egzekucji z ruchomości.";
3) w ust. 11 uchyla się pkt 3.
Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Po I czytaniu w Komisjach
       skierowano         dnia 17-07-2009 do Komisji Infrastruktury

PROJEKT z dnia 20.07.2009

USTAWA

z dnia ??????. 2009 r.

o zmianie ustawy ? Prawo o ruchu drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw1)
Art. 1. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr
108, poz. 908, z późn. zm.2) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 1 otrzymuje brzmienie:

?Art. 1. 1. Ustawa określa:

1) zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz na
ogólnodostępnych oznakowanych drogach wewnętrznych;

2) zasady i warunki dopuszczenia pojazdów do tego ruchu;

3) wymagania w stosunku do uczestników tego ruchu;

4) zasady i warunki kontroli ruchu drogowego;

5) warunki odpowiedzialności administracyjnej za naruszenia przepisów ruchu

drogowego w zakresie dopuszczalnej prędkości.

2. W zakresie koniecznym dla uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa uczestnika ruchu
przepisy ustawy stosuje się również do ruchu odbywającego się poza drogami o
których mowa w ust. 1 pkt 1.
3. Zadania samorządu województwa, o których mowa w art. 75a ust. 1, 3, 5 i 9, art. 97
ust. 3, art. 98 ust. 5, art. 110 ust. 1 pkt 10, art. 111 ust. 1, art. 112 ust. 1, art. 113 ust. 1,
art. 114 ust. 3, art. 122 ust. 8 i 9, art. 124a ust. 3 i 10, art. 124b ust. 1-3 i 5, art. 140 ust.
4, art. 140g ust. 2, art. 140i i art. 140k, są zadaniami z zakresu administracji rządowej.
2) w art. 2,

a) po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:

?1a) ogólnodostępna oznakowana droga wewnętrzna ? droga w rozumieniu art.
8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007

1 Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, ustawę z
dnia z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń, ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. ? Prawo ochrony środowiska,
ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, ustawę z dnia 17 listopada 1974 r. Kodeks postępowania
cywilnego oraz ustawę z dnia z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

2 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 109, poz. 925, Nr 175,
poz. 1462, Nr 179, poz. 1486 i Nr 180, poz. 1494 i 1497, z 2006 r. Nr 17, poz. 141, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr
190, poz. 1400, Nr 191, poz. 1410 i Nr 235, poz. 1701, z 2007 r. Nr 52, poz. 343, Nr 57, poz. 381, Nr 99, poz.
661, Nr 123, poz. 845 i Nr 176, poz. 1238 oraz z 2008 r. Nr 37, poz. 214, Nr 100, poz. 649, Nr 163, poz. 1015,
Nr 209, poz. 1320, Nr 220, poz. 1411 i 1426, Nr 223, poz. 1461 i 1462, Nr 234, poz. 1573 i 1571 oraz z 2009 r.
Nr 3, poz.11, Nr 18, poz. 97, Nr 79, poz. 663, Nr 91, poz. 739 i Nr 92, poz. 753.


r. Nr 19, poz. 115, późn. zm.3), a także obszar obejmujący takie drogi ? na
który(ą) wjazd i z którego(ej) wyjazd jest oznakowany odpowiednimi znakami
i nie jest ograniczony poprzez urządzenia techniczne, w szczególności bramy i
szlabany. Nie uważa się za ograniczenie wjazdu wykorzystanie urządzeń
technicznych służących wyłącznie pobieraniu opłat.
b) pkt 10 otrzymuje brzmienie:

?10) skrzyżowanie - przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię,
ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez
takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia; określenie to nie dotyczy
przecięcia, połączenia lub rozwidlenia drogi twardej z drogą gruntową lub
stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze jak również z
drogą wewnętrzną;?;

3) w art. 10:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
?2. Wojewoda sprawuje nadzór nad zarządzaniem ruchem na drogach
wojewódzkich, powiatowych, gminnych, ogólnodostępnych oznakowanych
drogach wewnętrznych oraz na takich drogach położonych w miastach na
prawach powiatu i w mieście stołecznym Warszawie.?

b) ust. 12 otrzymuje brzmienie:

?12. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw wewnętrznych i Ministrem Obrony Narodowej,
uwzględniając w szczególności konieczność zapewnienia bezpieczeństwa
wszystkim uczestnikom ruchu drogowego, potrzebę efektywnego wykorzystania
dróg publicznych oraz potrzeby społeczności lokalnej, określi w drodze
rozporządzenia:
1) szczegółowe warunki zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania

nadzoru nad tym zarządzaniem,

2) warunki jakie muszą być spełnione aby projekt organizacji ruchu na
ogólnodostępnej oznakowanej drodze wewnętrznej lub w strefie zamieszkania
mógł uzyskać zatwierdzenie,

3) wysokość opłat za czynności wykonywane przez organ zarządzający ruchem

właściwy dla drogi gminnej, związane z zatwierdzaniem projektów
organizacji ruchu na ogólnodostępnych oznakowanych drogach
wewnętrznych.?

4) w art. 130a:

a) w ust. 1 dodaje się pkt 4 i 5 w brzmieniu:
?4) pozostawienia pojazdu nieoznakowanego kartą parkingową, w miejscu
przeznaczonym dla pojazdu osoby niepełnosprawnej o obniżonej sprawności
ruchowej oraz osób wymienionych w art. 8 ust. 2;

3 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 23, poz. 136 i Nr 192,
poz. 1381 z 2008 r. Nr 54, poz. 326 i Nr 218, poz. 1391 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 100 i 101 i
Nr 86, poz. 720.


5) pozostawienia pojazdu w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że
zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela.?

b) w ust. 4:

-wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie ?Dyspozycję przemieszczenia lub
usunięcia pojazdu z drogi wydaje:?
- pkt 2 otrzymuje brzmienie:
?2) strażnik gminny (miejski) - w sytuacji, o której mowa w ust. 1 pkt
1, 4 i 5,?

c) uchyla się ust. 5a i 5b,

d) ust. 5c otrzymuje brzmienie:
?5c. Pojazd usunięty z drogi, w przypadkach o których mowa w ust. 1 lub 2,
umieszcza się na parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłat za jego usunięcie
i parkowanie.?,

e) uchyla się ust. 5d i 5e,

f) dodaje się ust. 5f w brzmieniu:
?5f. Usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów
usuniętych w trybie określonym w ust. 1 lub 2 należy do zadań własnych powiatu.
Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych
albo powierza świadczenie usług w zakresie usuwania pojazdów i prowadzenia
parkingu strzeżonego. Powierzanie świadczenia usług w zakresie usuwania
pojazdów oraz prowadzenia parkingu strzeżonego następuje zgodnie z przepisami

o zamówieniach publicznych.?,
g) ust. 6 otrzymuje brzmienie:

?6. Z zastrzeżeniem ust. 6a, rada powiatu, biorąc pod uwagę konieczność
sprawnej realizacji zadań, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz koszty usuwania i
parkowania pojazdów na obszarze danego powiatu, ustala corocznie w drodze
uchwały wysokość opłat, o których mowa w art. 5c.?

h) po ust. 6 dodaje się ust. 6a - 6e w brzmieniu:

?6a. Ustala się maksymalną wysokość stawek kwotowych opłat o których mowa
w ust. 6:
a) rower lub motorower - za usuniecie ? 200 zł., za każdą dobę

przechowywania ? 15 zł.;
b) motocykl - za usunięcie ? 350 zł. za każdą dobę przechowywania ? 22 zł.;
c) pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t. ? za usunięcie ? 440 zł.,

za każdą dobę przechowywania ? 33 zł.;
d) pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 do 7,5 t. ? za
usunięcie ? 550 zł. za każdą dobę przechowywania ? 45 zł.;
e) pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 7,5 do 16 t. - za
usunięcie ? 780 zł., za każdą dobę przechowywania ? 65 zł.;


f) pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 16 t. - za usunięcie ?
1150 zł., za każdą dobę przechowywania ? 120 zł.;
g) pojazd przewożący materiały niebezpieczne - za usunięcie ? 1400 zł., za
każdą dobę przechowywania ? 180 zł.

6b. Maksymalne stawki opłat określone w ust. 6a, obowiązujące w danym roku
kalendarzowym ulegają corocznie zmianie na następny rok kalendarzowy w
stopniu odpowiadającym wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych
w okresie pierwszego półrocza roku, w którym stawki ulegają zmianie, w
stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego.

6c. Minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłasza, w drodze
obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor
Polski", maksymalne stawki opłat na każdy rok kalendarzowy z
uwzględnieniem zasady określonej w ust. 1, zaokrąglając je w górę do pełnych
groszy.

6d. Wskaźnik cen, o którym mowa w ust. 6b, ustala się na podstawie
komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego ogłoszonego w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie
20 dni po upływie pierwszego półrocza.

6e. Opłaty, o których mowa w ust. 6 stanowią dochód własny powiatu.?,

i) ust. 10 otrzymuje brzmienie:
?10. Starosta, w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi w trybie określonym w
ust. 1 lub 2, występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie jego przepadku na
rzecz powiatu, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba
uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego
usunięcia.?,

j) po ust. 10 dodaje się ust. 10a ? 10d w brzmieniu:

?10a. Przepisu ust. 10 nie stosuje się, gdy nieodebranie pojazdu nastąpiło
z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej.

10b. Przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio, gdy w terminie 4 miesięcy od dnia
usunięcia pojazdu nie została ustalona osoba uprawniona do jego odbioru,
pomimo, że w jej poszukiwaniu dołożono należytej staranności.

10c. W przypadku nieodebrania pojazdu z parkingu w terminie określonym
w ust. 10 ustawy jednostka prowadząca parking strzeżony powiadamia o tym,
nie później niż trzeciego dnia od dnia upływu tego terminu, właściwego
miejscowo starostę oraz podmiot, który wydał dyspozycję usunięcia pojazdu.?,

10d. 1 Koszty usunięcia i parkowania pojazdu ponosi osoba będąca
właścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu, z
zastrzeżeniem ust. 10b. Decyzję administracyjną o zapłacie kosztów usunięcia i


parkowania pojazdu wydaje starosta po uprawomocnieniu się orzeczenia sądu o
przepadku pojazdu na rzecz powiatu.

2. W przypadku niewykonania decyzji o zapłacie należności, o której mowa w
art. 1, właściwy miejscowo naczelnik urzędu skarbowego prowadzi egzekucję
tych należności.
Art. 2. W ustawie z dnia z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr
19, poz. 115, Nr 23, poz. 136 i Nr 192, poz. 1381 z 2008 r. Nr 54, poz. 326, Nr 218, poz. 1391
i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 100 i 101 i Nr 86, poz. 720) w art. 8:

a) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
?2a. Projekt organizacji ruchu na oznakowanej drodze wewnętrznej wymaga
zatwierdzenia przez organ zarządzający ruchem właściwy dla drogi gminnej.
Czynności związane z zatwierdzeniem projektu są odpłatne.?,

b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
?3. Finansowanie zadań, o których mowa w ust. 2 oraz ust. 2a należy do
zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga, a w przypadku jego
braku - do właściciela tego terenu.?

