Departament Służby Cywilnej
KPRM
DSC-171-107(2)/11/WZ.KS 60229
Warszawa 5 maja 2011 r.

dotyczy manifestowania poglądów politycznych przez członka korpusu służby cywilnej

Odpowiadając na Pani pismo z dnia 19 kwietnia br. przedstawiam następujące wyjaśnienia.
Zgodnie z przepisem art. 153 ust. 1 Konstytucji RP, w celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w urzędach administracji rządowej działa korpus służby cywilnej. Konkretyzację tej konstytucyjnej zasady wprowadzają przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, w szczególności w art. 1 i 78. Zakres wprowadzonych ograniczeń jest różnicowany w zależności od statusu prawnego osoby zatrudnionej w korpusie. W myśl tych przepisów członek korpusu służby cywilnej przy wykonywaniu obowiązków służbowych nie może kierować się interesem jednostkowym lub grupowym (art. 78 ust. 1 ustawy). Ponadto nie wolno mu publicznie manifestować poglądów politycznych (art. 78 ust. 2 ustawy). Natomiast urzędnik służby cywilnej nie ma prawa tworzenia partii politycznych ani uczestniczenia w nich (art. 78 ust. 5 ustawy).
Zakaz publicznego manifestowania przez członka korpusu służby cywilnej swoich poglądów politycznych jest pojęciem niedookreślonym. Ściśle wiąże się z obowiązującą w służbie cywilnej zasadą zachowania bezstronności i politycznej neutralności przy wykonywaniu zadań państwa. Pomocne przy stosowaniu i rozumieniu omawianych przepisów ustawy o służbie cywilnej mogą być przepisy Kodeksu Etyki Służby Cywilnej, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 114 Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 października 2002 r. w sprawie ustanowienia Kodeksu Etyki Służby Cywilnej (M. P. Nr 46, poz. 683), który w § 4 i 5 zawiera przykłady pożądanych zachowań w tym zakresie.
Zgodnie z § 5 pkt 4 Kodeksu Etyki Służby Cywilnej, członek korpusu służby cywilnej w wykonywaniu zadań i obowiązków jest neutralny politycznie, a w szczególności dystansuje się otwarcie do wszelkich wpływów i nacisków politycznych, które mogą prowadzić do działań stronniczych, i nie angażuje się w działania, które mogłyby służyć celom partyjnym.
Jednocześnie pragnę zauważyć, że ocena czy w konkretnym przypadku doszło do naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków (np. naruszenie zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych) należy do dyrektora generalnego (kierownika) urzędu, który zgodnie z art. 25 ust. 4 pkt 2 ustawy o służbie cywilnej dokonuje czynności z zakresu prawa pracy wobec osób zatrudnionych w urzędzie oraz realizuje politykę personalną. Jest on również właściwy do wydania rzecznikowi dyscyplinarnemu polecenia wszczęcia postępowania wyjaśniającego. Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy członek korpusu służby cywilnej odpowiada dyscyplinarnie za naruszenie obowiązków członka korpusu służby cywilnej.

Naczelnik Wydziału Systemów i Narzędzi Zarządzania Kadrami Służby Cywilnej
Monika Zaręba

DSC.WZ/171-399(2)10/PD 5431/11
Warszawa 21 stycznia 2011 r.
dotyczy publicznego manifestowania poglądów politycznych przez członka korpusu służby cywilnej

Odpowiadając na pismo Pana Naczelnika z dnia 22 grudnia 2010 r., znak: KOA.L/071 - 12/2010, pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.
Korpus służby cywilnej ma rangę konstytucyjną. Zgodnie z art. 153 Konstytucji RP, zadaniem korpusu służby cywilnej jest zapewnienie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i neutralnego politycznie wykonywania zadań państwa. Przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) służą zapewnieniu realizacji konstytucyjnego zadania służby Gywilnej poprzez określenie zasad dostępu do służby cywilnej, jej organizacji i funkcjonowania, w tym nakładając na członków korpusu ograniczenia wolności i praw konstytucyjnych.
Zgodnie z art. 76 ust. 1 pkt 4 ustawy członek korpusu służby cywilnej jest zobowiązany rzetelnie i bezstronnie wykonywać powierzone zadania. W mojej ocenie zachowanie zasady bezstronności wymaga unikania sytuacji, w których realizacja tej zasady jest potencjalnie zagrożona oraz sytuacji, które ze swej istoty mogą stawiać członków korpusu służby cywilnej w jakikolwiek sposób w kolizji z cytowanymi przepisami.
Natomiast stosownie do art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych. Należy zauważyć - na co Pan Naczelnika zwrócił uwagę  - że zwrot „publiczne manifestowanie poglądów politycznych" jest niedookreślony. Jak wskazują autorzy Komentarza do ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. (J. Jagielski, K. Rączka, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2001, s. 239) - który w tej części pozostaje nadal aktualny - „(...) wspominany zakaz jest konsekwencją zakazu kierowania się przez członka korpusu służby cywilnej przy wykonywaniu obowiązków służbowych swoimi przekonaniami politycznymi. Nie może on więc brać w jakiejkolwiek formie udziału w działalności politycznej. W szczególności chodzi tu o manifestacje i innego rodzaju akcje polityczne, a także o publiczne wypowiedzi wyrażające polityczne preferencje członka korpusu służby cywilnej. (...) nie wolno mu także podejmować się funkcji, które wiążą się z publicznym prezentowaniem swoich poglądów politycznych". Zakaz publicznego manifestowania przez członka korpusu służby cywilnej swoich przekonań politycznych jest ściśle wiąże się z obowiązującą w służbie cywilnej zasadą zachowania bezstronności i politycznej neutralności przy wykonywaniu zadań państwa. Ponadto pomocne przy stosowaniu i rozumieniu omawianych przepisów ustawy o służbie cywilnej są przepisy Kodeksu Etyki Służby Cywilnej, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 114 Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 października 2002 r. w sprawie ustanowienia Kodeksu Etyki Służby Cywilnej (M. P. Nr 46, poz. 683), który w § 4 i 5 zawiera przykłady pożądanych zachowań w tym zakresie.
Zgodnie z § 5 pkt 3 i pkt 4 Kodeksu Etyki Służby Cywilnej, członek korpusu służby cywilnej w wykonywaniu zadań i obowiązków jest neutralny politycznie, a w szczególności nie manifestuje publicznie poglądów i sympatii politycznych, dystansuje się otwarcie do wszelkich wpływów i nacisków politycznych, które mogą prowadzić do działań stronniczych, nie angażuje się w działania, które mogłyby służyć celom partyjnym.
Jednocześnie pragnę zauważyć, że ustalenie czy doszło do naruszenia obowiązków ma charakter indywidualny, jest uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy i należy do kompetencji dyrektora generalnego (kierownika) urzędu. Jeżeli - w ocenie dyrektora generalnego urzędu (kierownika urzędu) - doszło do naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków może być on pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w rozdziale dziewiątym ustawy o służbie cywilnej.

