
Re: Zgon podatnika przed doręczeniem decyzji ustalającej.
Wyrok WSA w Gdańsku z 27.08.2019 r. I SA/Gd 1029/19:
Uzasadnienie prawne
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:
Skarga jest bezzasadna.
Chybiony jest zarzut naruszenia art. 201 § 1 pkt 1 O.p. Zgodnie z tym przepisem, organ podatkowy zawiesza postępowanie w razie śmierci strony, jeżeli postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe. Sąd podziela stanowisko organu, że postępowanie podatkowe w przedmiocie ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn z tytułu otrzymanej przez T.K. w dniu 3 lipca 2018 r. darowizny, nie stało się bezprzedmiotowe z chwilą jego śmierci. Zasadnie wskazał organ, że wynikający z przepisów prawa podatkowego obowiązek podatkowy po zmarłym podatniku, podlega przejęciu przez jego spadkobierczynię, tj. skarżącą - na podstawie art. 97 § 1 O.p. Przepis ten w § 1 stanowi, że spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 1a, 2 i 2a (które niniejszej sprawy nie dotyczą), przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.
Prawidłowo organ wskazał, że na spadkobierców przechodzą tylko te obowiązki spadkodawcy, które miał on jako podatnik, i tylko te, które są związane z realizacją obowiązków wynikających z ustaw regulujących kwestie podatków. Prawa i obowiązki podlegające sukcesji muszą istnieć za życia spadkodawcy. Sukcesją nie mogą być więc objęte nieistniejące w chwili otwarcia spadku prawa przyszłe i niepewne (wyrok NSA z 29 listopada 2012 r., II FSK 737/11, LEX nr 1291645). Prawa i obowiązki podlegające sukcesji to takie, które wynikają z regulacji podatkowych, które za życia zmarłego następnie podatnika kształtowałyby jego sytuację z punktu widzenia ekonomicznego.
Zgodnie z art. 4 O.p. obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.
Z art. 5 O.p. wynika, iż zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.
Na gruncie podatku od spadków i darowizn zdarzeniem, o którym mowa w art. 4 O.p., jest nabycie rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny. Obowiązek podatkowy z tytułu zaistnienia tego zdarzenia powstaje z mocy prawa, w chwili wskazanej w art. 6 ust. 1 pkt 4 u.s.d., w analizowanej sprawie w dacie spełnienia przyrzeczonego świadczenia przez darczyńcę, czyli 3 lipca 2018 r.
Zgodzić należy się zatem z organem, że obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn z tytułu otrzymanej darowizny, powstały w chwili spełnienia świadczenia przez darczyńcę, jest obowiązkiem majątkowym podatnika, wynikającym z regulacji podatkowych, który za życia zmarłego następnie podatnika kształtowałyby jego sytuację z punktu widzenia ekonomicznego i w związku z tym podlega sukcesji zgodnie z art. 97 § 1 O.p. W świetle powołanych wyżej przepisów, przejęciu przez spadkobierców podatnika podlega obowiązek podatkowy spadkodawcy, a nie jak twierdzi skarżąca, zobowiązanie podatkowe.
W sprawach, których przedmiotem rozstrzygnięcia są m.in. ciążące na spadkodawcy obowiązki podatkowe, postępowanie z chwilą śmierci podatnika nie staje się bezprzedmiotowe, a tym samym brak jest podstaw do jego umorzenia. Podlega ono natomiast kontynuowaniu z udziałem spadkobierców zmarłego podatnika. Jeśli zatem przed śmiercią podatnika organ prowadził wobec niego postępowanie w sprawie ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn, to po jego śmierci postępowanie to toczyć się powinno z udziałem jego spadkobierczyni.