Art. 3. W ustawie z dnia z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2007r., Nr 109,
poz.756, Nr 82, poz. 558 i z 2008 r. Nr 181, poz. 888.) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 86 § 1 otrzymuje brzmienie:

?Art. 86. § 1. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub
ogólnodostępnej oznakowanej drodze wewnętrznej, nie zachowując należytej
ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, podlega
karze grzywny.?;

2) w art. 87 § 2 otrzymuje brzmienie:

?§ 2. Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego
środka, prowadzi na drodze publicznej, ogólnodostępnej oznakowanej drodze
wewnętrznej lub w strefie zamieszkania inny pojazd niż określony w § 1,
podlega karze aresztu do 14 dni albo grzywny.?;

3) art. 88 otrzymuje brzmienie:

?Art. 88. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub na
ogólnodostępnej oznakowanej drodze wewnętrznej prowadzi pojazd bez
wymaganych przepisami świateł lub pozostawia pojazd bez wymaganego
przepisami oświetlenia, podlega karze grzywny.?;

4) art. 90 otrzymuje brzmienie:

?Art. 90. Kto tamuje lub utrudnia ruch na drodze publicznej, ogólnodostępnej
oznakowanej drodze wewnętrznej lub w strefie zamieszkania, podlega karze
grzywny albo karze nagany.?;

5) art. 94 otrzymuje brzmienie:


?Art. 94. § 1. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub
ogólnodostępnej oznakowanej drodze wewnętrznej prowadzi pojazd, nie mając
do tego uprawnienia, podlega karze grzywny.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto prowadzi na drodze publicznej, w strefie
zamieszkania lub ogólnodostępnej oznakowanej drodze wewnętrznej pojazd
pomimo braku dopuszczenia pojazdu do ruchu.?;

6) w art. 96 § 1 otrzymuje brzmienie:

?1. Właściciel, posiadacz, użytkownik lub prowadzący pojazd, który na
drodze publicznej, ogólnodostępnej oznakowanej drodze wewnętrznej lub
w strefie zamieszkania:

1) dopuszcza do prowadzenia pojazdu osobę niemającą sprawności
fizycznej lub psychicznej w stopniu umożliwiającym należyte prowadzenie
pojazdu,

2) dopuszcza do prowadzenia pojazdu osobę niemającą wymaganych
uprawnień,

3) dopuszcza do prowadzenia pojazdu osobę znajdującą się w stanie po
użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka,

4) dopuszcza pojazd do jazdy pomimo braku wymaganych dokumentów
stwierdzających dopuszczenie pojazdu do ruchu,

5) dopuszcza pojazd do jazdy, pomimo że pojazd nie jest należycie
zaopatrzony w wymagane urządzenia i przyrządy albo pomimo że nie
nadają się one do spełnienia swego przeznaczenia,

6) dopuszcza do korzystania z pojazdu samochodowego w sposób
niezgodny z jego przeznaczeniem,

podlega karze grzywny.?;

7) art. 97 otrzymuje brzmienie:

?Art. 97. Kto wykracza przeciwko innym przepisom o bezpieczeństwie lub o
porządku ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania lub
ogólnodostępnych oznakowanych drogach wewnętrznych,

podlega karze grzywny do 3.000 złotych albo karze nagany, chyba, że
przepisy odrębne stanowią inaczej.?;

8) art. 98 otrzymuje brzmienie:

?Art. 98. Kto, prowadząc pojazd poza drogą publiczną, strefą zamieszkania lub
ogólnodostępną oznakowaną drogą wewnętrzną, nie zachowuje należytej
ostrożności, czym zagraża bezpieczeństwu innej osoby, podlega karze grzywny
albo karze nagany.?;

9) w art. 99, w § 1, uchyla się pkt 1 i 4.


Art. 4. W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. ? Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r.
Nr 25, poz. 150 z późn. zm.4)

1) w art. 401 ust. 12 po pkt 3 dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
?4) dofinansowanie powiatów w zakresie zbierania pojazdów wycofanych z
eksploatacji, nabytych w drodze przepadku w trybie art. 130a ust. 10 ustawy z
dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108,
poz. 908, z późń. zm.).?

2) w art. 415 ust. 5b po pkt 7 dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
?8) powiatach, które uzyskały dofinansowanie w zakresie zbierania pojazdów
wycofanych z eksploatacji.?

Art. 5. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn.
zm.5):

1) w art. 178a § 2 otrzymuje brzmienie:

?§ 2. Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka
odurzającego, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub na
ogólnodostępnej oznakowanej drodze wewnętrznej inny pojazd niż określony w § 1,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.?

2) art. 179 otrzymuje brzmienie:

?Kto wbrew szczególnemu obowiązkowi dopuszcza do ruchu pojazd mechaniczny
albo inny pojazd w stanie bezpośrednio zagrażającym bezpieczeństwu w ruchu
lądowym, wodnym lub powietrznym lub dopuszcza do prowadzenia pojazdu
mechanicznego albo innego pojazdu na drodze publicznej lub na ogólnodostępnej
oznakowanej drodze wewnętrznej przez osobę znajdującą się w stanie nietrzeźwości,
będącą pod wpływem środka odurzającego lub osobę nie posiadającą wymaganych
uprawnień, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia
wolności do lat 2.?

Art. 6. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43,
poz. 296, z późn. zm.6) w części pierwszej w księdze drugiej w tytule II w dziale III po
rozdziale 2a dodaje się rozdział 2b w brzmieniu:

?Rozdział 2b
Przepadek pojazdów

Art. 6106. § 1. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się w sprawach o przepadek
pojazdów, które na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym podlegają przepadkowi na
rzecz powiatu.

§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, właściwy jest sąd miejsca usunięcia pojazdu.

Art. 6107 . § 1. Postępowanie wszczyna się na wniosek starosty.

§ 2. Starosta może domagać się w jednym wniosku orzeczenia przepadku pojazdów
usuniętych w tych samych okolicznościach faktycznych, jeżeli ponadto sąd jest właściwy dla
każdej sprawy.

§ 3. Przed wydaniem orzeczenia o przepadku pojazdu sąd bada, czy zostały spełnione ku
temu wszystkie przesłanki, a w szczególności, czy pojazd można uznać za porzucony z
zamiarem wyzbycia się lub czy w poszukiwaniu osoby uprawnionej do jego odbioru,
dołożono należytej staranności oraz czy orzeczenie przepadku nie będzie sprzeczne z
zasadami współżycia społecznego.

Art. 6108. § 1. Do wykonania orzeczenia o przepadku pojazdu jest obowiązany starosta.
Wykonanie orzeczenia następuje w trybie i na zasadach określonych w przepisach
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 20
czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.).
§ 2. Koszty postępowania egzekucyjnego pokrywa właściciel usuniętego i nieodebranego
pojazdu, którego sąd orzekł przepadek na rzecz powiatu.?

Art. 7. W ustawie z dnia z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.7) art. 174 otrzymuje
brzmienie:

?Art. 174. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, rozciągnąć stosowanie w całości
lub w części przepisów działu II rozdziału 6 w zakresie przechowywania, oszacowania i
sprzedaży zajętych ruchomości na określone ruchomości, które stały się własnością Skarbu
Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego na podstawie przepisów o likwidacji mienia,
o przepadku mienia, z tytułu spadków lub z innych tytułów albo gdy Skarb Państwa lub
jednostka samorządu terytorialnego na podstawie szczególnych przepisów są upoważnione do
sprzedaży cudzej ruchomości. Rozporządzenie to w szczególności określi przypadki, w
których może nastąpić nieodpłatne przekazanie ruchomości lub ich niszczenie, a także sposób
rozliczania wydatków związanych z przechowywaniem lub sprzedażą ruchomości
niestanowiących własności Skarbu Państwa.?
Art. 8. 1. Jednostki usuwające pojazdy oraz jednostki prowadzące parkingi strzeżone
wyznaczone na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy realizują swoje zadania przez okres, na jaki zostały do tego wyznaczone.

2. W przypadku gdy okres na jaki została wyznaczona jednostka usuwająca pojazdy lub
jednostka prowadząca parking strzeżony upływa przed terminem 12 miesięcy od dnia wejścia
w życie niniejszej ustawy, starosta może wyznaczyć jednostkę usuwającą pojazdy oraz
jednostkę prowadzącą parking strzeżony, na zasadach określonych w art. 130a ust. 5e ustawy
zmienianej w art. 1, na czas określony, nie dłuższy niż do upływu 12 miesięcy od dnia wejścia
w życie niniejszej ustawy.
Art. 9. W terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy starosta
obowiązany jest do zorganizowania realizacji zadań usuwania pojazdów oraz prowadzenia
parkingu strzeżonego na zasadach określonych w art. 1 pkt 4 lit. f niniejszej ustawy.

Art. 10. W przypadku pojazdów, które zostały usunięte przed dniem wejścia w życie ustawy i
do tego dnia nie zostały odebrane z parkingu strzeżonego przez uprawnioną osobę, termin o
którym mowa w art. 130a ust. 10 ustawy zmienianej w art. 1, biegnie w dalszym ciągu od
dnia usunięcia pojazdu.

Art. 11. 1. W przypadkach, w których termin określony w art. 130a ust. 10 ustawy zmienianej
w art. 1, rozpoczął się i nie zakończył przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy,
przepadek pojazdów orzeka się na rzecz powiatu. O przepadku pojazdu orzeka sąd na
wniosek starosty.

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i
711, Nr 133, poz. 935, Nr 157, poz. 1119 i Nr 187, poz. 1381, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 115, poz. 794,
Nr 176, poz. 1243 i Nr 192, poz. 1378, z 2008 r. Nr 209, poz. 1318 oraz z 2009 r. Nr 3, poz. 11.


2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, jednostka prowadząca parking strzeżony po
upływie 6 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu, powiadamia o jego nieodebraniu właściwego
starostę oraz podmiot, który wydał dyspozycję usunięcia pojazdu.
Art. 12. 1. Postępowania w sprawach przejęcia na rzecz Skarbu Państwa własności pojazdów
nieodebranych przez uprawnione osoby w terminie, określonym w art. 130a ust. 10 ustawy
zmienianej w art. 1, niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy umarza się
a sprawy przekazuje właściwym starostom. Przepis art. 11 stosuje się odpowiednio.

2. W przypadkach, w których termin określony w art. 130a ust. 10 ustawy zmienianej w art. 1
upłynął przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i nie zostało wszczęte postępowanie w
sprawie przejęcia własności pojazdu na rzecz Skarbu Państwa, przepis art. 11 stosuje się
odpowiednio.
Art. 13. Zarządca terenu, na którym droga wewnętrzna została oznakowana przed wejściem
w życie niniejszej ustawy, a w przypadku jego braku - właściciel tego terenu, jest
zobowiązany w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia jej w życie do uzyskania zatwierdzenia
projektu organizacji ruchu albo usunięcia oznakowania oznaczającego początek i koniec drogi
wewnętrznej.