Dyrektor Departamentu Służby Cywilnej
Dagmir Długosz

DEPARTAMENT SŁUŻBY CYWILNEJ
Dagmir Długosz
DYREKTOR
DSC.WZ/171- 395 (2)/10/PD         Warszawa, dnia 21 stycznia 2011 r.
5432/11

Dotyczy: kandydowania w wyborach samorządowych przez członka korpusu służby cywilnej

Odpowiadając na Pani pismo z dnia 20 grudnia 2010 r., znak: 0-5/171/12/10 - JWK, pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.
Korpus służby cywilnej ma rangę konstytucyjną. Zgodnie z art. 153 Konstytucji RP. zadaniem korpusu służby cywilnej jest zapewnienie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i neutralnego politycznie wykonywania zadań państwa. Przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) służą zapewnieniu realizacji konstytucyjnego zadania służby cywilnej poprzez określenie zasad dostępu do służby cywilnej, jej organizacji i funkcjonowania, w tym nakładając na członków korpusu ograniczenia wolności i praw konstytucyjnych.
Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie zawierają wprost wyrażonego zakazu kandydowania w wyborach samorządowych. Należy jednak podkreślić, że zgodnie z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych. Jak wskazują autorzy Komentarza do ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. (J. Jagielski, K. Rączka, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2001, s. 239) - który w tej części pozostaje nadal aktualny - powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej nie może brać udziału w jakiejkolwiek publicznej formie działalności politycznej. Członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno także podejmować się funkcji, które wiążą się z publicznym manifestowaniem swoich poglądów politycznych. Ponadto pomocne przy stosowaniu i rozumieniu omawianych przepisów ustawy o służbie cywilnej są przepisy Kodeksu Etyki Służby Cywilnej, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 114 Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 października 2002 r. w sprawie ustanowienia Kodeksu Etyki Służby Cywilnej (M. P. Nr 46, poz. 683), który w § 4 i 5 zawiera przykłady pożądanych zachowań w tym zakresie.
Zgodnie z § 5 pkt 3 i pkt 4 Kodeksu Etyki Służby Cywilnej, członek korpusu służby cywilnej w wykonywaniu zadań i obowiązków jest neutralny politycznie, a w szczególności nie manifestuje publicznie poglądów i sympatii politycznych, dystansuje się otwarcie do wszelkich wpływów i nacisków politycznych, które mogą prowadzić do działań stronniczych, i nie angażuje się w działania, które mogłyby służyć celom partyjnym.
Powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej mógłby uczestniczyć w kampanii wyborczej, jednak pod, w mojej ocenie trudnym praktycznie do spełnienia warunkiem, że nie złamie on w ten sposób zakazu wynikającego z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej, który oznacza bezwzględny obowiązek przestrzegania przez członka korpusu służby cywilnej zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych w każdym momencie zatrudnienia, a więc nawet wówczas, gdy nie ma on obowiązku wykonywania pracy (np. w razie korzystania z urlopu). Jednocześnie pragnę zauważyć, że w przypadku naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków (np. naruszenie zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych) może być on pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w rozdziale dziewiątym ustawy o służbie cywilnej.
Ustalenie czy do takiego naruszenia obowiązków doszło ma charakter indywidualny, jest uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy.

Dyrektor Departamentu Służby Cywilnej
Dagmir Długosz

DEPARTAMENT SŁUŻBY CYWILNEJ Wojciech Zieliński
ZASTĘPCA DYREKTORA
DSC.WZ/171- 371(2)/10/PD        Warszawa, dnia 8 grudnia 2010 r

Dotyczy: kandydowania w wyborach samorządowych przez członka korpusu służby cywilnej

Odpowiadając na pismo Pana Inspektora z dnia 23 listopada 2010 r., znak: PO.0711/8/10, pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.
Korpus służby cywilnej ma rangę konstytucyjną. Zgodnie z art. 153 Konstytucji RP, zadaniem korpusu służby cywilnej jest zapewnienie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i neutralnego politycznie wykonywania zadań państwa. Przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) służą zapewnieniu realizacji konstytucyjnego zadania służby cywilnej poprzez określenie zasad dostępu do służby cywilnej, jej organizacji i funkcjonowania, w tym nakładając na członków korpusu ograniczenia wolności i praw konstytucyjnych.
Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie zawierają wprost wyrażonego zakazu kandydowania w wyborach samorządowych. Należy jednak podkreślić, że zgodnie z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych. Jak wskazują autorzy Komentarza do ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. (J. Jagielski, K. Rączka, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2001, s. 239) - który w tej części pozostaje nadal aktualny — powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej nie może brać udziału w jakiejkolwiek publicznej formie działalności politycznej. Członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno także podejmować się funkcji, które wiążą się z publicznym manifestowaniem swoich poglądów politycznych.
Powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej mógłby uczestniczyć w kampanii wyborczej, jednak pod, w mojej ocenie trudnym praktycznie do spełnienia warunkiem, że nie złamie on w ten sposób zakazu wynikającego z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej, który oznacza bezwzględny obowiązek przestrzegania przez członka korpusu służby cywilnej zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych w każdym momencie zatrudnienia, a więc nawet wówczas, gdy nie ma on obowiązku wykonywania pracy (np. w razie korzystania z urlopu). Jednocześnie pragnę zauważyć, że w przypadku naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków (np. naruszenie zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych) może być on pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w rozdziale dziewiątym ustawy o służbie cywilnej. Ustalenie czy do takiego naruszenia obowiązków doszło ma charakter indywidualny, jest uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy i należy do kompetencji dyrektora generalnego (kierownika) urzędu.

Z-ca Dyrektora Departamentu Służby Cywilnej
Wojciech Zieliński

KANCELARIA PREZESA RADY MINISTRÓW
DEPARTAMENT SŁUŻBY CYWILNEJ
DSC.WZ/171-321 (1)/10/KS        Warszawa, dnia 7 października 2010 r.

dotyczy kandydowania w wyborach samorządowych przez członka korpusu służby cywilnej

