Pojawił się na stronie głównej temat ukarania IKS za nałożenie na podatnika kary grzywny w formie mandatu.

Pytania:
- Jakie uprawnienia, w jakiej formie (i na jakiej podstawie prawnej) ma IKS do ukarania podatnika mandatem?!
- Kiedy i za co IKS może ukarać podatnika mandatem?!

1/ USTAWA z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy

Art. 1. § 1. Odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub odpowiedzialności za wykroczenie skarbowe podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.
§ 2. Nie jest przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.
§ 3. Nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.
(?)

Art. 136. § 1. Postępowanie mandatowe prowadzi finansowy organ postępowania przygotowawczego lub jego upoważniony przedstawiciel albo osoba, o której mowa w art. 118 § 4, a także niefinansowy organ postępowania przygotowawczego, gdy przepis szczególny tak stanowi; postępowaniu temu nie stoi na przeszkodzie uprzednie wszczęcie postępowania przygotowawczego.
§ 2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i sposób wydawania funkcjonariuszom finansowych organów postępowania przygotowawczego i niefinansowych organów postępowania przygotowawczego upoważnienia do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe, szczegółowe zasady jej nakładania i sposób uiszczania, sposób ewidencjonowania grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego, organy właściwe w sprawach rozliczania formularzy mandatu karnego oraz wzory formularzy mandatu karnego, mając na względzie potrzebę szybkiej reakcji na fakt popełnienia wykroczenia skarbowego oraz potrzebę ujednolicenia zasad nakładania przez funkcjonariuszy uprawnionych organów kary grzywny w drodze mandatu karnego, a także pouczenia osób karanych o ich prawach i obowiązkach.

Art. 137. § 1. W postępowaniu mandatowym, jeżeli kodeks nie stanowi inaczej, karę grzywny w drodze mandatu karnego nałożyć można jedynie, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a nie zachodzi potrzeba wymierzenia kary surowszej niż ta, która jest określona w art. 48 § 2.
§ 2. Postępowania mandatowego nie stosuje się, jeżeli:
 1)   w związku z wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, chyba że do chwili przyjęcia mandatu karnego wymagalna należność została w całości uiszczona;
§ 3. Warunkiem nałożenia kary grzywny w drodze mandatu karnego jest wyrażenie przez sprawcę wykroczenia skarbowego zgody na przyjęcie mandatu; zgodę tę odnotowuje się na dokumencie mandatu karnego.
§ 4. Upoważniony organ postępowania przygotowawczego lub jego przedstawiciel, wymierzając karę grzywny w drodze mandatu karnego, obowiązany jest określić wykroczenie skarbowe zarzucane sprawcy oraz pouczyć go o warunkach dopuszczalności postępowania mandatowego, a zwłaszcza o skutkach prawnych braku zgody, o której mowa w § 3.

Art. 138. § 1. W postępowaniu mandatowym można nałożyć karę grzywny w drodze mandatu karnego:
(?)
§ 4. Mandat karny, o którym mowa w § 1 pkt 1, staje się prawomocny z chwilą uiszczenia kary grzywny upoważnionemu podmiotowi, który ją nałożył, zaś mandat karny kredytowany - z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego.
========================================================================================

2/ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1999 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad i sposobu wydawania funkcjonariuszom finansowych organów dochodzenia i niefinansowych organów dochodzenia upoważnień do wymierzania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe oraz szczegółowych zasad ich wymierzania i sposobu uiszczania

Na podstawie art. 136 § 2 Kodeksu karnego skarbowego zarządza się, co następuje:

§ 1. Do wymierzania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe są uprawnieni upoważnieni:
1) pracownicy urzędów skarbowych,
2) inspektorzy kontroli skarbowej,
3) funkcjonariusze celni,
4) uchylony
- zwani dalej "funkcjonariuszami".

§ 2. Upoważnienia do wymierzania kary grzywny w drodze mandatu karnego wydaje funkcjonariuszom, o których mowa w:
1) § 1 pkt 1 - naczelnik właściwego urzędu skarbowego,
2) § 1 pkt 2 - dyrektor właściwego urzędu kontroli skarbowej,
3) § 1 pkt 3 - naczelnik właściwego urzędu celnego.