Art. 14. 1. Zarządca terenu, na którym droga wewnętrzna została oznakowana przed
wejściem w życie niniejszej ustawy, a w przypadku jego braku -właściciel tego terenu, który
nie wykonał ciążącego na nim obowiązku o którym mowa w art. 13, podlega karze grzywny.

2. Orzekanie o czyn określony w ust. 1 następuje w trybie przepisów Kodeksu postępowania
w sprawach o wykroczenia.
Art. 15. Do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 1
pkt. 3 lit. b niniejszej ustawy, jednak nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia jej
w życie, zachowują moc przepisy dotychczasowe.

Art. 16. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1
pkt 4 lit. c-h, które wchodzą w życie 12 miesięcy od dnia wejścia w ży

Ciekawe, kto odpowie za naruszenie dyscypliny finansów publicznych na wydatki za dozór, w okresie braku przepisów, nieróbstwa urzędników podległych Tuskowi. Co na to CBA i NIK. Na tym nieróbstwie zarobią tylko dozorcy pojazdów. Już minęły 3 miesiące, i nic. POparcie dalej około 50%, chyba przez dozorców. Lepszego prezentu nikt nie mógł im zrobić.
Co do zamieszczonego projekty, to moim zdaniem, w części mamy naruszenie Konstytucji. Sprawa dotyczy opłaty za parking w sytuacji, gdy sąd wyda orzeczenie, że samochód nie przeszedł na rzecz powiatu. Trzeba jasno i wyraźnie zapisać w ustawie, kto wtedy ponosi koszty parkowania. Dlaczego ma robić to właściciel pojazdu? Po drugie nie jest jasno zapisane co dzieje się w sytuacji, gdy organy I instancji wydały decyzje o przejęciu samochodów, które są nieprawomocne. Ustawa o takiej sytuacji milczy. Dalej ciekawe skąd wzięły się takie sufitowe maksymalne stawki za holowanie i parkowanie - chyba dorwali się do ich ustalania właścicieli parkingów. Wg mojego rozeznania, na dzień dzisiejszy są to opłaty zdecydowanie mniejsze. W założeniu ponoć mają odstraszać właścicieli pojazdów od przedłużania terminów odbioru. Jak znam życie, to będzie odwrotnie. Najpierw nie będzie komu doręczyć decyzji z cała ich procedurą wydawania i odwołań, a potem ściągalność na poziomie 10%. Ciekawe, czy ktoś przewidział etaty dla egzekucji. Dalej ustawa nie zawiera okresu przedawnienia zobowiązania lub jego odwołania. Czyli można dochodzić w nieskończoność. Oczekiwania było, żeby stawki były rozsądne, a termin odbioru skrócony do minimum ? np. 2 tygodnie ? max 30 dni. Podobny termin (14 dni) od wielu lat funkcjonuje np. w Wielkiej Brytanii. Trudno dociec, po co potrzebny jest 3 miesięczny okres na odbiór pojazdu. Chyba, że znowu chodzi o interes właścicieli parkingów. O ile do tej pory za okres 6 m-cy musieli roszczeń od właścicieli pojazdów dochodzić osobiście, teraz znaleźli sobie wyrobnika - starostę. Również się dziwię, iż nie przewidziano instytucji zrzeczenia się pojazdu na rzecz powiatu, co bardzo szybko kończyłoby sprawy bez kierowania ich do sądu. Same oszczędności. Widać, że przy projekcie pominięto w ogóle czynniki ekonomiczne przedsięwzięcia, a tu: praca sądu ? od wydanie orzeczenia do odwołania do SN włącznie, praca powiatu, dalej decyzja w sprawie kosztów parkowania i znowu samorządowego kolegium odwoławczego, sądy administracyjne, dalej organy egzekucyjne i znowu izby skarbowe, sądy administracyjne. Pytanie, czy przewidziano dla tych instytucji dodatkowe etaty i środki. Ponoć mają zwolnić 10%.

Może zmiany proponowało CLR (to od gniota o "racjonalizacji")? Innego wyjścia przy tym bałaganie nie widzę. A wystarczy 3-4 forumowiczów, kilka dni, krzynka    i ..... dziękuję po skończonej pracy.  Cóż zwłaszcza z tym dziękuję obecna ekipa ma problem.

No to po blisko 15 miesiącach się doczekaliśmy - dnia 05 września 2010r. wchodzi w życie ustawa z dnia 22 lipca 2010r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym, która wreszcie unormuje kwestie orzekania o przejęciu pojazdu w trybie art. 130a Prawa o ruchu drogowym. Dla zainteresowanych czyli dla wszystkich link http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20101521018

"Vaciak" nie 15, ale 27 miesiącach. TK tylko wskazał, że ustawa traci moc po 12 m-cach, co nie oznaczało, że nie można było tego zrobić np.po 1 miesiącu. Dopalacze puścili w 7 dni, chyba sami w tym momencie byli na dopalu.

Centralna Baza Orzeczeń Sądów AdministracyjnychSzczegóły orzeczenia  


I OPS 1/10 - Uchwała NSA
Data orzeczenia
2010-11-29 orzeczenie prawomocne
 
Tezy
Jeżeli właściciel pojazdu usuniętego z drogi w przypadkach, o których mowa w art. 130 a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) nie odebrał pojazdu w określonym terminie, jednostce wyznaczonej do prowadzenia parkingu strzeżonego (jednostce wyznaczonej do usuwania pojazdów) może być przyznane wynagrodzenie za cały okres wykonywania dozoru nad pojazdem oraz zwrot kosztów związanych z wykonywaniem dozoru, w tym kosztów usunięcia pojazdu z drogi, na podstawie art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.) w związku z § 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. Nr 50, poz. 449).

Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Roman Hauser (współsprawozdawca) Sędziowie NSA: Irena Kamińska (sprawozdawca) Jacek Chlebny Izabella Kulig-Maciszewska Anna Lech Anna Łuczaj Włodzimierz Ryms Protokolant: asystent sędziego Iwona Ścieszka z udziałem Prokuratora Prokuratury Generalnej Anny Podsiadło po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2010 r. na posiedzeniu jawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej - w sprawie ze skargi kasacyjnej P. w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 18 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Wr 984/08 w sprawie ze skargi P. w K. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu Ośrodek Zamiejscowy w Wałbrzychu z dnia (...) lipca 2008 r., nr (...) w przedmiocie określenia wynagrodzenia za dozór pojazdu oraz odmowy przyznania wynagrodzenia za usunięcie pojazdu - przedstawionego do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów, na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 lutego 2010 r., sygn. akt I OSK 542/09 zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości: - "czy organ egzekucyjny na podstawie art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r., Nr 229, poz. 1954 ze zm.) może przyznać na żądanie dozorcy zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór pojazdu usuniętego z drogi w trybie art. 130a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.)?" - "czy w świetle art. 130a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym organ egzekucyjny jest zobowiązany do zwrotu na rzecz dozorcy kosztów usunięcia z drogi pojazdu nieodebranego przez właściciela?" podjął następującą uchwałę: Jeżeli właściciel pojazdu usuniętego z drogi w przypadkach, o których mowa w art. 130 a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) nie odebrał pojazdu w określonym terminie, jednostce wyznaczonej do prowadzenia parkingu strzeżonego (jednostce wyznaczonej do usuwania pojazdów) może być przyznane wynagrodzenie za cały okres wykonywania dozoru nad pojazdem oraz zwrot kosztów związanych z wykonywaniem dozoru, w tym kosztów usunięcia pojazdu z drogi, na podstawie art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.) w związku z § 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. Nr 50, poz. 449).

Uzasadnienie
Skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego postanowieniem z dnia 15 lutego 2009 r. sygn. akt I OSK 542/09 na podstawie art. 187§ 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. ? zwanej dalej P.p.s.a.) przedstawił do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego następujące zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości:

? "czy organ egzekucyjny na podstawie art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) może przyznać na żądanie dozorcy zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór pojazdu usuniętego z drogi w trybie art. 130a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.)?";

? "czy w świetle art. 130a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym organ egzekucyjny jest zobowiązany do zwrotu na rzecz dozorcy kosztów usunięcia z drogi pojazdu nieodebranego przez właściciela?";

Przedstawione zagadnienie powstało w związku z rozpoznaniem skargi kasacyjnej P. w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 18 grudnia 2008 r. sygn. akt I SA/Wr 984/08. Wyrokiem tym Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę przedsiębiorstwa P. w K. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu Ośrodek Zamiejscowy w Wałbrzychu z dnia (...) lipca 2008 r. nr (...) w przedmiocie wynagrodzenia za dozór pojazdu oraz wynagrodzenia za usunięcie pojazdu.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu Ośrodek Zamiejscowy w Wałbrzychu postanowieniem z dnia (...) lipca 2008 r. nr (...) utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Kłodzku z dnia (...) czerwca 2008 r. nr (...) określające wysokość wynagrodzenia za dozór pojazdu marki Ford Escort nr fabryczny (...) w okresie od dnia 14 grudnia 2007 r. do dnia 18 marca 2008 r. (96 dni) w kwocie 295,00 zł. oraz odmawiające przyznania wynagrodzenia za usunięcie pojazdu w dniu 13 czerwca 2007 r. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał art. 138 § 1 pkt 1 i art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego oraz art. 17, art. 18 i art. 102 § 2 i 4 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w związku z art. 130a ust. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym.

Organ odwoławczy wskazał, że określony wyżej pojazd został w dniu 13 czerwca 2007 r. usunięty z drogi i umieszczony na parkingu strzeżonym prowadzonym przez wymienioną spółkę cywilną. Z uwagi na nieodebranie go przez właściciela pojazdu w terminie określonym w art. 130a ust. 10 ustawy ? Prawo o ruchu drogowym, tj. 6 miesięcy od dnia usunięcia, przeszedł on z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa. Fakt ten potwierdza decyzja Naczelnika Urzędu Skarbowego w Bystrzycy Kłodzkiej z dnia (...) stycznia 2008 r. nr (...) orzekająca o przejęciu na rzecz Skarbu Państwa samochodu osobowego marki Ford Escort bez tablic z numerem rejestracyjnym, stanowiącego dotychczas własność K. K.