Odpowiadając na Pani e-mail z dnia 5 października 2010 r. pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.
Korpus służby cywilnej ma rangę konstytucyjną. Zgodnie z art. 153 Konstytucji RP, zadaniem korpusu służby cywilnej jest zapewnienie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i neutralnego politycznie wykonywania zadań państwa. Przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) służą zapewnieniu realizacji konstytucyjnego zadania służby cywilnej poprzez określenie zasad dostępu do służby cywilnej, jej organizacji i funkcjonowania, w tym nakładając na członków korpusu ograniczenia wolności i praw konstytucyjnych.
Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie zawierają wprost wyrażonego zakazu kandydowania w wyborach samorządowych. Należy jednak podkreślić, że zgodnie z art. 78 ust. 2 ustawy a służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych. Jak wskazują autorzy Komentarza do ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. (J. Jagielski, K. Rączka, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2001, s. 239) - który w tej części pozostaje nadal aktualny - powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej nie może brać udziału w jakiejkolwiek publicznej formie działalności politycznej. Członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno także podejmować się funkcji, które wiążą się z publicznym manifestowaniem swoich poglądów politycznych.
Powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej (pracownik służby cywilnej i urzędnik służby cywilnej) mógłby uczestniczyć w kampanii wyborczej, jednak pod, w mojej ocenie trudnym praktycznie do spełnienia warunkiem, że nie złamie on w ten sposób zakazu wynikającego z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej, który oznacza bezwzględny obowiązek przestrzegania przez członka korpusu służby cywilnej zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych w każdym momencie zatrudnienia, a więc nawet wówczas, gdy nie ma on obowiązku wykonywania pracy (np. w razie korzystania z urlopu). Jednocześnie pragnę zauważyć, że w przypadku naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków (np. naruszenie zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych) może być on pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w rozdziale dziewiątym ustawy o służbie cywilnej. Ustalenie czy do takiego naruszenia obowiązków doszło ma charakter indywidualny, jest uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy i należy do kompetencji dyrektora generalnego (kierownika) urzędu.
Natomiast odnośnie kwestii łączenia funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) z zatrudnieniem w służbie cywilnej  pragnę wyjaśnić, że zgodnie z art. 27 pkt 3 w związku z art. 1 la ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) nie można łączyć z zatrudnieniem w administracji rządowej. Zakaz, o którym mowa dotyczy wszelkich form zatrudnienia. W świetle dotychczasowego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, zawarte w art. 27 ustawy o samorządzie gminnym pojęcie „zatrudnienie w administracji rządowej" należy odnosić do zatrudnienia sensu largo - zarówno w formie umowy o pracę, mianowania, powołania jak i administracyjnego stosunku pracy i innych form pokrewnych (wyrok NSA z dnia 29 stycznia 2002 r. II SA/Wr 2764/01, OwSS 2002/2/47). W intencji ustawodawcy art. 27 ustawy o samorządzie gminnym ma stanowić gwarancję uniezależnienia samorządu od administracji rządowej (wyrok NSA z dnia 10 marca 1995 r. SA/Rz 1088/94, OwSS 1995/2/62). Dlatego członek korpusu służby cywilnej, który został wybrany wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) i chce pełnić tę funkcję nie może pozostawać w zatrudnieniu w administracji rządowej.
Ponadto pragnę poinformować, że udzielenie członkowi korpusu służby cywilnej urlopu bezpłatnego nie oznacza ustania zatrudnienia. W okresie urlopu bezpłatnego członek korpusu służby cywilnej pozostaje w stosunku pracy, tylko tyle, że ulegają zawieszeniu wzajemne prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Zatem w świetle powyższego - zdaniem Departamentu - udzielenie członkowi korpusu służby cywilnej urlopu bezpłatnego na czas wykonywania funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) byłoby sprzeczne z przepisami ustawy o samorządzie gminnym.
Odnosząc się natomiast do Pani pytania dotyczącego rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem służby cywilnej pragnę zauważyć, że przedstawiona przez Panią kwestia dotyczy relacji między pracownikiem i pracodawcą, w ramach wiążącego strony stosunku pracy. Zgodnie z art. 25 ust. 4 pkt 2 ustawy o służbie cywilnej dyrektor generalny urzędu dokonuje czynności z zakresu prawa pracy wobec osób zatrudnionych w urzędzie oraz realizuje politykę personalną. Biorąc powyższe pod uwagę należy zauważyć, że w myśl art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy - w związku z art. 9 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej - umowa o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron, które zależy od zgodnych oświadczeń dyrektora generalnego urzędu i pracownika służby cywilnej, zmierzających do zakończenia stosunku pracy w określonym terminie.
Niezależnie od powyższego pragnę zwrócić uwagę na przepisy art. 26 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984 ze zm.), w których zostały określone przypadki wygaśnięcia mandatu wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
W przypadku dodatkowych pytań dotyczących przepisów ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz ustawy o samorządzie gminnym proponuję kontakt - zgodnie z właściwością - z Departamentem Administracji Publicznej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Naczelnik Wydziału Systemów i Narzędzi Zarządzania Kadrami Służby Cywilnej
Monika Zaręba

DEPARTAMENT SŁUŻBY CYWILNEJ
Dagmir Długosz
DYREKTOR
DSC.WZ/171-308 (2)/10/PD 123956/10
Warszawa, dnia   30  września 2010 r.

Dotyczy: kandydowania w wyborach samorządowych przez członka korpusu służby cywilnej

Odpowiadając na pismo Pani Dyrektor z dnia 23 września 2010 r., znak: OA.I.0711/18/10, pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.
Korpus służby cywilnej ma rangę konstytucyjną. Zgodnie z art. 153 Konstytucji RP, zadaniem korpusu służby cywilnej jest zapewnienie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i neutralnego politycznie wykonywania zadań państwa. Przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) służą zapewnieniu realizacji konstytucyjnego zadania służby cywilnej poprzez określenie zasad dostępu do służby cywilnej, jej organizacji i funkcjonowania, w tym nakładając na członków korpusu ograniczenia wolności i praw konstytucyjnych.
Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie zawierają wprost wyrażonego zakazu kandydowania w wyborach samorządowych. Należy jednak podkreślić, że zgodnie z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych. Jak wskazują autorzy Komentarza do ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. (J. Jagielski, K. Rączka, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2001, s. 239) - który w tej części pozostaje nadal aktualny - powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej nie może brać udziału w jakiejkolwiek publicznej formie działalności politycznej. Członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno także podejmować się funkcji, które wiążą się z publicznym manifestowaniem swoich poglądów politycznych.
Powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej mógłby uczestniczyć w kampanii wyborczej, jednak pod, w mojej ocenie trudnym praktycznie do spełnienia warunkiem, że nie złamie on w ten sposób zakazu wynikającego z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej, który oznacza bezwzględny obowiązek przestrzegania przez członka korpusu służby cywilnej zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych w każdym momencie zatrudnienia, a więc nawet wówczas, gdy nie ma on obowiązku wykonywania pracy (np. w razie korzystania z urlopu). Jednocześnie pragnę zauważyć, że w przypadku naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków (np. naruszenie zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych) może być on pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w rozdziale dziewiątym ustawy o służbie cywilnej. Ustalenie czy do takiego naruszenia obowiązków doszło ma charakter indywidualny, jest uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy i należy do kompetencji dyrektora generalnego (kierownika) urzędu.

Dyrektor Departamentu Służby Cywilnej
Dagmir Długosz

DEPARTAMENT SŁUŻBY CYWILNEJ
Wojciech Zieliński
ZASTĘPCA DYREKTORA
DSC.WZ/171-300(2)/10/PD 121593/10
Warszawa, dnia 23 września 2010 r.