§ 3. 1. Upoważnienie do wymierzania kary grzywny w drodze mandatu karnego powinno zawierać oznaczenie podmiotu wydającego upoważnienie, datę wydania i termin ważności, podstawę prawną jego wydania, imię, nazwisko i stanowisko służbowe upoważnionego funkcjonariusza, numer legitymacji służbowej, określenie obszaru, na którym upoważnienie jest ważne.
2. Upoważnienie powinno być podpisane przez podmiot, który je wydał, oraz opatrzone odciskiem pieczęci urzędowej.
(?)

§ 8. 1. W przypadku określenia w przepisach szczególnych niefinansowych organów dochodzenia uprawnionych do prowadzenia postępowania mandatowego, upoważnienia, o których mowa w § 2, wydaje kierownik niefinansowego organu dochodzenia.

Należy wypowiedzieć to wprost: Mandatowanie poza postępowaniem kontrolnym i kontrolą podatkową jest NIEZGODNE Z PRAWEM. Akcje mandatowe są nielegalne!

I IKS nie są tego ŚWIADOMI ?!  

No, coś tu chyba jest nieaktualne w tych przepisach - ale o tym szerzej w poniedziałek!

Nie mam w domu LEX-a, więc przepisy mogą być nieco "opóźnione", ale z tego, co wiem, to te podstawowe, dotyczące uprawnień IKS oraz te, za co można karać mandatem, nie zmieniły się (niestety)  
Dodałem temat DO ogólnej DYSKUSJI. Proszę więc o próbę obalenia zarzutu Mocka !!!  

IKS są świadomi - cytowane wyżej rozporządzenie jest nieaktualne od lutego 2006 r.

Akty prawne


Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe

Dz. U. Nr 25 z 17.02.2006 r. poz. 184

    Na podstawie art. 136 § 2 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. Nr 83, poz. 930, z późn. zm.1)) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) szczegółowe zasady i sposób wydawania funkcjonariuszom finansowych organów postępowania przygotowawczego i niefinansowych organów postępowania przygotowawczego upoważnień do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe;
2) szczegółowe zasady nakładania kary grzywny i sposobu jej uiszczania;
3) sposób ewidencjonowania grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego;
4) organy właściwe w sprawach rozliczania formularzy mandatu karnego;
5) wzory formularzy mandatu karnego.

§ 2. Do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe są uprawnieni:

1) upoważnieni pracownicy urzędów skarbowych,
2) inspektorzy kontroli skarbowej,
3) upoważnieni pracownicy urzędów celnych i funkcjonariusze celni,
4) upoważnieni funkcjonariusze Policji,
5) upoważnieni funkcjonariusze Straży Granicznej,
6) upoważnieni żołnierze Żandarmerii Wojskowej

- zwani dalej "funkcjonariuszami".

§ 3. Upoważnienie do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego wydaje funkcjonariuszom, o których mowa w:

1) § 2 pkt 1 - naczelnik właściwego urzędu skarbowego;
2) § 2 pkt 3 - naczelnik właściwego urzędu celnego;
3) § 2 pkt 4, pełniącym służbę w:

a) Komendzie Głównej Policji - Komendant Główny Policji,
b) komendach wojewódzkich Policji - komendanci wojewódzcy Policji,
c) komendach powiatowych Policji - komendanci powiatowi Policji,
d) komendach miejskich Policji - komendanci miejscy Policji;

4) § 2 pkt 5, pełniącym służbę w:

a) Komendzie Głównej Straży Granicznej - Komendant Główny Straży Granicznej,
b) oddziałach Straży Granicznej - komendanci oddziałów Straży Granicznej;

5) § 2 pkt 6, pełniącym służbę w:

a) Komendzie Głównej Żandarmerii Wojskowej - Komendant Główny Żandarmerii Wojskowej,
b) oddziałach Żandarmerii Wojskowej - komendanci oddziałów Żandarmerii Wojskowej.