Powołując treść art. 130a ustawy ? Prawo o ruchu drogowym organ podał, że pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela, a zatem jednostka prowadząca parking nie może skutecznie domagać się przyznania wynagrodzenia za dokonanie tej czynności od Skarbu Państwa. Z kolei wyzbycie się prawa własności pojazdu przez dotychczasowego właściciela następuje w momencie porzucenia pojazdu, nie jest nim jednak dzień usunięcia pojazdu z drogi, gdyż fakt ten nie stanowi o wyrażeniu przez właściciela zamiaru porzucenia pojazdu. Ustawodawca przyznaje bowiem właścicielowi (bądź innej uprawnionej osobie) prawo do odbioru pojazdu w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia z drogi, co oznacza, że w tym okresie pojazd jest nadal jego własnością. Porzucenie pojazdu następuje więc dopiero po upływie 6 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu z drogi. Początkowym terminem ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów związanych ze sprawowaniem dozoru za pojazd winien być zatem dzień, w którym upłynął 6-miesięczny termin, określony w art. 130a ust. 10 ustawy ? Prawo o ruchu drogowym. Dopiero bowiem od tej daty Skarb Państwa stał się właścicielem pojazdu, a więc wszedł w prawa i obowiązki dotychczasowego właściciela.

Organ odwoławczy podkreślił, że zarówno przepisy ustawy ? Prawo o ruchu drogowym, jak i przepisy wykonawcze do niej, a także przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie przenoszą na Skarb Państwa praw i obowiązków dotychczasowego właściciela przed tym terminem, a zatem nie ma on obowiązku pokrycia kosztów za usunięcie pojazdu oraz za parkowanie pojazdu i jego dozór za okres kiedy nie był on jego właścicielem.

W konsekwencji Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu Ośrodek Zamiejscowy w Wałbrzychu podtrzymał stanowisko organu pierwszej instancji, że wynagrodzenie za dozór przysługuje P. w K. za okres wskazany w postanowieniu. Jednocześnie stwierdził, że przyjęta wysokość wynagrodzenia za dozór pojazdu ustalona w oparciu o stawki oferowane przez parking znajdujący się przy ul. R., należący do Agencji Ochrony "S" sp. z o.o. była prawidłowa, gdyż warunki przechowywania pojazdów i obowiązki związane z dozorem w obu jednostkach parkingowych są zbliżone.

Powyższe postanowienie stało się przedmiotem skargi P. w K. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z wnioskiem o jego uchylenie i zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych. Zaskarżonemu postanowieniu zarzucono naruszenie:

? art. 102 § 2, art. 17 § 1 i art. 18 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w związku z art. 141 § 1 i § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego,

? art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym,

? art. 6, art. 7, art. 8, art. 15, art. 77 k.p.a.,

? art. 180 i art. 181 Kodeksu cywilnego

? § 3 lit. b/ w związku z § 12 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 50, poz. 449),

? art. 46, art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 oraz art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu skargi skarżący zakwestionowali okres za jaki przyznane zostało wynagrodzenie za dozór pojazdu, jak również jego wysokość, wyliczoną z pominięciem stawek ustalanych przez Radę Powiatu Kłodzkiego, na zasadzie porównania do jednostki parkingowej, która zdaniem skarżących nie spełnia wszystkich wymogów określonych w art. 130a ust. 5d ustawy ? Prawo o ruchu drogowym. W ocenie skarżących, Skarb Państwa wstąpił w stosunek prawny, jaki łączył dotychczasowego właściciela pojazdu z podmiotem prowadzącym parking. Oznacza to, że Skarb Państwa jest zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia za cały okres dozorowania pojazdu. Ponadto strona skarżąca, powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2008 r. P 4/06 zarzuciła, iż organ oparł swoje rozstrzygnięcie na przepisie niezgodnym z Konstytucją.

Dodatkowo w piśmie procesowym z dnia 3 listopada 2008 r. strona skarżąca podała, iż podjęła próbę dochodzenia wynagrodzenia za usunięcie pojazdu z drogi oraz wynagrodzenia za dozór w postępowaniu przed sądem powszechnym, lecz stwierdził on, iż w tej sprawie droga sądowa jest niedopuszczalna.

Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu Ośrodek Zamiejscowy w Wałbrzychu w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu stwierdził, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. W uzasadnieniu wyroku wskazał, że przedmiotem sporu jest kwestia ustalenia początkowego terminu, od którego Skarb Państwa, jako nowy właściciel, ponosi koszty sprawowania dozoru pojazdu usuniętego z drogi publicznej i nieodebranego przez poprzedniego właściciela oraz kwestia sposobu ustalenia wysokości tych kosztów.

Odnosząc się do tych kwestii Sąd pierwszej instancji podał, że problematykę usuwania pojazdów z drogi reguluje art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym. Pojazd jest usuwany z drogi lub może być usunięty z drogi na koszt właściciela w przypadkach określonych w ust. 1 i 2 tego artykułu. Pojazd usunięty z drogi w tym trybie jest umieszczany na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie (ust. 5c). Nieodebranie zaś tego pojazdu przez uprawnioną osobę w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia uznaje się za porzucenie pojazdu z zamiarem wyzbycia się. W takiej sytuacji pojazd przechodzi na rzecz Skarbu Państwa z mocy ustawy (ust. 10).

W świetle § 7 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 października 2007 r. w sprawie usuwania pojazdów (Dz. U. Nr 191, poz. 1377 ze zm.) w przypadku nieodebrania pojazdu z parkingu w terminie określonym w art. 130a ust. 10 ustawy jednostka prowadząca parking strzeżony powiadamia o tym, nie później niż trzeciego dnia od dnia upływu tego terminu, właściwy miejscowo urząd skarbowy oraz podmiot, który wydał dyspozycję usunięcia pojazdu. Następnie naczelnik właściwego miejscowo urzędu skarbowego po uprzednim powiadomieniu właściciela pojazdu o wszczęciu postępowania w tym przedmiocie orzeka o przejęciu pojazdu na rzecz Skarbu Państwa (§ 8 ust. 1 cyt. rozporządzenia).

Sąd pierwszej instancji stwierdził, iż powyższe regulacje prawne prowadzą do wniosku, że pojazd usunięty z drogi i nieodebrany staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia go z drogi. A zatem decyzja naczelnika właściwego urzędu skarbowego o jego przejęciu na rzecz Skarbu Państwa ma charakter deklaratoryjny. W związku z tym Sąd uznał, że terminem początkowym ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów związanych ze sprawowaniem dozoru jest dzień, w którym upłynął 6-miesięczny termin, liczony od dnia usunięcia pojazdu z drogi. Od tej bowiem daty Skarb Państwa staje się właścicielem pojazdu (por. wyroki NSA z dnia 8 września 2006 r. I OSK 1184/05, z dnia 17 maja 2007 r. I OSK 1848/06 i z dnia 6 marca 2008 r. I OSK 325/07). Ponadto Sąd pierwszej instancji zauważył, iż użyte w art. 130a ust. 10 ustawy ? Prawo o ruchu drogowym sformułowanie "pojazd usunięty i nieodebrany uznaje się za porzucony z zamiarem wyzbycia się", oznacza, że fakt nieodebrania przez właściciela pojazdu traktuje się jako porzucenie. Instytucję porzucenia określa art. 180 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym właściciel może wyzbyć się własności rzeczy ruchomej przez to, że w tym zamiarze rzecz porzuci. Porzucenie wymaga wyzbycia się posiadania rzeczy przez właściciela w taki sposób, aby umożliwić zawładnięcie nią przez kogokolwiek. Istotne jest to, że w przypadku porzucenia rzeczy przez dotychczasowego właściciela nabycie pojazdu przez Skarb Państwa ma charakter pierwotny, tzn. nie wywodzi on swego prawa od poprzednika prawnego. Nabywa on zatem to prawo niezależnie od czyichkolwiek uprawnień i bez obciążeń. Nie można zatem podzielić poglądu skarżących, że Skarb Państwa nabywa prawo własności pojazdu z wszelkimi obciążeniami, w tym kosztami jego usunięcia oraz parkowania za okres, w którym nie był jego właścicielem.

W ocenie Sądu pierwszej instancji nie można także wywieść obowiązku zapłaty przez Skarb Państwa wynagrodzenia za dozór, za początkowy okres parkowania, z § 12 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Stosownie do treści tego przepisu wydatki związane z przechowywaniem lub sprzedażą ruchomości niestanowiących własności Skarbu Państwa pokrywa się z kwot uzyskanych ze sprzedaży tych ruchomości. Wydatki te w części przekraczającej kwotę uzyskaną ze sprzedaży, pokrywa się z budżetu państwa. Przepis ten określa zatem jedynie z jakich źródeł pokrywa się wydatki związane z przechowywaniem rzeczy niestanowiących własności Skarbu Państwa. Natomiast w tej sprawie pojazd stanowił własność Skarbu Państwa. Nie był zatem ruchomością o jakiej mowa w cytowanym przepisie rozporządzenia.

Odnosząc się do kwestii ustalenia wysokości kosztów związanych z dozorem pojazdu Sąd pierwszej instancji podał, że podstawę prawną ich ustalenia stanowił przepis art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z tym przepisem organ egzekucyjny przyzna, na żądanie strony, zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór. Zarówno powołany przepis jak i pozostałe przepisy tej ustawy nie określają w jaki sposób przedmiotowa należność powinna być ustalona. Niewątpliwie powinna ona odpowiadać wydatkom poniesionym przez podmiot wykonujący dozór za sprawowanie dozoru, w tym przypadku na utrzymanie i eksploatację parkingu oraz wynagrodzenie za sprawowany dozór pojazdu. Zdaniem Sądu pierwszej instancji organy egzekucyjne przy ustalaniu wysokości zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenia za dozór nie były zobowiązane do zastosowania stawek wynikających z uchwały rady powiatu, gdyż przepis art. 130a ust. 6 ustawy ? Prawo o ruchu drogowym ma zastosowanie do właścicieli pojazdów usuwanych z dróg publicznych i umieszczonych na parkingach w trybie przewidzianym w art. 130a tej ustawy. Przepis ten nie ma zatem zastosowania do Skarbu Państwa, który stał się właścicielem pojazdu umieszczonego na parkingu z uwagi na wystąpienie przesłanek określonych w ust. 10 art. 130a tej ustawy (por. wyrok NSA z dnia 15 maja 2007 r. I OSK 768/06, Lex nr 347847). W konsekwencji Sąd pierwszej instancji uznał, że ustalone i zastosowane przez organ egzekucyjny stawki będące podstawą do ustalenia wysokości wydatków związanych z wykonywaniem dozoru i wynagrodzenia za dozór pojazdu odpowiadają należności określonej w art. 102 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Odnosząc się do zarzutu skarżących, że przepis stanowiący podstawę prawną postanowienia był niezgodny z Konstytucją Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, iż Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 3 czerwca 2008 r. P 4/06 (Dz. U. Nr 100, poz. 649) uznał, że art. 130a ust. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym w zakresie, w jakim dopuszcza odjęcie prawa własności pojazdu bez prawomocnego orzeczenia sądu jest niezgodny z art. 46, art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 oraz 64 ust. 3 Konstytucji RP. Wyrokiem tym za niezgodny z Konstytucją uznano także przepis art. 130a ust. 11 pkt 3 ustawy - Prawo o ruchu drogowym przewidujący upoważnienie dla właściwego ministra do wydania rozporządzenia regulującego m.in. tryb postępowania w zakresie przejęcia pojazdu na rzecz Skarbu Państwa. Trybunał Konstytucyjny odroczył jednak datę utraty mocy obowiązującej wymienionych przepisów, określając ją na dzień 12 czerwca 2009 r. Tak więc powołane przepisy miały w sprawie zastosowanie.

Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu na podstawie art. 151 ustawy ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę oddalił.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosło do Naczelnego Sądu Administracyjnego P. w K. i zaskarżając go w całości zarzuciła:

1) na podstawie art. 174 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? naruszenie prawa materialnego, tj.:

? art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 ? Prawo o ruchu drogowym w związku z art. 180 i art. 181 Kodeksu cywilnego, poprzez błędną jego wykładnię i przyjęcie, iż skarżąca nie miała prawa dochodzić roszczeń od strony przeciwnej z tytułu usunięcia i parkowania pojazdu od momentu jego usunięcia z drogi do upływu 6 miesięcy od dnia zatrzymania,

? § 3 pkt 1 lit. b/ w związku z § 12 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, poprzez jego błędną wykładnię, a w konsekwencji przyjęcie, że nie mają one zastosowania w sprawie,

? art. 178 ust. 1, w związku z art. 46, art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 1 oraz z art. 31 ust. 3, art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, poprzez niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji uznanie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 130a ustawy ? Prawo o ruchu drogowym za obowiązujące w niniejszej sprawie, mimo ich sprzeczności z konstytucyjnymi zasadami prawa;

2) na podstawie art. 174 pkt 2 w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ?naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, poprzez nieuwzględnienie skargi, mimo że zebrany w sprawie materiał pozwalał na uwzględnienie skargi i uchylenie zaskarżonego orzeczenia organu, ponieważ organ naruszył przepisy postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.

Wskazując na powyższe podstawy skargi kasacyjnej skarżące Przedsiębiorstwo wniosło o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu we Wrocławiu do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od strony przeciwnej na rzecz skarżących kosztów postępowania według norm przepisanych.

Uzasadniając zarzuty storna skarżąca podniosła, że w jej ocenie Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo uznał, że o dacie wyzbycia się prawa własności może decydować organ, jeżeli faktycznie właściciel przedmiotowego pojazdu wyzbył się jego własności wcześniej niż to wynika z art. 130a ustawy ? Prawo o ruchu drogowym, tj. w momencie jego porzucenia. Nie można bowiem wyzbyć się prawa własności dwukrotnie, tj. w dniu porzucenia (art. 180 Kodeksu cywilnego) oraz po raz drugi z mocy prawa ? z upływem 6 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu z drogi (art. 130a cyt. ustawy ? Prawo o ruchu drogowym). A zatem stanowisko Sądu pierwszej instancji stwierdzające, że nieodebranie pojazdu z zamiarem wyzbycia się, w rozumieniu art. 130a ust. 10 ustawy, jest jego porzuceniem jest nieprawidłowe.

Ponadto skarżąca, powołując się na § 12 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, stwierdziła, że przepis ten ma zastosowanie w rozpoznawanej sprawie. Przedmiotowy pojazd nie został bowiem sprzedany lecz przekazany do stacji demontażu. Tak więc konieczne wydatki związane z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór pojazdu za okres pierwszych 6 miesięcy powinien pokryć również Skarb Państwa. Dla zakresu stosowania tego przepisu bez znaczenia jest ustalenie, czy w momencie demontażu rzecz była, czy nie była własnością Skarbu Państwa.

Skarżąca spółka, zarzuciła również, iż Sąd pierwszej instancji nie uchylił zaskarżonego postanowienia, mimo że organy orzekające w sprawie nie poczyniły ustaleń, czy właściciel pojazdu wyzbył się prawa własności w trybie art. 180 Kodeksu cywilnego przed terminem określonym w art. 130a ustawy ? Prawo o ruchu drogowym.

Wskazując na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2008 r. P 4/06 strona skarżąca podniosła, że Sąd pierwszej instancji, mimo odroczenia daty utraty mocy obowiązującej art. 130a ust. 10 i art. 130a ust. 11 ustawy ? Prawo o ruchu drogowym, mógł i powinien odmówić ich zastosowania w tej sprawie, jeżeli w jego ocenie były one niezgodne z ustawą i Konstytucją.

Skarżąca wyjaśniła także, iż próbowała dochodzić od właściciela pojazdu wskazanego w dowodzie rejestracyjnym, roszczeń za okres od usunięcia pojazdu do momentu, kiedy pojazd przeszedł na własność Skarbu Państwa, na drodze postępowania cywilnego. Jednak Sąd cywilny zarówno w I, jak i w II instancji orzekł, że droga sądowa jest niedopuszczalna i pozew został odrzucony. Zdaniem skarżącej, w takiej sytuacji organy administracji wydające w tej sprawie rozstrzygnięcie powinny wskazać od kogo może się ona domagać zapłaty należności za wykonane czynności.

Ponadto, w ocenie skarżącej Sąd pierwszej instancji bezpodstawnie uznał, że opłaty za parkowanie, jakie ustala rada powiatu na podstawie art. 130a ust. 6 ustawy Prawo o ruchu drogowym, odnoszą się jedynie do właścicieli pojazdów usuwanych z dróg publicznych i umieszczanych na parkingach w trybie przewidzianym przepisem art. 130a ustawy i nie mają zastosowania do Skarbu Państwa, który stał się właścicielem pojazdu umieszczonego na parkingu z uwagi na wystąpienie przesłanek wymienionych w ust. 10 art. 130a ustawy ? Prawo o ruchu drogowym. Zdaniem skarżącej, Sąd aprobując stanowisko organu, uznał za prawidłowe stawki zaniżone w porównaniu do stawek uchwalonych przez radę powiatu i doprowadził do sytuacji, w której ten sam organ administracji, który ma ponosić koszty jest "sędzią we własnej sprawie", gdyż sam określa stawki.

Rozpoznając skargę kasacyjną skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego uznał, iż w sprawie wystąpiły wskazane w sentencji postanowienia zagadnienia prawne budzące poważne wątpliwości.

W pierwszej kolejności, zdaniem składu orzekającego przedstawiającego zagadnienie rozstrzygnięcia wymaga kwestia określenia podmiotu zobowiązanego do pokrycia koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenia za dozór pojazdu usuniętego z drogi w trybie art. 130a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym, dalej jako "p.r.d."

Sąd wskazał, że przepis art. 130a p.r.d. reguluje w sposób kompleksowy problematykę usuwania, przemieszczania i blokowania pojazdów. Określono w nim: a) usuwanie pojazdu (ust. 1, 2 i 3), b) przemieszczanie pojazdu (ust. 3), c) blokowanie pojazdu (ust. 8). Unormowania te z jednej strony mają zagwarantować ochronę prawa własności, a z drugiej zapewnić porządek na drogach publicznych i bezpieczeństwo ruchu drogowego. Pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela w przypadkach określonych w ust. 1 i 2. Decyzję o usunięciu pojazdu z drogi podejmuje policjant (ust. 4 pkt 1), a w sytuacji określonej w ust. 1 pkt 1 strażnik gminny (miejski) ? ust. 4 pkt 2. W obu przypadkach pojazd jest usuwany z drogi przez jednostkę wyznaczoną przez starostę (ust. 5) i umieszczany na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie. Wysokość opłat ustala rada powiatu (ust. 6). Wydanie pojazdu następuje po okazaniu dowodu uiszczenia opłaty (ust. 7). Podstawę do odbioru pojazdu z parkingu stanowi zezwolenie, które wydaje podmiot, który wydał dyspozycję usunięcia pojazdu (§ 6 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 października 2007 r. w sprawie usuwania pojazdów). Nieodebranie zaś tego pojazdu przez uprawnioną osobę w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia uznaje się za porzucenie pojazdu z zamiarem wyzbycia się. W takiej sytuacji pojazd przechodzi na rzecz Skarbu Państwa z mocy ustawy (ust. 10 art. 130a p.r.d.). Jednostka prowadząca parking strzeżony powiadamia o tym, nie później niż trzeciego dnia od dnia upływu tego terminu właściwy miejscowo urząd skarbowy oraz podmiot, który wydał dyspozycję usunięcia pojazdu (§ 7 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 października 2007 r. w sprawie usuwania pojazdów). O przejęciu na rzecz Skarbu Państwa orzeka naczelnik właściwego urzędu skarbowego, który przed wydaniem orzeczenia powiadamia właściciela pojazdu o wszczęciu postępowania w tym zakresie (§ 8 ust. 1 cyt. rozporządzenia).

Zgodnie z dyspozycją § 3 pkt 1 lit. b/ rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji do ruchomości, które stały się własnością Skarbu Państwa na podstawie przepisów o likwidacji niepodjętych depozytów i nieodebranych rzeczy, stosuje się przepisy rozdziału 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Stosownie do treści art. 102 § 2 tej ustawy organ egzekucyjny przyzna, na żądanie dozorcy zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór.

W dotychczasowym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego utrwalił się pogląd, że ustalenie wydatków związanych z dozorem oraz wynagrodzenia za dozór pojazdu, który przeszedł na własność Skarbu Państwa na podstawie art. 130a ust. 10 p.r.d. następuje w drodze postanowienia administracyjnego (por. wyroki NSA z dnia 8 września 2006 r. I OSK 1184/05 oraz I OSK 1185/05). Terminem początkowym ponoszenia przez Skarb Państwa wyżej wymienionych należności jest dzień, w którym upłynął 6 miesięczny okres liczony od dnia usunięcia pojazdu z drogi. Od tej bowiem daty Skarb Państwa staje się właścicielem pojazdu i wchodzi w prawa i obowiązki dotychczasowego właściciela (por. wyroki NSA z dnia 8 września 2006 r. I OSK 1185/05, Lex nr 321159; z dnia 21 lutego 2007 r. I OSK 1765/06, Lex nr 344067; z dnia 17 czerwca 2008 r. I OSK 924/07; z dnia 10 marca 2009 r. I OSK 1399/08; z dnia 28 października 2009 r. I OSK 507/09). Oznacza to, że podmiot prowadzący parking, którego dozorem objęty był pojazd jest uprawniony do otrzymania na żądanie od Skarbu Państwa zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenia za dozór za okres od dnia, w którym Skarb Państwa stał się właścicielem pojazdu.

Istotną wątpliwość budzi natomiast zagadnienie, czy Skarb Państwa jest zobowiązany do zapłaty wyżej wymienionych należności także za okres poprzedzający, gdy nie był jeszcze właścicielem pojazdu z mocy prawa, w sytuacji, gdy właściciel nie odebrał pojazdu. Nie można bowiem uznać za zgodną z wyrażoną w art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasadą państwa prawnego sytuację, w której podmiot prowadzący parking wyznaczony przez starostę zostanie pozbawiony należności za dozór pojazdu przez okres 6 miesięcy tylko z tego względu, że pojazd nie został odebrany przez właściciela i nie przeszedł jeszcze na rzecz Skarbu Państwa.