Dotyczy: kandydowania w wyborach samorządowych przez członka korpusu służby cywilnej

Odpowiadając na Pana e-mail z dnia 21 września 2010 r., pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.
Korpus służby cywilnej ma rangę konstytucyjną. Zgodnie z art. 153 Konstytucji RP, zadaniem korpusu służby cywilnej jest zapewnienie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i neutralnego politycznie wykonywania zadań państwa. Przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) służą zapewnieniu realizacji konstytucyjnego zadania służby cywilnej poprzez określenie zasad dostępu do służby cywilnej, jej organizacji i funkcjonowania, w tym nakładając na członków korpusu ograniczenia wolności i praw konstytucyjnych.
Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie zawierają wprost wyrażonego zakazu kandydowania w wyborach samorządowych. Należy jednak podkreślić, że zgodnie z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych. Jak wskazują autorzy Komentarza do ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. (J. Jagielski, K. Rączka, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2001, s. 239) — który w tej części pozostaje nadal aktualny - powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej nie może brać udziału w jakiejkolwiek publicznej formie działalności politycznej.
Powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej mógłby uczestniczyć w kampanii wyborczej, jednak pod, w mojej ocenie trudnym praktycznie do spełnienia warunkiem, że nie ziarnie on w ten sposób zakazu wynikającego z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej, który oznacza bezwzględny obowiązek przestrzegania przez członka korpusu służby cywilnej zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych w każdym momencie zatrudnienia, a więc nawet wówczas, gdy nie ma on obowiązku wykonywania pracy (np. w razie korzystania z urlopu). Jednocześnie pragnę zauważyć, że w przypadku naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków (np. naruszenie zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych) może być on pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w rozdziale dziewiątym ustawy o służbie cywilnej. Ustalenie czy do takiego naruszenia obowiązków doszło ma charakter indywidualny, jest uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy i należy do kompetencji dyrektora generalnego (kierownika) urzędu.

Z-ca Dyrektora Departamentu Służby Cywilnej
Wojciech Zieliński

KANCELARIA PREZESA RADY MINISTRÓW
DEPARTAMENT SŁUŻBY CYWILNEJ
DSC.WZ/171- 289 (2)/10/PD        117820
Warszawa, dnia  15 września 2010 r.

Dotyczy: kandydowania w wyborach samorządowych przez członka korpusu służby cywilnej

Odpowiadając na Pana pismo z dnia 7 września 2010 r., pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.
Korpus służby cywilnej ma rangę konstytucyjną. Zgodnie z art. 153 Konstytucji RP, zadaniem korpusu służby cywilnej jest zapewnienie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i neutralnego politycznie wykonywania zadań państwa. Przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) służą zapewnieniu realizacji konstytucyjnego zadania służby cywilnej poprzez określenie zasad dostępu do służby cywilnej, jej organizacji i funkcjonowania, w tym nakładając na członków korpusu ograniczenia wolności i praw konstytucyjnych.
Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie zawierają wprost wyrażonego zakazu kandydowania w wyborach samorządowych. Należy jednak podkreślić, że zgodnie z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych. Jak wskazują autorzy Komentarza do ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. (J. Jagielski, K. Rączka, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2001, s. 239) - który w tej części pozostaje nadal aktualny - powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej nie może brać udziału w jakiejkolwiek publicznej formie działalności politycznej. Członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno także podejmować się funkcji, które wiążą się z publicznym manifestowaniem swoich poglądów politycznych.
Powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej mógłby uczestniczyć w kampanii wyborczej, jednak pod, w mojej ocenie trudnym praktycznie do spełnienia warunkiem, że nie złamie on w ten sposób zakazu wynikającego z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej, który oznacza bezwzględny obowiązek przestrzegania przez członka korpusu służby cywilnej zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych w każdym momencie zatrudnienia, a więc nawet wówczas, gdy nie ma on obowiązku wykonywania pracy (np. w razie korzystania z urlopu). Jednocześnie pragnę zauważyć, że w przypadku naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków (np. naruszenie zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych) może być on pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w rozdziale dziewiątym ustawy o służbie cywilnej. Ustalenie czy do takiego naruszenia obowiązków doszło ma charakter indywidualny, jest uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy i należy do kompetencji dyrektora generalnego (kierownika) urzędu.
Natomiast odnośnie kwestii łączenia funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) z zatrudnieniem w służbie cywilnej pragnę wyjaśnić, że zgodnie z art. 27 pkt 3 w związku z art. Haust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) nie można łączyć z zatrudnieniem w administracji rządowej. Zakaz, o którym mowa dotyczy wszelkich form zatrudnienia. W świetle dotychczasowego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, zawarte w art. 27 ustawy o samorządzie gminnym pojęcie „zatrudnienie w administracji rządowej" należy odnosić do zatrudnienia sensu largo - zarówno w formie umowy o pracę, mianowania, powołania jak i administracyjnego stosunku pracy i innych form pokrewnych (wyrok NSA z dnia 29 stycznia 2002 r. II SA/Wr 2764/01, OwSS 2002/2/47). W intencji ustawodawcy art. 27 ustawy o samorządzie gminnym ma stanowić gwarancję uniezależnienia samorządu od administracji rządowej (wyrok NSA z dnia 10 marca 1995 r. SA/Rz 1088/94, OwSS 1995/2/62). Dlatego należy przyjąć, że członek korpusu służby cywilnej, który został wybrany wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) i chce pełnić tę funkcję, nie może pozostawać w zatrudnieniu w administracji rządowej.
Ponadto pragnę poinformować, że udzielenie członkowi korpusu służby cywilnej urlopu bezpłatnego nie oznacza ustania zatrudnienia. W okresie urlopu bezpłatnego członek korpusu służby cywilnej pozostaje w stosunku pracy, tylko tyle, że ulegają zawieszeniu wzajemne prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Zatem w świetle powyższego udzielenie członkowi korpusu służby cywilnej urlopu bezpłatnego na czas wykonywania funkcji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) byłoby sprzeczne z przepisami ustawy o samorządzie gminnym.

Naczelnik Wydziału Systemów i Narzędzi Zarządzania Kadrami Służby Cywilnej
Monika Zaręba

DEPARTAMENT SŁUŻBY CYWILNEJ Wojciech Zieliński
ZASTĘPCA DYREKTORA
DSC.WZ/171-273(2)/10/KS 116842/10
Warszawa, dnia 14 września 2010 r.