§ 4. 1. Upoważnienie do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego powinno zawierać oznaczenie podmiotu wydającego upoważnienie, numer upoważnienia, datę wydania i termin ważności, podstawę prawną jego wydania, imię i nazwisko upoważnionego funkcjonariusza, numer ewidencyjny funkcjonariusza określony w legitymacji służbowej, określenie obszaru, na którym upoważnienie jest ważne.
2. Upoważnienie powinno być podpisane przez organ, który je wydał, oraz opatrzone odciskiem pieczęci urzędowej.

§ 5. 1. Pobrana kara grzywny, nałożona w drodze mandatu karnego, o którym mowa w art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy, jest wpłacana przez funkcjonariusza finansowego organu postępowania przygotowawczego do:

1) kasy lub na rachunek bankowy:

a) właściwego urzędu skarbowego, jeżeli karę grzywny nałożył funkcjonariusz, o którym mowa w § 2 pkt 1,
b) właściwego urzędu kontroli skarbowej, jeżeli karę grzywny nałożył funkcjonariusz, o którym mowa w § 2 pkt 2;

2) kasy właściwego urzędu celnego albo do kasy lub na rachunek bankowy właściwej izby celnej, jeżeli karę grzywny nałożył funkcjonariusz, o którym mowa w § 2 pkt 3.

2. Wzór formularza mandatu karnego określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 6. 1. Mandat karny kredytowany funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego wydaje ukaranemu za pokwitowaniem odbioru.
2. Pokwitowanie odbioru mandatu karnego kredytowanego przekazuje się niezwłocznie do:

1) właściwego urzędu skarbowego, jeżeli mandat został wydany przez funkcjonariusza, o którym mowa w § 2 pkt 1;
2) właściwego urzędu kontroli skarbowej, jeżeli mandat został wydany przez funkcjonariusza, o którym mowa w § 2 pkt 2;
3) właściwej izby celnej, za pośrednictwem właściwego urzędu celnego, jeżeli mandat został wydany przez funkcjonariusza, o którym mowa w § 2 pkt 3.

3. Wzór formularza mandatu karnego kredytowanego określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 7. 1. Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, funkcjonariusz nakładający karę grzywny, na żądanie sprawcy wykroczenia skarbowego, jest obowiązany okazać dokument uprawniający go do nałożenia kary grzywny w drodze mandatu karnego.
2. Przed potwierdzeniem przez sprawcę wykroczenia skarbowego przyjęcia mandatu karnego, funkcjonariusz poucza go o prawie niewyrażenia zgody na przyjęcie mandatu karnego i o skutkach prawnych braku takiej zgody.
3. Jeżeli za wykroczenie skarbowe przewidziane jest obowiązkowe orzeczenie przepadku przedmiotów, funkcjonariusz poucza sprawcę wykroczenia skarbowego o konieczności wyrażenia zgody na ich przepadek; zgodę tę odnotowuje się w protokole przesłuchania lub na dokumencie mandatu karnego.
4. Funkcjonariusz poucza również sprawcę wykroczenia skarbowego o konsekwencjach określonych w przepisie art. 31 § 7 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy, chyba że za wykroczenie skarbowe nie jest przewidziane orzeczenie przepadku przedmiotów.
5. Funkcjonariusz, wydając mandat karny kredytowany, poucza ukaranego o obowiązku uiszczenia nałożonej kary grzywny, w terminie 7 dni od daty przyjęcia tego mandatu, oraz o skutkach jej nieuiszczenia w tym terminie.

§ 8. Karę grzywny nałożoną w drodze mandatu karnego kredytowanego przez funkcjonariusza finansowego organu postępowania przygotowawczego ukarany jest obowiązany wpłacić w terminie, o którym mowa w § 7 ust. 5, na:

1) rachunek bankowy lub do kasy:

a) właściwego urzędu skarbowego, jeżeli karę grzywny w drodze mandatu karnego kredytowanego nałożył funkcjonariusz, o którym mowa w § 2 pkt 1,
b) właściwego urzędu kontroli skarbowej, jeżeli karę grzywny w drodze mandatu karnego kredytowanego nałożył funkcjonariusz, o którym mowa w § 2 pkt 2;

2) rachunek bankowy lub do kasy właściwej izby celnej albo do kasy właściwego urzędu celnego, jeżeli karę grzywny w drodze mandatu karnego kredytowanego nałożył funkcjonariusz, o którym mowa w § 2 pkt 3.