Rozstrzygnięcie tej kwestii wymaga określenia, jaki stosunek prawny łączy Skarb Państwa z podmiotem prowadzącym parking. W orzecznictwie Sądu Najwyższego zaprezentowany został pogląd, że "stosunek prawny, którego przedmiotem jest parkowanie usuniętego z drogi pojazdu ? jest także w okresie poprzedzającym przejście pojazdu z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa ? typowym stosunkiem administracyjnym powstałym na skutek władczych działań organów administracyjnych" (postanowienie Sąd Najwyższy z dnia 11 lutego 2009 r., V CSK 332/08, Lex nr 515452). O powyższym świadczą następujące okoliczności: usunięty pojazd umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie (art. 130 ust. 5c p.r.d.), po usunięciu pojazdu jego właściciel powiadomiony jest w trybie administracyjnym o przejęciu pojazdu na rzecz Skarbu Państwa, w razie jego nieodebrania w ustawowym terminie (§ 8 ust. 1 cyt. rozporządzenia MSWiA z dnia 16 października 2007 r. w sprawie usuwania pojazdów), wysokość opłat, o których mowa w art. 5c art. 130 p.r.d. ustala rada powiatu (art. 130 ust. 6 p.r.d.), podstawą odbioru pojazdu jest zezwolenie administracyjne, którego wydanie uzależnione jest m.in. od uiszczenia opłaty za usunięcie pojazdu i parkowanie (§ 6 ust. 1 pkt 2 cyt. wyżej rozporządzenia MSWiA). Z powyższych przepisów wynika, że działania jednostek reprezentujących Skarb Państwa podejmowane są w sposób władczy, niepozostawiający uczestnikom tego postępowania autonomii w kwestii umieszczenia pojazdu na parkingu, jego strzeżenia i możliwości odebrania. Celem tych działań jest zapewnienie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz życia i zdrowia jego uczestników.

Skład orzekający przedstawiający zagadnienie prawne wskazał przy tym, iż w powołanym postanowieniu Sąd Najwyższy stwierdził, że ze względu na publicznoprawny charakter stosunku prawnego podmiot, na którego parkingu został umieszczony nieodebrany pojazd może żądać, w razie sporu, zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru i wynagrodzenia za dozór za okres poprzedzający przejście pojazdu na rzecz Skarbu Państwa od naczelnika właściwego urzędu skarbowego na podstawie art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Następnie po wyczerpaniu środków zaskarżenia w tym postępowaniu może wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego, od którego orzeczenia przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W konsekwencji Sąd Najwyższy uznał, że przyjęta w uchwale tegoż Sądu z dnia 18 czerwca 2007 r. III CZP 47/07 (OSNC 2008, nr 78, poz. 80) niedopuszczalność drogi sądowej w sprawie o zapłatę należności za przechowywanie pojazdu, którego własność przeszła na rzecz Skarbu Państwa z mocy prawa na podstawie art. 130a ust. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym, zachodzi także w przypadku dochodzenia takich należności za okres poprzedzający przejście pojazdu na własność Skarbu Państwa.

Zaaprobowanie tego poglądu oznaczałoby, że organ egzekucyjny może przyznać na żądanie dozorcy zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór pojazdu usuniętego z drogi, nieodebranego przez właściciela, także za okres poprzedzający przejście pojazdu na rzecz Skarbu Państwa. W świetle bowiem § 1 i § 3 pkt 2 lit. b/ rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji rozciąga się nie tylko na ruchomości, które stały się własnością Skarbu Państwa na podstawie przepisów o likwidacji niepodjętych depozytów i nieodebranych rzeczy, ale także na ruchomości niestanowiące własności Skarbu Państwa, jeżeli podlegają likwidacji na podstawie przepisów dotyczących nieodebranych rzeczy. Stosownie bowiem do § 4 ust. 1 pkt 3 lit. b wyżej wymienionego rozporządzenia, przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji stosuje się odpowiednio do naczelników urzędów skarbowych, w odniesieniu do przechowywania ruchomości innych niż określone w pkt 1 i 2 oraz likwidacji ruchomości innych niż określone w pkt 1.

Kolejnym zagadnieniem prawnym nasuwającym w niniejszej sprawie poważne wątpliwości, jest kwestia określenia podmiotu zobowiązanego do zwrotu na rzecz dozorcy kosztów usunięcia z drogi pojazdu nieodebranego przez właściciela.

Z art. 130a ust. 1 p.r.d. wynika, że kosztami tych działań (usunięcie pojazdu z drogi) obciążony jest właściciel pojazdu. Z kolei regulacja art. 130 a ust. 5a, 5b, 5c i 5d p.r.d. wskazuje, że nie musi zachodzić tożsamość podmiotowa pomiędzy podmiotem usuwającym pojazd z drogi, a podmiotem prowadzącym parking (dozorcą), na którym pojazd został umieszczony. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy sytuacja taka jednak nie występuje.

Istotnym jest natomiast wyjaśnienie, czy zwrot koniecznych wydatków związanych ze sprawowaniem dozoru oraz wynagrodzenia za dozór, o których mowa w art. 102 ust. 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ogranicza się do przyznania wyżej wymienionych należności, czy obejmuje również zwrot kosztów usunięcia pojazdu z drogi. Zauważyć należy, że ustawodawca w art. 130a ust. 5b p.r.d. określającym wyłącznie tryb usuwania pojazdów, ograniczył regulacje dotyczące kosztów do "kosztów usunięcia", z pominięciem kosztów parkowania. Dopiero w dalszych przepisach (art. 130a ust. 5c-7 p.r.d.) określających umieszczenie pojazdu na parkingu ustawodawca zastrzegł, że wydanie pojazdu następuje po okazaniu dowodu uiszczenia opłat za usunięcie i parkowanie pojazdu. Analiza tych przepisów pozwala na przyjęcie stanowiska, że skoro usunięcie pojazdu z drogi następuje na polecenie podmiotów określonych w ust. 4 art. 130a p.r.d. i wiąże się z umieszczeniem go na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym, to stosunek administracyjnoprawny powstaje już z momentem usunięcia pojazdu, a nie dopiero z dniem umieszczenia go na parkingu. W konsekwencji oznaczałoby to, że w przypadku nieodebrania przez właściciela pojazdu organ egzekucyjny jest zobowiązany również do zapłaty kosztów usunięcia pojazdu.

Dodatkowo wskazać należy, iż przedstawiony stan prawny obowiązywał w dniu wydania zaskarżonego postanowienia oraz rozstrzygania skargi przez Sąd pierwszej instancji, lecz obecnie nie jest już aktualny, gdyż Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 3 czerwca 2008 r. w sprawie P 4/06 (Dz. U. z 2008 r. Nr 100, poz. 649, OTK-A 2008, nr 5, poz. 76) orzekł, iż:

1. Art. 130a ust. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym w zakresie, w jakim dopuszcza odjęcie prawa własności pojazdu bez prawomocnego orzeczenia sądu, jest niezgodny z art. 46, art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 oraz z art. 64 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Art. 130a ust. 11 pkt 3 ustawy powołanej w punkcie 1 jest niezgodny z art. 64 ust. 33 Konstytucji.

3. § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 sierpnia 2002 r. w sprawie usuwania pojazdów jest niezgodny z art. 130a ust. 11 pkt 3 ustawy powołanej w punkcie 1 oraz z art. 92 ust. 1 i art. 46 Konstytucji.

Jednocześnie Trybunał orzekł, iż przepisy wymienione w punktach 1 i 2 w zakresie tam wskazanym tracą moc obowiązującą z upływem 12 (dwunastu) miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, a więc z dniem 12 czerwca 2009 r.

Prokurator Prokuratury Generalnej wniósł o podjęcie uchwały: "Organ egzekucyjny może przyznać, na podstawie art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, na żądanie dozorcy zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór pojazdu usuniętego z drogi w trybie art. 130a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. W świetle art. 130a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym organ egzekucyjny jest zobowiązany do zwrotu na rzecz dozorcy kosztów usunięcia z drogi pojazdu nieodebranego przez właściciela".

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów zważył, co następuje:

Przekazane do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne, budzi poważne wątpliwości, których wyjaśnienie konieczne jest nie tylko dla rozstrzygnięcia tej sprawy, ale również innych spraw, w których organy administracji odmówiły ustalenia od Skarbu Państwa kosztów dozoru pojazdów usuniętych z drogi w oparciu o art. 130a ustawy ? Prawo o ruchu drogowym.

W Sejmie trwają prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy ? Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2816). w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2008 r., P 4/06. Art. 130a ust. 10 projektu przewiduje, że starosta w stosunku do pojazdu usuniętego z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1 lub 2 występuje do sądu z wnioskiem o orzeczenie jego przepadku na rzecz powiatu, jeżeli prawidłowo powiadomiony właściciel lub osoba uprawniona nie odebrała pojazdu w terminie 3 miesięcy od dnia jego usunięcia. Z kolei projektowany ust. 10g art. 130a przewiduje, że koszty związane z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem, sprzedażą lub zniszczeniem pojazdu powstałe od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia do zakończenia postępowania ponosi osoba będąca właścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu. Decyzję o zapłacie tych kosztów ma wydawać starosta.

Jeżeli ustawa zawierająca takie uregulowania zostanie uchwalona istniejące dzisiaj wątpliwości zostaną w części wyjaśnione. Jednak w obecnym stanie prawnym rozstrzygniecie przedstawionego zagadnienia w oparciu o przepis art. 187 ust. 1 P.p.s.a. jest konieczne.

