Możesz odpowiadać za cudze długi podatkowe<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->
Niewiele osób niezwiązanych z rozliczeniami podatkowymi wie, że kupowanie składników majątku od osób prowadzących działalność gospodarczą jest obciążone ryzykiem. Nie oznacza to, że nie należy kupować nic od przedsiębiorców – przepisy bowiem nawet przy transakcjach o stosunkowo dużej wartości tę odpowiedzialność wyłączają, a przy zakupach o wartości nieco większej pozwalają zabezpieczyć się przed przykrą ewentualnością spłacania cudzych długów podatkowych.


Skąd wynika odpowiedzialność za cudze zobowiązania?

Nie wiem, czy znajdzie się w Polsce milion osób, które przeczytały Ordynację podatkową – a to przecież (nieco trywializując) podatkowa konstytucja. Uregulowano w niej większość przysługujących podatnikom praw i obciążających ich obowiązków. I to właśnie z przepisów ordynacji wynika odpowiedzialność za zobowiązania osób trzecich.

Zgodnie z art. 112. ordynacji, nabywca:

1) przedsiębiorstwa,
2) zorganizowanej części przedsiębiorstwa,
3) składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą wymienionych w § 2 tego przepisu, jeżeli ich wartość jednostkowa w dniu zbycia wynosi co najmniej 15 800 zł (a od 1.01.2008 roku 16 100 zł)

– odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Składniki majątku, wspomniane w punkcie 3, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą to aktywa trwałe w rozumieniu przepisów o rachunkowości, z wyłączeniem należności długoterminowych, udzielonych pożyczek i długoterminowych rozliczeń międzyokresowych. A ustawa o rachunkowości definiuje aktywa trwałe jako:

– aktywa rzeczowe, nie przeznaczone do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub w ciągu normalnego cyklu operacyjnego właściwego dla danej działalności (jeżeli trwa on dłużej niż 12 miesięcy),


– aktywa finansowe, które nie są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia,


– należności długoterminowe, które obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych, a które stają się wymagalne w okresie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego,


– rozliczenia międzyokresowe, które trwają dłużej niż 12 miesięcy od dnia bilansowego.

Co wynika z tego przepisu ordynacji?

Przede wszystkim to, że wzmożoną czujność powinniśmy zachować przy transakcjach przenoszących wartość 15 800 zł i większą (lub już wkrótce 16 100 zł). Nie należy jednak mylić wartości transakcji z jednostkową wartością zbywanego składnika majątku. Tę ostatnią określa się według odrębnych przepisów (ich omówienie to temat na osobny, dość specjalistyczny artykuł). Należy więc pamiętać, że pozorne zaniżenie kwoty transakcji niewiele pomoże, jeżeli okaże się, że wartość była w rzeczywistości większa.

Jak się zabezpieczyć?

Gdyby nie istniał sposób na wyłączenie odpowiedzialności za cudze zobowiązania podatkowe, obrót składnikami majątku o wartości większej niż wskazana w ordynacji byłby szczątkowy. Dlatego istnieje możliwość zabezpieczenia się przed zadłużonym sprzedawcą.

Takim zabezpieczeniem jest zaświadczenie właściwego organu podatkowego, o które może wystąpić każdy nabywca. Należy jednak pamiętać, że aby takie zaświadczenie uzyskać, potrzebna jest zgoda zbywcy. Jeżeli takiej zgody zbywca nie udzieli, powinniście zachować szczególną ostrożność – może to bowiem oznaczać, że ma coś do ukrycia.

Zgoda zbywcy powinna być opatrzona podpisem poświadczonym urzędowo lub notarialnie.

W zaświadczeniu organ podatkowy określa wysokość zaległości podatkowych zbywającego na dzień wydania zaświadczenia. Jaki organ jest właściwy do spraw wydania zaświadczenia wynika z przepisów szczególnych o właściwości organów podatkowych w odniesieniu do poszczególnych kategorii zobowiązań (o właściwości organów podatkowych napiszemy już jutro). Po otrzymaniu takiego zaświadczenia nabywca uzyskuje pewne zabezpieczenia – nie odpowiada za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadczeniu.

Ale uwaga: zaświadczenie ma ograniczony termin przydatności.

Nabywca odpowiada za te zaległości podatkowe zbywcy, które powstały po dniu wydania zaświadczenia, a przed dniem nabycia, jeśli od dnia wydania zaświadczenia do dnia zbycia:


– upłynęło 30 dni (w przypadku zbycia przedsiębiorstwa lub jego części) lub
– upłynęły 3 dni (w przypadku zbycia składników majątku).

Dlatego planując transakcję większej wartości (np. zakup nieruchomości, która była związana z działalnością gospodarczą sprzedającego) tak zaplanuj terminy, aby wszystkie formalności można było załatwić w okresie ważności zaświadczenia.

Gazeta Podatnika 05.12.07 (E.G.)<!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->

Też się zbytnio nie wysiliłeś.  

Bardzo ciekawy. Ale nie na niedzielny wieczór .

Czy odpowiedzialność za zobowiązania podatnika przechodzi na osoby trzecie
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->
Odpowiedzialność podatkowa ma charakter obiektywny i nie jest uzależniona od winy, zamiaru czy dobrej lub złej woli podatnika. W niektórych sytuacjach za zobowiązania podatnika mogą odpowiadać także osoby trzecie.