§ 9. 1. Funkcjonariusz niefinansowego organu postępowania przygotowawczego karę grzywny nałożoną w drodze mandatu karnego wpłaca do kasy lub na rachunek bankowy tego organu.
2. Karę grzywny nałożoną w drodze mandatu karnego kredytowanego przez funkcjonariusza, o którym mowa w ust. 1, ukarany wpłaca, w terminie 7 dni od daty przyjęcia tego mandatu, do kasy właściwego niefinansowego organu postępowania przygotowawczego lub na rachunek bankowy tego organu.
3. Pokwitowanie odbioru mandatu karnego kredytowanego nałożonego przez funkcjonariusza, o którym mowa w ust. 1, przekazuje się niezwłocznie do właściwego niefinansowego organu postępowania przygotowawczego.

§ 10. 1. Urzędy skarbowe, izby celne i urzędy kontroli skarbowej oraz niefinansowe organy postępowania przygotowawczego prowadzą ewidencje grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego. Ewidencje te mogą być prowadzone w formie elektronicznej.
2. Ewidencje, o których mowa w ust. 1, zawierają w szczególności następujące dane:

1) serię i numer mandatu;
2) wysokość grzywny;
3) datę ukarania;
4) datę uiszczenia grzywny;
5) kwalifikację prawną czynu;
6) wysokość narażonych na uszczuplenie poszczególnych należności publicznoprawnych;
7) opis zajętych przedmiotów;
8) datę wystąpienia do sądu z wnioskiem o orzeczenie przepadku przedmiotów tytułem środka zabezpieczającego oraz numer wniosku;
9) datę i treść orzeczenia sądu oraz sygnaturę akt;
10) datę przekazania do wykonania orzeczenia sądu o przepadku przedmiotów;
11) sposób wykonania orzeczenia, o którym mowa w pkt 9, ze wskazaniem, czy nastąpiło to przez likwidację w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, czy przez zniszczenie przedmiotów;
12) datę wniosku o uchylenie mandatu;
13) datę i treść orzeczenia sądu w sprawie uchylenia mandatu;
14) kwotę grzywny do zwrotu.

3. W przypadku ewidencji prowadzonych przez urzędy kontroli skarbowej ewidencje te zawierają ponadto datę skierowania do organu egzekucyjnego tytułu wykonawczego wraz z określeniem organu i numeru tego tytułu.
4. Nadzór na ewidencjami sprawują naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy izb celnych i dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej, zaś w odniesieniu do niefinansowych organów postępowania przygotowawczego podmioty, o których mowa w § 3 pkt 3-5.

§ 11. 1. Urzędy skarbowe i urzędy celne oraz niefinansowe organy postępowania przygotowawczego rozliczają funkcjonariuszy z przekazanych im formularzy mandatów karnych i formularzy mandatów karnych kredytowanych.
2. W przypadku inspektorów kontroli skarbowej rozliczeń, o których mowa w ust. 1, dokonują dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej.
3. Izby skarbowe oraz izby celne rozliczają odpowiednio urzędy skarbowe oraz urzędy celne z przekazanych im formularzy mandatów karnych i formularzy mandatów karnych kredytowanych.

§ 12. 1. Mandaty karne używane przed dniem wejścia w życie rozporządzenia mogą być stosowane do czasu wyczerpania zapasów, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2006 r.
2. Treść mandatów karnych, o których mowa w ust. 1, powinna być zgodna z wymogami określonymi w przepisach art. 136-140 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy.

§ 13. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.2)

Prezes Rady Ministrów: K. Marcinkiewicz
Z archiwalnym podpisem premiera, który właśnie przeżywa drugą młodość

Upoważnienie od dyrektora zbędne więc jest. Ale może pytanie o zasadność karania warto podnieść w kontekście wymierzania mandatów za brak ewidencji bez podjęcia jednocześnie czynności kontrolnych...

Taxman
No i jeszcze jedna rzecz:
(...) Nie jest przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.
=================================

Rozporządzenie mówi jak wyżej, a KKS tak:

Art. 136. § 1. Postępowanie mandatowe prowadzi finansowy organ postępowania przygotowawczego lub jego upoważniony przedstawiciel albo osoba, o której mowa w art. 118 § 4, a także niefinansowy organ postępowania przygotowawczego, gdy przepis szczególny tak stanowi; postępowaniu temu nie stoi na przeszkodzie uprzednie wszczęcie postępowania przygotowawczego.