Należy podnieść, że art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym reguluje sposób usuwania i blokowania pojazdów. Określono w nim usuwanie pojazdu (ust. 1 i 3), przemieszczenie pojazdu (ust. 3) oraz blokowanie pojazdu (ust. 8). Są to unormowania, które z jednej strony mają zagwarantować ochronę prawa własności, a z drugiej - służyć zapewnieniu porządku na drogach publicznych i bezpieczeństwa ruchu drogowego. Pojazd jest usuwany z drogi lub może być usunięty z drogi na koszt właściciela w przypadkach określonych w ust. 1 i 2. Pojazd usunięty z drogi w tym trybie umieszczany jest na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie (ust. 5c). Nieodebranie zaś tego pojazdu przez uprawnioną osobę w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia uznaje się za porzucenie pojazdu z zamiarem wyzbycia się. W takiej sytuacji pojazd przechodził na rzecz Skarbu Państwa z mocy ustawy (ust. 10),

W orzecznictwie podnosi się, że wprawdzie w § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 października 2007 r. w sprawie usuwania pojazdów była mowa, że o przejęciu na rzecz Skarbu Państwa (art. 130a ust. 10 stanowi, że pojazd przechodzi na rzecz Skarbu Państwa) orzeka naczelnik właściwego miejscowo urzędu skarbowego, co mogłoby sugerować, iż decyzja wydana w omawianym trybie miała dla powstania po stronie Skarbu Państwa tytułu własności pojazdu znaczenie konstytutywne, ale w świetle postanowień przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym nie ulega wątpliwości, że decyzja ta była decyzją deklaratoryjną, bo mogła potwierdzić tylko to co nastąpiło z mocy ustawy (wyrok NSA z dnia 10 marca 2009 r. sygn. akt I OSK 1399/08). Pogląd ten jest utrwalony w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. wyrok NSA z dnia 8 września 2008 r. sygn. akt I OSK 1185/05, wyrok NSA z dnia 21 lutego 2007 r. sygn. akt I OSK 1786/08, wyrok NSA z dnia 17 czerwca 2008 r, sygn. akt I OSK 924/07). Dodatkowo należy wziąć pod uwagę, że Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 3 czerwca 2008 r. sygn. akt P 4/06 stwierdził niekonstytucyjność art. 130a ust. 10 ustawy w zakresie w jakim dopuszcza odjęcie prawa własności pojazdu bez prawomocnego orzeczenia sądu, a nadto niezgodność § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 sierpnia 2002 r. z art. 130a ust. 11 ustawy i art. 92 ust. 1 i art. 46 Konstytucji.

W tym kontekście należy zauważyć, iż stosownie do treści art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jeżeli przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej wyłoni się zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, Naczelny Sąd Administracyjny może odroczyć rozpoznanie sprawy i przedstawić zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów. Użyte w cytowanym przepisie sformułowanie "zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości" oznacza tylko rzeczywiste wątpliwości, które dotyczą kwestii prawnych o zasadniczym znaczeniu w sprawie objętej skargą kasacyjną. Wątpliwości te muszą mieć charakter obiektywny, tj. wiązać się ze stanem prawnym w określonej sprawie, a wyjaśnienie ich musi nastręczać znaczne trudności. Podstawą przyjęcia, że pojawiła się omawiana przesłanka, będzie również wystąpienie w danej kwestii prawnej rozbieżności w orzecznictwie (por. A. Kabat: Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Zagadnienia wybrane, Warszawa 2003, s. 120-121). Skierowanie przez skład zwykły do rozpoznania przedstawionego zagadnienia prawnego odpowiada warunkom określonym w art. 187 § 1 P.p.s.a. Budzi ono bowiem wątpliwości, których wyjaśnienie jest konieczne dla rozstrzygnięcia sprawy, w której przedstawiono pytanie prawne oraz spraw analogicznych, w których organy administracji odmówiły ustalenia kosztów dozoru pojazdów usuniętych z drogi w oparciu o art. 130a Prawa o ruchu drogowym.

Wątpliwości, jakie wyłoniły się w trakcie rozpoznawania sprawy przez skład zwykły Naczelnego Sądu Administracyjnego, mają charakter obiektywny, wynikający ze stanu ustawodawstwa, dającego podstawę do różnego pojmowania analizowanych przepisów (por. R. Hauser, A. Kabat: Uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego w nowych regulacjach procesowych, "Państwo i Prawo" 2004, z. 2, s. 22). Wskazaną tezę potwierdza zwłaszcza to, że art. 130a ust. 10 ustawy wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2008 r. został uznany za niezgodny (w zakresie, w jakim dopuszcza odjęcie prawa własności pojazdu bez prawomocnego orzeczenia sądu) z art. 46, art. 21 ust 1, art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 oraz z art. 64 ust. 3 Konstytucji RP. Na podstawie tego wyroku wymieniony wyżej przepis we wskazanym zakresie stracił moc z dniem 12 czerwca 2009 r. Nie bez znaczenia jest i to, że wykazane w uzasadnieniu postanowienia NSA wątpliwości mają w związku z tym znaczącą doniosłość społeczną.

Na wstępie należy podkreślić, iż w dotychczasowym orzecznictwie dominował pogląd, że początkowym terminem ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów związanych ze sprawowaniem dozoru za pojazd powinna być data, w której upłynął 6-miesięczny termin, o którym mowa w art. 130a ust. 10 ustawy - Prawo o ruchu drogowym (por. wyroki NSA z dnia 7 sierpnia 2009 r. I OSK 1141/08, z dnia 8 września 2008 r. I OSK 1184/05, z dnia 17 maja 2007 r. I OSK 1848/06, z dnia 6 marca 2008 r. I OSK 325/07). Zgodnie bowiem z art. 130a ust. 10 pojazd usunięty w trybie określonym w art. 130a ust. 1 lub 2 ustawy i nieodebrany przez uprawnioną osobę w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia uznaje się za porzucony z zamiarem wyzbycia się; pojazd ten przechodził na rzecz Skarbu Państwa z mocy ustawy (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 2009 r, SK 54/08, OTK-A 2009/5/69 oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 czerwca 2008 r., P 4/06).

Dla przyznania zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenia za dozór w oparciu o przepis art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, konieczne jest powołanie się na przepisy wydanego na podstawie art. 174 tej ustawy, rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ? zwanego dalej rozporządzeniem.

Skład przedstawiający zagadnienie prawne w niniejszej sprawie, uznając, że usunięty z drogi pojazd nie przechodzi na rzecz Skarbu Państwa na podstawie art. 130a ust. 10 ustawy ? Prawo o ruchu drogowym, wskazał, za Sądem Najwyższym, na możliwość zastosowania przepisów dotyczących ruchomości niestanowiących własności Skarbu Państwa, tj. § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia.

Wskazanego wyżej przepisu nie da się jednak zastosować w omawianej sprawie.

Wzajemne relacje § 3 i § 4 rozporządzenia są takie, że § 3 określa rodzaje ruchomości, do których stosuje się przepisy działu II rozdziału 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a § 4 wskazuje do jakich organów administracji i w przypadku jakich ruchomości stosuje się przepisy tej ustawy dotyczące organów orzekających. Jednak katalog ruchomości wymienionych w § 4, do których przepisy rozporządzenia mogą być stosowane musi być zgodny z katalogiem ruchomości wskazanych w § 3.

Paragraf 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia stanowi, że przepisy ustawy dotyczące organu orzekającego stosuje się odpowiednio do naczelników urzędów skarbowych w odniesieniu do przechowywania ruchomości innych niż określone w pkt 1 i 2 oraz likwidacji ruchomości innych niż określone w pkt 1. Ruchomości wymienione w tym przepisie muszą jednak należeć do tych, które wymienia § 3 rozporządzenia, aby jego przepisy zgodnie z § 1 ust. 1 znalazły zastosowanie. Tym samym nie da się zastosować w sprawie § 12 rozporządzenia, bo dotyczy on ruchomości niestanowiących własności Skarbu Państwa, wymienionych w § 3 ust. 2 rozporządzenia. Są to ruchomości niestanowiące własności Skarbu Państwa, jeżeli podlegają likwidacji na podstawie a) przepisów prawa karnego lub celnego, b) przepisów o rzeczach znalezionych oraz likwidacji niepodjętych depozytów i nieodebranych rzeczy za wyjątkiem rzeczy w przepisie tym wskazanych.

Pojazdy usunięte z drogi w oparciu o rozporządzenie z dnia 16 października 2007 r. w sprawie usuwania pojazdów nie podlegają likwidacji na podstawie prawa karnego lub celnego, nie są też rzeczami znalezionymi, jak również rzeczami nieodebranymi w rozumieniu dekretu z dnia 18 września 1954 r. o likwidacji nie podjętych depozytów i nie odebranych rzeczy, który obowiązywał w czasie stosowania § 3 rozporządzenia. Ustawa z dnia 18 października 2006 r. o likwidacji niepodjętych depozytów (Dz. U. Nr 208, poz. 1537) w art. 13 pozbawiła mocy dekret z dnia 18 września 1954 r., a zawarta w art. 2 tej ustawy definicja depozytu nie pozwala zastosować jej przepisów w omawianym przypadku.

Skoro, jak wynika z powyższego wywodu, pojazd usunięty z drogi nie jest ruchomością niestanowiącą własności Skarbu Państwa w rozumieniu § 3 ust. 2 rozporządzenia, to przepisu tego w zw. z § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w omawianej sprawie nie można zastosować

Odpowiedź na przedstawione do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów zagadnienie prawne zależy zatem, w istocie rzeczy, od oceny, czy użyte w art. 130a ust. 10 ustawy - Prawo o ruchu drogowym sformułowanie "pojazd usunięty i nieodebrany uznaje się za porzucony z zamiarem wyzbycia się", oznacza, że fakt nieodebrania przez właściciela pojazdu traktuje się jako porzucenie w rozumieniu art. 180 Kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z tym przepisem właściciel może wyzbyć się własności rzeczy ruchomej przez to, że w tym zamiarze rzecz porzuci. Porzucenie rzeczy jest to więc wyzbycie się władztwa nad rzeczą w sposób umożliwiający każdemu objęcie jej w posiadanie w sposób umożliwiający zawładnięcie nią każdemu. Aby doszło do utraty własności oba te elementy muszą wystąpić łącznie. Zatem samo wyzbycie się posiadania rzeczy (np. na skutek szczególnych zdarzeń) bez zamiaru wyzbycia się jej własności nie wywołuje skutków prawnych przewidzianych w art. 180 k.c. (Komentarz do art. 180 kodeksu cywilnego [w:] A, Kidyba (red.), K.A. Dadańska, T.A. Filipiak, Kodeks cywilny. Komentarz, Tom II. Własność i inne prawa rzeczowe, LEX, 2009.oraz P. Książek, Rzeczy niczyje, Rej. 2006, nr 4, s. 59). Porzucenie rzeczy ruchomej jest równocześnie czynnością techniczną i jednostronną czynnością rozporządzającą (G, Bieniek, Zrzeczenie się własności i innych praw rzeczowych. Rejent 2004, nr 3-4, s. 27). W tym kontekście nie budzi wątpliwości, że porzucenie rzeczy w rozumieniu cywilistycznym pozwala na stwierdzenie, że posiadacz takiej rzeczy pozbył się jej w rozumieniu administracyjno-prawnym (B. Draniewicz, Własność odpadów w prawie polskim - analiza prawna. PUG.2006, nr 11, s. 24).

Zamiar wyzbycia się własności może być skutecznie ujawniony przez właściciela, albo też wynikać z jego zachowania się na tle okoliczności w jakich rzecz została porzucona. Zamiar porzucenia przyjąć można przy tym jedynie wtedy, gdy niewątpliwe jest, że los rzeczy jest dotychczasowemu właścicielowi rzeczywiście obojętny, że nie ma on nic przeciwko temu, by rzecz tę zawłaszczył ktoś inny. Właściciel może porzucić rzecz również, gdy znajduje się ona w posiadaniu zależnym innej osoby (por. Kodeks cywilny. Komentarz Edward Gniewek Wydawnictwo i C.H. Beck 2008 r. wydanie 3).