Dotyczy: manifestowania poglądów politycznych przez członka korpusu służby cywilnej
Odpowiadając na Pana pismo z dnia 24 sierpnia 2010 r. pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.
Korpus służby cywilnej ma rangę konstytucyjną. Zgodnie z art. 153 Konstytucji RP, zadaniem korpusu służby cywilnej jest zapewnienie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i neutralnego politycznie wykonywania zadań państwa. Przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) służą zapewnieniu realizacji konstytucyjnego zadania służby cywilnej poprzez określenie zasad dostępu do służby cywilnej, jej organizacji i funkcjonowania, w tym nakładając na członków korpusu ograniczenia wolności i praw konstytucyjnych.
Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie zawierają wprost wyrażonego zakazu ubiegania się o mandat radnego. Zatem pragnę wskazać, że ubieganie się o mandat radnego nie narusza przepisu art. 78 ust. 4 ustawy o służbie cywilnej.
Należy jednak podkreślić, że zgodnie z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych. Jak wskazują autorzy Komentarza do ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. (J.Jagielski, K. Rączka, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2001, s. 239) -który w tej części pozostaje nadal aktualny - powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej nie może brać udziału w jakiejkolwiek publicznej formie działalności politycznej. Członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno także podejmować się funkcji, które wiążą się z publicznym manifestowaniem swoich poglądów politycznych.

Powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej mógłby uczestniczyć w kampanii wyborczej do rady gminy, jednak pod, w mojej ocenie trudnym praktycznie do spełnienia warunkiem, że nie złamie on w ten sposób zakazu wynikającego z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej, który oznacza bezwzględny obowiązek przestrzegania przez członka korpusu służby cywilnej zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych w każdym momencie zatrudnienia, a więc nawet wówczas, gdy nie ma on obowiązku wykonywania pracy (np. w razie korzystania z urlopu). Jednocześnie pragnę zauważyć, że w przypadku naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków (np. naruszenie zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych) może być on pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w rozdziale dziewiątym ustawy o służbie cywilnej. Ustalenie czy do takiego naruszenia obowiązków doszło ma charakter indywidualny, jest uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy i należy do kompetencji dyrektora generalnego (kierownika) urzędu.

Z-ca Dyrektora Departamentu Służby Cywilnej
Wojciech Zieliński

SZEF SŁUŻBY CYWILNEJ
Sławomir Marek Brodziński
DSC.WZ/171-262(2)/10/KS        115152/10
Warszawa, dnia 10 września 2010 r.

Dotyczy: kandydowania w wyborach bezpośrednich na burmistrza przez członka korpusu służby cywilnej

Odpowiadając na Pana pismo z dnia 13 sierpnia 2010 r., znak OR-102/8/2010, pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia.
Korpus służby cywilnej ma rangę konstytucyjną. Zgodnie z art. 153 Konstytucji RP, zadaniem korpusu służby cywilnej jest zapewnienie zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i neutralnego politycznie wykonywania zadań państwa. Przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.) służą zapewnieniu realizacji konstytucyjnego zadania służby cywilnej poprzez określenie zasad dostępu do służby cywilnej, jej organizacji i funkcjonowania, w tym nakładając na członków korpusu ograniczenia wolności i praw konstytucyjnych.
Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie zawierają wprost wyrażonego zakazu kandydowania w wyborach bezpośrednich na burmistrza. Zatem odpowiadając na Pana pytanie pragnę wskazać, że kandydowanie na burmistrza nie narusza przepisu art. 78 ust. 4 ustawy o służbie cywilnej.
Należy jednak podkreślić, że zgodnie z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych. Jak wskazują autorzy Komentarza do ustawy o służbie cywilnej z 1998 r. (J.Jagielski, K. Rączka, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2001, s. 239) -który w tej części pozostaje nadal aktualny - powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej nie może brać udziału w jakiejkolwiek publicznej formie działalności politycznej. Członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno także podejmować się funkcji, które wiążą się z publicznym manifestowaniem swoich poglądów politycznych.
Powyższe oznacza, że członek korpusu służby cywilnej mógłby uczestniczyć w kampanii wyborczej na burmistrza, jednak pod, w mojej ocenie trudnym praktycznie do spełnienia warunkiem, że nie złamie on w ten sposób zakazu wynikającego z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej, który oznacza bezwzględny obowiązek przestrzegania przez członka korpusu służby cywilnej zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych w każdym momencie zatrudnienia, a więc nawet wówczas, gdy nie ma on obowiązku wykonywania pracy (np. w razie korzystania z urlopu). Jednocześnie pragnę zauważyć, że w przypadku naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków (np. naruszenie zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych) może być on pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej przewidzianej w rozdziale dziewiątym ustawy o służbie cywiłnej. Ustalenie czy do takiego naruszenia obowiązków doszło ma charakter indywidualny, jest uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy i należy do kompetencji dyrektora generalnego (kierownika) urzędu.
Jednocześnie pragnę poinformować, że zgodnie z art. 27 pkt 3 w związku z art. Haust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 ze zm.) funkcji burmistrza nie można łączyć z zatrudnieniem w administracji rządowej. Zakaz, o którym mowa dotyczy wszelkich form zatrudnienia. W świetle dotychczasowego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, zawarte w art. 27 ustawy o samorządzie gminnym pojęcie „zatrudnienie w administracji rządowej" należy odnosić do zatrudnienia sensu largo - zarówno w formie umowy o pracę, mianowania, powołania jak i administracyjnego stosunku pracy i innych form pokrewnych (wyrok NSA z dnia 29 stycznia 2002 r. II SA/Wr 2764/01, OwSS 2002/2/47). W intencji ustawodawcy art. 27 ustawy o samorządzie gminnym ma stanowić gwarancję uniezależnienia samorządu od administracji rządowej (wyrok NSA z dnia 10 marca 1995 r. SA/Rz 1088/94, OSS 1995/2/62). Dlatego należy przyjąć, że członek korpusu służby cywilnej, który został wybrany burmistrzem i chce pełnić tę funkcję, nie może pozostawać w zatrudnieniu w administracji rządowej.
Ponadto pragnę poinformować, że udzielenie członkowi korpusu służby cywilnej urlopu bezpłatnego nie oznacza ustania zatrudnienia. W okresie urlopu bezpłatnego członek korpusu służby cywilnej pozostaje w stosunku pracy, tylko tyle, że ulegają zawieszeniu wzajemne prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Zatem w świetle powyższego udzielenie członkowi korpusu służby cywilnej urlopu bezpłatnego na czas wykonywania funkcji burmistrza byłoby sprzeczne z przepisami ustawy o samorządzie gminnym.