§ 2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i sposób wydawania funkcjonariuszom finansowych organów postępowania przygotowawczego i niefinansowych organów postępowania przygotowawczego upoważnienia do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe, szczegółowe zasady jej nakładania i sposób uiszczania, sposób ewidencjonowania grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego, organy właściwe w sprawach rozliczania formularzy mandatu karnego oraz wzory formularzy mandatu karnego, mając na względzie potrzebę szybkiej reakcji na fakt popełnienia wykroczenia skarbowego oraz potrzebę ujednolicenia zasad nakładania przez funkcjonariuszy uprawnionych organów kary grzywny w drodze mandatu karnego, a także pouczenia osób karanych o ich prawach i obowiązkach.

No właśnie iks jest tym finansowym kimś tam (organem!).

Art 53 KKS
(...)
§ 37. Finansowy organ dochodzenia jest to:

1) urząd skarbowy,
2) inspektor kontroli skarbowej,
3) urząd celny,
4) funkcjonariusz Inspekcji Celnej.

§ 38. Niefinansowy organ dochodzenia jest to:

1) Straż Graniczna,
2) Policja,
3) Urząd Ochrony Państwa,
4) Żandarmeria Wojskowa.

§ 39. Organ nadrzędny nad finansowym organem dochodzenia jest to:

1) Główny Urząd Ceł - w sprawach należących do właściwości urzędu celnego, a jeżeli dochodzenie prowadzi funkcjonariusz Inspekcji Celnej - Generalny Inspektor Celny,
2) miejscowo właściwa izba skarbowa - w sprawach należących do właściwości urzędu skarbowego, a jeżeli dochodzenie prowadzi inspektor kontroli skarbowej - Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej,
3) minister właściwy do spraw finansów publicznych, jeżeli postanowienie lub zarządzenie wydał Generalny Inspektor Celny albo Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej.
==================================

Właściwość organów dochodzenia:
Art. 133.§ 1. Dochodzenie prowadzą:
1) urząd celny - w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe określone w art. 85-96 § 1, art. 98 § 2-4, art. 104 § 2 oraz w sprawach ujawnionych z art. 104 § 1 i 3, a w sprawach ujawnionych w zakresie swego działania przez Inspekcję Celną - funkcjonariusz tej inspekcji,
2) urząd skarbowy - w sprawach o pozostałe przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, a w tych sprawach ujawnionych w zakresie swego działania przez urząd kontroli skarbowej - inspektor kontroli skarbowej.
§ 2. Organy, o których mowa w § 1, mogą wszcząć dochodzenie w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe nie należące do ich właściwości; po zabezpieczeniu dowodów przekazują sprawę do dalszego prowadzenia właściwemu organowi.
============================================

Postępowanie mandatowe jest najbardziej uproszczonym trybem postępowania w sprawach o wykroczenia, w którym dominującą rolę odgrywają względy szybkości, sprawności i ekonomiki postępowania.

Postępowanie mandatowe uregulowane zostało w ustawie z 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (DzU nr 106, poz. 1148 z późn. zm., dalej kpw) - jako jedno z tzw. postępowań szczególnych.
Postępowanie to jest najbardziej uproszczonym trybem postępowania w sprawach o wykroczenia, w którym dominującą rolę odgrywają względy szybkości, sprawności i ekonomiki postępowania. Nie występują w nim zasady skargowości, kontradyktoryjności oraz rozdziału funkcji procesowych, które to cechy są charakterystyczne dla postępowania karnego, gdyż całe postępowanie mandatowe oparte jest na tzw. zasadzie kumulacji tych funkcji w rękach jednego organu.