Argument ten wspiera dodatkowo orzecznictwo Sądu Najwyższego. Zdaniem tego Sądu, biorąc pod uwagę, że celem regulacji zawartej w art. 130a ustawy - Prawo o ruchu drogowym, jest ochrona dobra o istotnym publicznie znaczeniu -bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz życia i zdrowia jego uczestników, należy dojść do wniosku, że chodzi o stosunek publicznoprawny, a nie cywilnoprawny (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2008 r. II CSK 284/08 LEX nr 483286). Ponadto w późniejszych orzeczeniach Sąd Najwyższy uszczegółowił swoje stanowisko podkreślając, iż stosunek prawny, którego przedmiotem jest parkowanie usuniętego z drogi pojazdu jest - także w okresie poprzedzającym przejście pojazdu z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa - typowym stosunkiem administracyjnym powstałym na skutek władczych działań organów administracyjnych. Stanowisko to, co do zasady, należy w pełni podzielić, albowiem nie ma żadnych racjonalnych przesłanek, aby w okresie poprzedzającym przejście pojazdu na rzecz Skarbu Państwa stosunek prawny powstały wskutek umieszczenia pojazdu w trybie administracyjnym na wyznaczonym przez starostę parkingu różnie kwalifikować w zależności od tego czy właściciel odbierze pojazd, czy też go nie odbierze w terminie 6 miesięcy od dnia usunięcia z drogi

Istota regulacji dotyczącej usuwania pojazdów z drogi i dalszego postępowania z tymi pojazdami wynika z tego, że jest to wykonywanie zadania publicznego o charakterze administracyjnoprawnym, które jest wykonywane przez organy administracji publicznej, ale w części także przy pomocy (z udziałem) podmiotów spoza administracji publicznej, którymi są jednostki wyznaczone do usunięcia pojazdów z drogi lub prowadzenia parkingów dla takich pojazdów. Skoro zatem zadanie to jest wykonywane przez jednostki wyznaczone przez organy administracji publicznej, to również te jednostki wykonują zadanie z zakresu administracji publicznej, a wobec tego łączy te jednostki także z organami administracji publicznej stosunek prawny o charakterze administracyjnym oparty na założeniu, że otrzymają one wynagrodzenie i zwrot kosztów za wykonywanie nałożonych na nie obowiązków.

Jakkolwiek, co do zasady, należne wynagrodzenie i zwrot kosztów obciąża właściciela pojazdu, to jednak w sytuacji gdy właściciel nie odbierze pojazdu i nie uiści tych należności, nie można pozbawić jednostki wykonującej zlecone jej zadanie publiczne należnego wynagrodzenia i zwrotu poniesionych kosztów.

Dodatkowo przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji stosuje się - na podstawie § 4 ust. 1 rozporządzenia - odpowiednio do naczelników urzędów skarbowych - w odniesieniu do przechowywania ruchomości innych niż określone w pkt 1 i 2 § 4 oraz likwidacji ruchomości innych niż określone w pkt 1 tegoż § 4. Na postanowienie naczelnika urzędu skarbowego przysługuje zażalenie do dyrektora izby skarbowej, a następnie jest możliwość wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Podmiot, na którego parkingu pojazd został umieszczony w trybie określonym w art. 130a ust. 5c nie jest więc pozbawiony drogi sądowej w zakresie dochodzenia wynagrodzenia za przechowywanie takiego pojazdu; jest to - ze względu na publicznoprawny charakter stosunku prawnego w zakresie przechowywania pojazdu - droga przed sądami administracyjnymi, nie zaś powszechnymi (postanowienie SN z dnia 11 lutego 2009 r., V CSK 332/08, BiulSN 2009/4/16; postanowienie SN z dnia 18 listopada 2008 r. lI CSK 284/08 LEX nr 483286; uchwała SN z dnia 19 czerwca 2007 r., III CZP 47/07, OSNC z 2008 r.. nr 7- 8, poz. 80 oraz wyroki NSA z dnia 8 września 2006 r., I OSK 1184/05 i I OSK 1185/05 oraz z dnia 15 maja 2007 r. I OSK 1768/06).

Należy jednak ponownie, z przyczyn wcześniej już podniesionych zaznaczyć, iż nie jest prawidłowe stanowisko sprowadzające się do uznania, że podmiot wykonujący dozór w razie sporu o wynagrodzenie za okres poprzedzający przejście pojazdu na rzecz Skarbu Państwa, może występując na podstawie art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji do naczelnika właściwego urzędu skarbowego o przyznanie wynagrodzenia, powoływać się na § 1 i 3 pkt 2b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ponieważ przepis ten rozciąga się na ruchomości, które stały się własnością Skarbu Państwa na podstawie przepisów o likwidacji niepodjętych depozytów i nieodebranych rzeczy oraz na ruchomości niestanowiące własności Skarbu Państwa, jeżeli podlegają likwidacji na podstawie przepisów dotyczących nieodebranych rzeczy.

Należy wobec tego uznać, że skoro, na podstawie § 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przepisy działu II rozdziału 6 ustawy dotyczące przechowywania, oszacowania i sprzedaży ruchomości stosuje się do ruchomości, które stały się własnością Skarbu Państwa na podstawie objęcia w posiadanie rzeczy niczyjej, to właśnie ten przepis jest podstawą zastosowania art. 102 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w sytuacji, o której mowa w art. 130a ust, 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym.

W tym stanie rzeczy, jeżeli właściciel nie odebrał pojazdu w określonym terminie jednostce wyznaczonej do prowadzenia parkingu strzeżonego (jednostce wyznaczonej do usuwania pojazdów) może być przyznane wynagrodzenie za cały okres wykonywania dozoru nad pojazdem usuniętym z drogi w przypadkach, o których mowa w art. 130a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym oraz zwrot kosztów związanych z wykonywaniem dozoru, w tym kosztów usunięcia pojazdu z drogi, na podstawie art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w związku z § 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wskazanego wcześniej wyroku uznał, że nieodebranie pojazdu przez 6 miesięcy oraz nieopłacenie kosztów jego usunięcia i parkowania są niewystarczające do przyjęcia domniemania, że pojazd został porzucony z zamiarem wyzbycia się własności. Przepis art. 130a ust. 10 ustawy ? Prawo o ruchu drogowym zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego utracił moc obowiązującą tylko w zakresie w jakim dopuszcza odjęcie prawa własności pojazdu bez prawomocnego orzeczenia sądu. Nie oznacza to jednak, że usunięty z drogi pojazd nie może przejść na rzecz Skarbu Państwa jako rzecz niczyja objęta w posiadanie. Należy tylko w sposób niewątpliwy wyjaśnić, czy nieodebranie pojazdu przez okres 6 miesięcy oznacza zamiar jego wyzbycia się. Organ administracji powinien wezwać właściciela do złożenia stosownego oświadczenia wskazując, że brak odpowiedzi traktowany będzie jako odpowiedź twierdząca w wyniku czego własność pojazdu przejdzie na rzecz Skarbu Państwa. Jeżeli właściciel pojazdu, pomimo wiedzy gdzie pojazd się znajduje, nie odbiera go z parkingu przez okres 6 miesięcy, a następnie uprzedzony o możliwości utraty prawa własności zgadza się na to lub nie zajmuje stanowiska można zasadnie uznać, że pojazd ten porzucił z zamiarem wyzbycia się własności.

Nabycie tego prawa przez Skarb Państwa byłoby wówczas możliwe w oparciu o przepis art. 181 k.c. wskutek objęcia w posiadanie samoistne rzeczy niczyjej.

Organ orzekający na podstawie art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, po ustaleniu, że pojazd stał się własnością Skarbu Państwa na podstawie objęcia w posiadanie rzeczy niczyjej może wówczas przyznać na żądanie nadzorcy zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór pojazdu usuniętego z drogi w trybie art. 130a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. ? Prawo o ruchu drogowym.

W sprawie zwrotu wydatków i wynagrodzenia za dozór organ egzekucyjny wydaje postanowienie, na które podmiotom wskazanym w § 4 przysługuje zażalenie, a następnie skarga do sądu administracyjnego. Dozorca występujący do organu egzekucyjnego o zwrot wydatków i wynagrodzenie za dozór może przedstawić pokwitowania i rachunki w związku z poniesionymi wydatkami oraz wskazać trudy związane ze sprawowaniem dozoru. Przy określaniu wynagrodzenia, o którym mowa w art. 102 § 2 należy więc uwzględniać zakres obowiązków dozorcy (przechowawcy) i okoliczności towarzyszące przechowaniu, warunki sprawowania pieczy nad zajętą ruchomością oraz wielkość składowanego przedmiotu i powierzchnię niezbędną do jego składowania w sposób zapewniający jego właściwości (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 lutego 1999 r., sygn, akt I SA/Wr 2390/97, ONSA 2000, nr 1, poz, 28 oraz R. Hauser, Komentarz do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 1975 r., II CR 279/75, Postępowanie administracji w świetle orzecznictwa, t. V, Warszawa 1980, s. 150 i n.; W. Grześkiewicz, Egzekucja administracyjna - teoria i praktyka, ABC 2006).

Wskazane wcześniej okoliczność dotyczące wysokości opłat powinna uwzględnić rada powiatu, która zgodnie z art. 130 a ust. 1 pkt 5 c i 6 ustawy ustala wysokość opłat za usunięcie i parkowanie pojazdu. Opłaty te mają zastosowanie także wtedy gdy właściciel nie odebrał pojazdu w określonym terminie. Można bowiem uznać, że już od chwili usunięcia z drogi pojazdu porzuconego z zamiarem wyzbycia się, wyznaczona jednostka zaczyna sprawowanie nad nim dozoru a warunkiem właściwego sprawowania tego dozoru jest przemieszczenie pojazdu na parking strzeżony.

Reasumując, należy podzielić trafny pogląd składu przedstawiającego zagadnienie prawne, że nie można uznać za zgodną z wyrażoną w art. 2 Konstytucji RP zasadą państwa prawnego sytuacji, w której wyznaczony przez starostę podmiot prowadzący parking lub podmiot usuwający pojazd z drogi zostanie pozbawiony należności za dozór pojazdu przez okres 6 miesięcy tylko z tego względu, że pojazd nie został odebrany przez właściciela. Zasadnie zaznacza się również w doktrynie, że wskazane w art. 130a Prawa o ruchu drogowym czynności wiążą się bezpośrednio z zapewnieniem porządku i bezpieczeństwa w ruchu drogowym, ponieważ zadanie to ma charakter publicznoprawny, należy do zadań państwa i to jego organy decydują o podjęciu właściwych działań. Wobec tego Skarb Państwa powinien ponosić finansowe następstwa tych działań (por. A. Niezgoda, Glosa do postanowienia NSA z dnia 23 maja 2006 r, łl Fw 2/06, OSP 2007, z, 3, poz. 27).

Z powyższych względów Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 15 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi podjął uchwałą jak w sentencji.

I co Wy na to?