Szef Służby Cywilnej
Marek Brodziński

SZEF SŁUŻBY CYWILNEJ
Sławomir Marek Bodziński
DSC-4441-23(2)/ll 86282/11
Warszawa, dnia14 lipca 2011 roku  

Pan Tomasz Ludwiński Przewodniczący Rady Sekcji Krajowej Pracowników Skarbowych NSZZ „Solidarność" w Warszawie


Dotyczy: manifestowania poglądów politycznych przez członka korpusu służby cywilnej

Odpowiadając na pismo Pana Przewodniczącego z dnia 15 czerwca 2011 r., znak: SK/156/2011 pragnę przedstawić następujące wyjaśnienia dotyczące manifestowania poglądów politycznych przez członków korpusu służby cywilnej.
Korpus służby cywilnej ma rangę konstytucyjną. Zgodnie z przepisem art. 153 ust. 1 Konstytucji RP, w celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w urzędach administracji rządowej działa korpus służby cywilnej. Konkretyzację tej konstytucyjnej zasady wprowadzają przepisy ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505, z późn. zm.), w szczególności w art. 1 i 78. Zakres wprowadzonych ograniczeń jest różnicowany w zależności od statusu prawnego osoby zatrudnionej w korpusie. W myśl tych przepisów członek korpusu służby cywilnej przy wykonywaniu obowiązków służbowych nie może kierować się interesem jednostkowym lub grupowym (art. 78 ust. 1 ustawy). Ponadto nie wolno mu publicznie manifestować poglądów politycznych (art. 78 ust. 2 ustawy). Natomiast urzędnik służby cywilnej nie ma prawa tworzenia partii politycznych ani uczestniczenia w nich (art. 78 ust. 5 ustawy). Jednocześnie należy zauważyć, że zakaz publicznego manifestowania poglądów politycznych dotyczy wszystkich członków korpusu służby cywilnej, w tym osób pełniących funkcje w związkach zawodowych.
Zakaz publicznego manifestowania przez członka korpusu służby cywilnej swoich poglądów politycznych jest pojęciem niedookreślonym. Ściśle wiąże się z obowiązującą w służbie cywilnej zasadą zachowania bezstronności i politycznej neutralności przy wykonywaniu zadań państwa. Pomocne przy stosowaniu i rozumieniu omawianych przepisów ustawy o służbie cywilnej mogą być przepisy Kodeksu Etyki Służby Cywilnej, stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 114 Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 października 2002 r. w sprawie ustanowienia Kodeksu Etyki Służby Cywilnej (M. P. Nr 46, poz. 683), który w § 4 i 5 zawiera przykłady pożądanych zachowań w tym zakresie. Ponadto zasada neutralności politycznej jest jedną z zasad etyki korpusu służby cywilnej wskazanych w projekcie zarządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz zasad etyki korpusu służby cywilnej.
Zgodnie z § 5 pkt 4 Kodeksu Etyki Służby Cywilnej, członek korpusu służby cywilnej w wykonywaniu zadań i obowiązków jest neutralny politycznie, a w szczególności dystansuje się otwarcie do wszelkich wpływów i nacisków politycznych, które mogą prowadzić do działań stronniczych, i nie angażuje się w działania, które mogłyby służyć celom partyjnym.
Zakaz publicznego manifestowania poglądów politycznych dotyczący wszystkich członków korpusu służby cywilnej powinien, w mojej opinii, dotyczyć nie tylko warunków pracy, ale rozciągać się poza życie zawodowe, jeżeli działania takie wpływałyby na rzetelne, bezstronne i politycznie neutralne wykonywanie obowiązków pracowniczych wynikających z ustawy o służbie cywilnej.
Warto również zauważyć, że według autorów Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz (J. Jagielski, K. Rączka, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2010, s. 326) zakaz publicznego manifestowania poglądów politycznych oznacza, że członek korpusu służby cywilnej nie może brać udziału w jakiejkolwiek publicznej formie działalności politycznej. W szczególności chodzi tu o manifestacje i innego rodzaju akcje polityczne, a także o publiczne wypowiedzi wyrażające polityczne preferencje członka korpusu. Poza wyjątkami przewidzianymi w przepisach prawa nie wolno mu także podejmować się funkcji, które wiążą się z publicznym prezentowaniem swoich poglądów politycznych.
Jednocześnie pragnę zauważyć, że ocena czy w konkretnym przypadku doszło do naruszenia przez członka korpusu służby cywilnej jego obowiązków (np. naruszenie zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych) - poprzez działania wskazane w pkt 3 pisma Pana Przewodniczącego - należy do dyrektora generalnego (kierownika) urzędu, który zgodnie z art. 25 ust. 4 pkt 2 ustawy o służbie cywilnej dokonuje czynności z zakresu prawa pracy wobec osób zatrudnionych w urzędzie oraz realizuje politykę personalną. Jest on również właściwy do wydania rzecznikowi dyscyplinarnemu polecenia wszczęcia postępowania wyjaśniającego (art. 125 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej). Sprawy dyscyplinarne członków korpusu służby cywilnej są przeprowadzane w I instancji przez komisję dyscyplinarną urzędu, jednakże pragnę podkreślić, że jej orzeczenia nie są ostateczne. Zgodnie z art. 126 ust. 7 ustawy o służbie cywilnej, od orzeczeń tej komisji strony mogą odwołać się do Wyższej Komisji Dyscyplinarnej, w ciągu 14 dnia od dnia doręczenia orzeczenia. Z kolei od orzeczeń Wyższej Komisji Dyscyplinarnej stronom oraz Szefowi Służby Cywilnej przysługuje odwołanie do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania obwinionego sądu apelacyjnego — sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Równocześnie pragnę wyjaśnić, że nie jest możliwe udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na wszystkie zadane przez Pana przewodniczącego pytania, gdyż zależą od konkretnych uwarunkowań, np. w zakresie pytania o udział w konwencjach wyborczych bardzo ważny jest charakter tego udziału.
Ponadto uprzejmie informuję, że przytoczone powyżej stanowisko w sprawie publicznego manifestowania poglądów politycznych było już kilkakrotnie prezentowane w indywidualnych sprawach przeze mnie rozpatrywanych. Natomiast nie jestem w posiadaniu orzeczeń komisji dyscyplinarnych I instancji.

Szef Służby Cywilnej
Marek Brodziński

SK/184/2011                                        Radom, 2011-08-18

Pan
Sławomir Brodziński
Szef Służby Cywilnej
               
       Na podstawie art. 1 ust. 1, art. 2, art. 3 ust. 1 i 2, art. 4 i art. 6 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (dalej: UDIP) wnoszę o przekazanie drogą elektroniczną stanowisk Szefa Służby Cywilnej (lub podległego mu Departamentu właściwego do spraw służby cywilnej w KPRM) w sprawach:
•        manifestowania poglądów politycznych i in. ewentualnych kwestii dot. obowiązków członków korpusu służby cywilnej wynikających z ustawy o służbie cywilnej i Kodeksu Etyki Służby Cywilnej w sprawach indywidualnych (po zamaskowaniu/usunięciu danych osobowych członków korpusu służby cywilnej – jeśli takie znalazły się w pismach) wydanych w latach 2003-2009 (proszę nie usuwać adresatów jeśli są to organy władzy publicznej i inne podmioty wskazane w art. 4 ust. 1 UDIP);
•        pism dokonujących wykładni (interpretacji) przepisów dot. postępowania wyjaśniającego lub postępowania dyscyplinarnego w służbie cywilnej wydanych w latach 2003-2011.
Proszę także o udostępnienie pism z pytaniami w powyższych sprawach jeśli pochodzą od organów władzy publicznej i innych podmiotów wskazanych w art. 4 ust. 1 UDIP. Możliwość uzyskania takich wniosków wynika z art. 4 ust. 3 UDIP. Na mocy tego przepisu obowiązane do udostępniania informacji publicznej są podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, będące w posiadaniu takich informacji.