Przesłanki
Na tle przepisów kpw można wyróżnić dwa rodzaje szczególnych przesłanek stosowania postępowania mandatowego: dodatnie i ujemne.
Jako dodatnie przesłanki postępowania mandatowego wymienić należy:
1) popełnienie wykroczenia, które przepisy obejmują tym trybem,
2) brak wątpliwości co do okoliczności wykroczenia i osoby sprawcy (por. art. 97 § 1 kpw), czyli że schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia,
3) uznanie, że nałożona kara grzywny (w wysokości do 500 zł, a wyjątkowo do 1000 zł - por. art. 96 § 1 kpw) będzie wystarczająca.

Do ujemnych przesłanek postępowania mandatowego należy zaś zaliczyć:
1) wynikający z przepisów prawa obowiązek orzeczenia wobec sprawcy środka karnego,
2) sytuacja, gdy wykroczenie wypełnia zarazem znamiona przestępstwa.

Postępowanie mandatowe uznać należy za postępowanie warunkowe, bowiem może ono być prowadzone tylko pod warunkiem zgody obwinionego, a sprawca wykroczenia ma prawo odmówić przyjęcia mandatu.
Na organie wymierzającym grzywnę w drodze mandatu ciąży obowiązek pouczenia sprawcy wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia mandatu oraz o tym, że w przypadku takiej odmowy zostanie sporządzony stosowny wniosek o ukaranie do sądu.

Charakter postępowania mandatowego sprawia, że w razie przyjęcia mandatu (jego zapłacenia) stanowi prawomocne rozstrzygnięcie i nie może być ono wzruszone w drodze środków zaskarżenia.

Grzywna
W drodze postępowania mandatowego możliwe jest nałożenie grzywny w formie mandatu karnego, przy czym należy zwrócić uwagę, że mandat karny nie należy do sfery orzekania w przedmiocie procesu, lecz jedynie zastępczego rozstrzygania w przedmiocie odpowiedzialności za dane wykroczenia.
Mandat w rozumieniu przepisów kpw można uznać za rozstrzygnięcie, takie jak wyrok czy postanowienie wydane przez sąd I instancji.

Grzywna, stosownie do art. 18 ustawy z 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (tekst jednolity: DzU z 2007 r. nr 109, poz. 756 z późn. zm., dalej kodeks wykroczeń) jest - obok aresztu, ograniczenia wolności i nagany - karą za wykroczenie.

Wykroczenia stanowią samodzielna grupę czynów zabronionych, należy je wyraźnie oddzielić od przestępstw. Definicję legalną wykroczenia znajdujemy w art. 1 kodeksu wykroczeń, z którego wynika, że odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5000 zł lub nagany.
Nie popełnia wykroczenia sprawca czynu, gdy nie można mu przypisać winy w czasie popełnienia danego czynu. Ujmując rzecz bardzo ogólnie, wykroczenia to czyny mniejszej wagi, najczęściej o charakterze porządkowym. Wymierzając grzywnę za wykroczenie, organ wymierza tę karę w granicach przewidzianych w ustawach, oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu, bierze także pod uwagę cel kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które chce osiągnąć w stosunku do ukaranego. Pod uwagę brany jest w szczególności rodzaj i rozmiar szkody wyrządzonej wykroczeniem, rodzaj i stopień winy, pobudki, sposób działania, stosunek do pokrzywdzonego, ale też warunki osobiste i majątkowe sprawcy, jego status rodzinny i zachowanie się po dokonaniu wykroczenia.

W art. 33 § 3 Kodeksu wykroczeń ustawodawca zawarł przykładowy katalog okoliczności łagodzących, które mogą być brane pod uwagę przez funkcjonariusza nakładającego grzywnę za dane wykroczenie.
Przykładami takich okoliczności łagodzących są: działanie sprawcy wykroczenia pod wpływem ciężkich warunków rodzinnych lub osobistych, przyczynienie się lub staranie się sprawcy o przyczynienie się do usunięcia szkodliwych następstw swego czynu.
Z kolei w § 4 art. 33 kodeksu wykroczeń zawarty został przykładowy katalog okoliczności obciążających, do których należą m.in.: działanie sprawcy w celu osiągnięcia bezprawnej korzyści majątkowej, chuligański charakter wykroczenia, popełnienie wykroczenia na szkodę osoby bezradnej lub osoby, której sprawca powinien okazać szczególne względy.