Czy biuro odpowie za podatnika
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą. Prowadzenie wszystkich rozliczeń powierzył biuru rachunkowemu. Biuro jednak niewłaściwie dokumentowało transakcje. Czy odpowiedzialność za to poniesie biuro rachunkowe?

Nie

Skoro adresatem zobowiązania podatkowego jest wyłącznie podatnik, to odpowiada on również za właściwe dokumentowanie pod względem podatkowym swojej działalności i jego rzeczą jest właściwy dobór biura rachunkowego i wykonanie przez to biuro w sposób właściwy swoich obowiązków. Odpowiedzialności tej nie zmienia fakt, że podatnik powierzył prowadzenie księgi podatkowej profesjonalnemu biuru rachunkowemu.

Podstawa prawna

• Art. 26 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy podatnik odpowie za błędy płatnika
Pracodawca pobierał za niskie zaliczki na podatek. Czy za taki błąd odpowie podatnik?

Nie

Podatnik nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany jest płatnik.

Podstawa prawna

• Art. 26a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy podatnik będzie odpowiadał solidarnie
Czy w prawie podatkowym występuje odpowiedzialność solidarna?

Tak

Przez nakładanie podatków, określanie podmiotów i przedmiotów opodatkowania należy rozumieć również zakres odpowiedzialności tych podmiotów, w tym również, czy ich odpowiedzialność jest solidarna. Oznacza to m.in., że w prawie podatkowym zobowiązanie solidarne może wynikać tylko z mocy wyraźnego przepisu ustawy.

Podatnicy będący osobami fizycznymi ponoszą odpowiedzialność solidarną tylko wówczas, gdy zostanie im doręczona decyzja wymiarowa.

Przykładem solidarnej odpowiedzialności mogą być małżonkowie. Małżonkowie wspólnie opodatkowani na podstawie odrębnych przepisów ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe oraz solidarna jest ich wierzytelność o zwrot nadpłaty podatku.

Podstawa prawna

• Art. 92 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy odpowiedzialność jest ograniczona
Żona podatnika, jeszcze będąc w nim w związku małżeńskim, nie płaciła należnych podatków. Czy odpowiedzialność męża za zobowiązania podatkowe żony jest ograniczona?

Tak

Współmałżonek odpowiadający za zaległość podatkową małżonka będącego podatnikiem nie jest zobowiązany jako podatnik i nie odpowiada za zobowiązanie podatkowe. Jego zobowiązanie wynika z długu małżonka-podatnika i ograniczone jest do odpowiedzialności z majątku wspólnego.

Podstawa prawna

• Art. 29 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy osoby obce zapłacą za podatników
Czy osoby trzecie odpowiadają za zobowiązania podatkowe podatników?

Tak

Za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie. Osoby trzecie odpowiadają także całym swoim majątkiem solidarnie z następcą prawnym podatnika za przejęte przez niego zaległości podatkowe.

Osoby trzecie mogą odpowiadać również za: podatki niepobrane oraz pobrane, a niewpłacone przez płatników lub inkasentów; odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych; niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek; koszty postępowania egzekucyjnego.

Podstawa prawna

• Art. 107 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy majątek podatnika może być zabezpieczony
Podatnik nie płacił przez dwa lata należnych podatków. Czy urząd skarbowy może zabezpieczyć jego majątek?

Tak

Zobowiązanie podatkowe przed terminem płatności może być zabezpieczone na majątku podatnika, a w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim także na majątku wspólnym, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane, a w szczególności, gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję.

Podstawa prawna

• Art. 33 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy łączenie spółek wpływa na podatek
Dwie spółki planują się połączyć. Czy w takiej sytuacji dojdzie do przejścia odpowiedzialności?

Tak

Osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się: osób prawnych, osobowych spółek handlowych, osobowych i kapitałowych spółek handlowych wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.

Podstawa prawna

• Art. 93 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy prawa podatnika przejdą na spadkobiercę
Podatnik odziedziczył firmę po swoim ojcu. Czy jako spadkobierca przejmie też uprawnienia przejmowanej firmy?

Tak

Spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek. Te same zasady stosuje się odpowiednio do praw i obowiązków z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika.

Podstawa prawna

• Art. 97 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy o odpowiedzialności decyduje fiskus
Czy urząd skarbowy powiadomi osobę trzecią, że odpowiada za zobowiązania podatkowe podatnika?

Tak

O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji. Warto jednak wiedzieć, że postępowanie w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie może zostać wszczęte przed: upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania; dniem doręczenia decyzji: określającej wysokość zobowiązania podatkowego, o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, w sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług, określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę; dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

Podstawa prawna

• Art. 108 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy cały majątek jest zabezpieczeniem
Czy podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania podatkowe?

Tak

Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. W przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność ta obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka.

Podstawa prawna

• Art. 26, art. 29 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy wobec osoby trzeciej może być egzekucja
Czy z majątku osoby trzeciej może zostać przeprowadzona egzekucja za zobowiązania podatnika?

Tak

Egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej może być wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna.

Podstawa prawna

• Art. 108 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy rodzeństwo odpowie za wspólną działalność
Rodzeństwo prowadziło działalność gospodarczą. Jeden z braci niewłaściwie płacił podatki. Czy za powstały dług odpowie drugi brat?

Tak

Członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności.

Za członków rodziny podatnika uważa się zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu.

Podstawa prawna

• Art. 111 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Autor: Ewa Matyszewska

Źródło: GP
Artykuł z dnia: 2008-05-21, ostania aktualizacja: 2008-05-21 15:04<!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->