KANCELARIA PREZESA RADY MINISTRÓW
CENTRUM INFORMACYJNE RZĄDU
Grzegorz Szymański
ZASTĘPCA DYREKTORA
Warszawa, 29 sierpnia 2011 r

Pan
Tomasz Ludwiński
Przewodniczący Rady Sekcji Krajowej Pracowników Skarbowych NSZZ „Solidarność" w Warszawie

W odpowiedzi na wystąpienie z 18 sierpnia 2011 r., znpk: SK/184/2011, dotyczące Szefa Służby Cywilnej (lub właściwego do spraw służby cywilnej Departamentu) odnoszących się do „manifestowania poglądów politycznych i in. ewentualnych kwestii dot. obowiązków członków korpusu służby cywilnej wynikających z ustawy o służbie cywilnej i Kodeksu Etyki Służby Cywilnej w sprawach indywidualnych (...) wydanych w latach 2003-2009" oraz „pism dokonujących wykładni (interpretacji) przepisów dot. postępowania wyjaśniającego lub postępowania dyscyplinarnego w służbie cywilnej wydanych w latach 2003-2011", zgodnie z procedurami wewnętrznymi obowiązującymi w 1CPRM, przekazuję następujące wyjaśnienia przygotowane przez Departament Służby Cywilnej KPRM:

W odniesieniu do prośby dotyczącej udostępnienia stanowisk w zakresie obowiązków członków korpusu służby cywilnej uprzejmie prosimy o doprecyzowanie zakresu zbieranych danych, tj. o wyjaśnienie, o jakie „in. ewentualne kwestie dot. obowiązków członków korpusu służby cywilnej" by chodziło. Rozdział VI ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505, z późn. zm.) - „Obowiązki członka korpusu służby cywilnej" -zawiera m.in. przepisy dot. ocen okresowych i jest to bardzo szeroka korespondencja. Uprzejmie zatem prosimy o wskazanie konkretnych obowiązków bądź przepisów, których miałyby dotyczyć ww. stanowiska. Pozwoli to udzielić najbardziej precyzyjnej i możliwie najszybszej odpowiedzi.
W odniesieniu do prośby o udostępnienie stanowisk w zakresie spraw dot. postępowania wyjaśniającego   lub   postępowania  dyscyplinarnego   zwracamy   się   z  uprzejmą  prośbą
0 wyjaśnienie, o jakie konkretnie kwestie w zakresie „pism dokonujących wykładni (interpretacji) przepisów dot. postępowania wyjaśniającego lub postępowania dyscyplinarnego w służbie cywilnej wydanych w latach 2003-2011" chodzi. Znaczna bowiem część bardzo licznych stanowisk w zakresie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej (Dz, U. Nr 170, poz. 1218, z późn. zm.) dotyczyła np. powoływania komisji dyscyplinarnych, tj. kwestii dotyczących czynności technicznych i takich, które już nie funkcjonują w obecnym stanie prawnym. Doprecyzowanie zakresu tematycznego spraw pozostających w zainteresowaniu Pana Przewodniczącego pozwoliłoby przyspieszyć udzielenie odpowiedzi, wyjść bezpośrednio naprzeciw oczekiwaniom Rady Sekcji Krajowej, a także zaoszczędzić środki publiczne (koszt kserowania np. nieaktualnych stanowisk dot. czynności techniczno-organizacyjnych).
Zwracamy się również z prośbą o ograniczenie ram czasowych, z których mają pochodzić zbierane stanowiska (obecnie lata 2003-2011), np. do przepisów obecnie obowiązującej ustawy. Sięganie bowiem tak daleko wstecz (lata 2003-2008, tj. okres obowiązywania dwóch uchylonych już ustaw o służbie cywilnej) spowoduje znaczne wydłużenie terminu udzielenia odpowiedzi i przekazania odpowiednich materiałów (część dokumentacji jest już zarchiwizowana, a nawet pochodzi z czasów funkcjonowania zlikwidowanego w 2006 r. Urzędu Służby Cywilnej; wśród niej znajduje się też wiele opinii zdezaktualizowanych
1 o charakterze techniczno-organizacyjnym, takich jak np. stanowiska dotyczące powoływania komisji dyscyplinarnych przez Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów - por. poprzedni porządek prawny). Ograniczenie zbioru tych opinii tylko do zakresu obecnej ustawy o służbie cywilnej pozwoliłoby na znacząco szybsze zebranie i przekazanie odpowiednich materiałów oraz zapewni, że będą one dotyczyły aktualnych przepisów.

Jednocześnie uprzejmie informujemy, że udostępnienie przedmiotowej dokumentacji nie będzie możliwe w ustawowym terminie 14 dni od złożenia wniosku. Określenie terminu, w którym zostanie udostępniona informacja publiczna, będzie możliwe po doprecyzowaniu zakresu przedmiotowego i czasowego zbieranych informacji.

SK/207/2011                                        Radom, 2011-09-05

Pan
Sławomir Brodziński
Szef Służby Cywilnej
       
      
       W odpowiedzi na pismo CIR-5506-133(2)11/BY z 29 sierpnia 2011 roku w sprawie przekazania stanowisk Szefa Służby Cywilnej odnoszących się do manifestowania poglądów politycznych i innych kwestii dotyczących obowiązków członków korpusu służby cywilnej wynikających z ustawy o służbie cywilnej i Kodeksu Etyki Służby Cywilnej wydanych w latach 2003-2011 uprzejmie informuję, co następuje.
1.        W zakresie interpretacji (stanowisk) Szefa Służby Cywilnej dotyczących manifestowania poglądów politycznych i in. ewentualnych kwestii dot. obowiązków członków korpusu służby cywilnej wynikających z ustawy o służbie cywilnej i Kodeksu Etyki Służby Cywilnej interesują nas wszelkie wyjaśnienia, jakie były wydawane przez Szefa Służby Cywilnej w latach 2003-2009 w zakresie obowiązków członków korpusu służby cywilnej (w tym także dotyczące ocen okresowych) – a więc wyjaśnienia (interpretacje) wydawane pod rządami ustaw:
        z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej,
        z dnia 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej,
        z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej.
2.        W zakresie interpretacji (stanowisk) Szefa Służby Cywilnej dotyczących postępowania dyscyplinarnego interesują nas wszelkie wyjaśnienia, jakie były wydawane przez Szefa Służby Cywilnej w latach 2003-2009 z wyłączeniem stanowisk dotyczących powoływania komisji dyscyplinarnych w poprzednim porządku prawnym – a więc wyjaśnienia (interpretacje) wydawane pod rządami ustaw:
        z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej,
        z dnia 24 sierpnia 2006 r. o służbie cywilnej,
        z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej.
3.        Mimo zmian ustaw o służbie cywilnej przepisy dotyczące obowiązków służby cywilnej oraz zasad prowadzenia postępowań dyscyplinarnych ulegały niewielkim lub nawet nie ulegały modyfikacjom. Powoduje to, że wyjaśnienia wydawane na gruncie już uchylonych ustaw często są nadal aktualne, a wiedza na ten temat z pewnością będzie przydatna dla członków korpusu służby cywilnej (zamierzamy interpretacje publikować na stronie internetowej skarbowców).
4.        Dla zmniejszenia kosztów opracowania materiałów dajemy pod rozwagę przekazanie tych materiałów w formie elektronicznej (na płycie CD).