Podsumowując:
1/ Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe (Dz. U. Nr 25 z 17.02.2006 r. poz. 184), na podstawie art. 136 § 2 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. Nr 83, poz. 930, z późn. zm.1))

- inspektorzy kontroli skarbowej, jako finansowe organy dochodzenia, uzyskali nieograniczone uprawnienia do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego w sprawach ujawnionych w zakresie działania urządów kontroli skarbowej
- organ nadrzędny (w sprawach mandatów) nad finansowym organem dochodzenia jest - Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej,

przepisy KKS
§ 2. Nie jest przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.
§ 3. Nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.

Przepisy kodeksu wykroczeń

Nie popełnia wykroczenia sprawca czynu, gdy nie można mu przypisać winy w czasie popełnienia danego czynu.

Wykroczenia to czyny mniejszej wagi, najczęściej o charakterze porządkowym.
Wymierzając grzywnę za wykroczenie, organ wymierza tę karę w granicach przewidzianych w ustawach, oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu, bierze także pod uwagę cel kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które chce osiągnąć w stosunku do ukaranego.
Pod uwagę brany jest w szczególności rodzaj i rozmiar szkody wyrządzonej wykroczeniem, rodzaj i stopień winy, pobudki, sposób działania, stosunek do pokrzywdzonego, ale też warunki osobiste i majątkowe sprawcy, jego status rodzinny i zachowanie się po dokonaniu wykroczenia

Przykłady okoliczności łagodzących:
- działanie sprawcy wykroczenia pod wpływem ciężkich warunków rodzinnych lub osobistych,
- przyczynienie się lub staranie się sprawcy o przyczynienie się do usunięcia szkodliwych następstw swego czynu.

Przykłady okoliczności obciążających:
- działanie sprawcy w celu osiągnięcia bezprawnej korzyści majątkowej,
- chuligański charakter wykroczenia,
- popełnienie wykroczenia na szkodę osoby bezradnej lub osoby, której sprawca powinien okazać szczególne względy.

2/ IKS może więc ukarać podatnika za popełnione wykroczenie mandatem w dowolnym miejscu i dowolnym czasie (zarówno w trakcie prowadzonego postępowania/kontroli, jak również w terenie) uwzględniając oczywiście w.w. okoliczności łagodzące i obciążające.

TO TERAZ PYTANIE, za co można ukarać mandatem w terenie, skoro (cytując):
- nie popełnia wykroczenia sprawca czynu, gdy nie można mu przypisać winy w czasie popełnienia danego czynu.
- nie jest przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.
Mówi o tym zarówno KKS jak i kodeks wykroczeń.

Przykłady:
- sprzedawca nie nabił sprzedaży na kasę fiskalną
- sprzedawca nie wydał paragonu
W tych przypadkach widzimy sprawcę i można przypisać mu winę w czasie popełnienia czynu (jest ok)
Ale dlaczego to zrobił? Tzw okoliczności łagodzące. Może po prostu nie zdążył, bo miał duży ruch.
Do którego momentu powyższe przykłady, to czyny, którego społeczna szkodliwość jest znikoma (i nie są wykroczeniem), a od którego momentu te czyny to wykroczenie, za które można ukarać mandatem?!

Kolejne przykłady:
- sprzedawca nie posiada w punkcie sprzedaży ewidencji sprzedaży
- sprzedawca nie posiada w punkcie sprzedaży dokumentów dotyczących kasy fiskalnej
Tego już nie widzimy, o to musimy zapytać. Czy IKS może zapytać, bez stosownego upoważnienia?!

Policjant zatrzymuje pojazd do kontroli (bez powodu), po czym nakłada mandat za brak żarówki i brak dokumentów (bo kierowca zapomniał). Na marginesie - policjant nie jest finansowym organem dochodzenia, działa na podstawie stosownego upoważnienia
Czy IKS może działać tak jak policjant - rutynowa kontrola punktu sprzedaży, i mandat za wykroczenie?!

Zadano dobre pytania! Może tak jakiś prawnik odpowie? Albo ktoś zacytuje pismo okólne MF bodajże z września 2009 roku o tym czy można KONTROLOWAĆ sprzedawców w zakresie prowadzenia/bądź nie ewidencji sprzedaży? A na koniec niech iksy się pochwalą za co i jak wymierzają mandaty.