SK/178/2011                                        Radom, 2011-08-01

Pan
Sławomir Brodziński
Szef Służby Cywilnej        
      
       W reakcji na pisma DSC.4441-22(2)/U/WZ.HW 52542/II z 14 lipca 2011 roku (w sprawie dodatkowych środków na wynagrodzenia) oraz DSC.121-1(45)/10 100367/M z 27 lipca 2011 roku (w sprawie kodeksu etyki) uprzejmie informuję, co następuje.

1.        Z oburzeniem pracownicy służb skarbowych przyjęli Pana sugestię, aby finansowa-nie kolejnych stopni służbowych dla urzędników służby cywilnej następowało ze środków pochodzących z funduszy uzyskanych w wyniku ograniczenia stanu zatrudnienia. Jak widać nie zapoznał się Pan, albo zapoznał nieuważnie z licznymi naszymi pismami i materiałami wskazującymi, że w służbach skarbowych rezerw w postaci przerostów zatrudnienia nie ma. Zamiast zatem udzielać tego typu bulwersujących rad może czas właściwie wypełniać obowiązki osoby odpowiedzialnej za funkcjonowanie służby cywilnej – choćby poprzez podjęcie intensywnych starań na rzecz uzyskania dodatkowych środków na cele, które powinny być finansowane ze środków ponadnormatywnych. Jak nam się bowiem wydaje Pana aktywność na tym polu jest wyjątkowo mizerna, a biorąc pod uwagę odmowę ujęcia jako punktu obrad Zespołu doraźnego waloryzacji wynagrodzeń – wręcz szkodliwa. Jeżeli jednak mylimy się w tym zakresie uprzejmie proszę o wyprowadzenie nas z błędu i przekazanie w trybie informacji publicznej materiałów wskazujących na działania Szefa Służby Cywilnej na rzecz zwiększenia środków na wynagrodzenia (w tym na finansowanie kolejnych stopni służbowych dla urzędników służby cywilnej) w służbie cywilnej.
2.        W sprawozdaniu Szefa Służby Cywilnej z lata 2009 i 2010 zwrócono uwagę na trudną sytuację kadrową w służbach skarbowych. Postulowane przez Pana ograniczanie zatrudnienia musi dotyczyć pozostałych członków służby cywilnej zatrudnionych w danym urzędzie. Tak więc, aby podnieść dodatki dla urzędników służby cywilnej nie dość, że należy zmniejszyć wynagrodzenia pozostałych pracowników, to jeszcze należy ograniczyć ich liczbę. Pańska sugestia prowadzi więc wprost do powstania bardzo groźnego precedensu, gdzie dla wywiązania się z obowiązków wobec urzędników służby cywilnej trzeba będzie godzić się z możliwością nienależytego wywiązywania się z realizacji nałożonych zadań z uwagi na brak pracowników. Dotyczy to przede wszystkim administracji skarbowej, co – wobec wielokrotnie sygnalizowanych niedoborów kadrowych – zarówno Pan, jak i Pana podwładni przygotowujący pismo – powinni doskonale wiedzieć.
3.        W piśmie DSC.4441-22(2)/U/WZ.HW 52542/II zauważył Pan, że co roku zwiększają się składniki wynagrodzeń w ramach zaplanowanych budżetów urzędów. Mimo kilkuletnich prac Zespołu Doraźnego w latach 2008 – 2010 nie poinformowano nas jednak o wskaźniku waloryzacji funduszu płac służby cywilnej. Dlatego prosimy o informację o ile wzrastały wynagrodzenia w wyżej wymienionych latach? Jeżeli wskaźnik ten oscylował w okolicach zera to znaczy, że właśnie ze względu na konieczność zwiększania poszczególnych składników wynagrodzenia de facto ulegają one systematycznemu obniżaniu i teza o konieczności finansowania dodatków wszystkich stopni z rezerwy celowej jest jak najbardziej słuszna.
4.        Dziękuję za odpowiedź na pismo w sprawie projektu zarządzenia PRM w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz zasad etyki korpu-su służby cywilnej. Pragnę przy tym zauważyć, że zawarta w piśmie DSC.121-1(45)/10 100367/M sugestia, aby - poddając w wątpliwość sens czy brzmienie pro-jektowanych przepisów przygotowywać projekt brzmienia tego przepisu – nie znajduje oparcia w obowiązującym prawie. Rolą związków zawodowych nie jest pisanie przepisów za sowicie wynagradzanych pracowników KPRM oraz inne powołane do tego organy państwa, lecz wskazanie na pewne wadliwości, nieprawidłowości w treści projektowanych norm. Ze zdziwieniem jednocześnie zauważam, że przekazany przez nas zarzut naruszania przez § 23 pkt 5 projektu art. 54 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 2 i 3, art. 32 i art. 59 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, nie spotkał się z właściwą reakcją. Za taką bowiem – wobec jego wagi – trudno uznać odpowiedź Pana Ministra na powyższy zarzut. Każdy obywatel ma prawo wyrażać swoje opinie o pracy kolei, poczty, banków, Sejmu, rządu, barów mlecznych, policji, urzędów itp., a więc lekceważenie przez Szefa Służby Cywilnej niekonstytucyjności tego przepisu jest nie na miejscu. Trudno bowiem inaczej niż lekceważenie określić udzieloną odpowiedź, która odsyła do bliżej nieokreślonych aktów prawnych niższego rzędu, niekiedy przy tym konstruowanych jeżeli nie za czasów władzy ludowej, to w jej duchu. Proszę zatem o wyczerpujące stanowisko w tej sprawie, gdyż nie wykluczamy zarówno skargi do polskiego, jaki i europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie odbierania konstytucyjnych praw członkom korpusu służb cywilnej…
Tomasz Ludwiński

Warszawa, dnia 30 sierpnia 2011 roku
SZEF SŁUŻBY CYWILNEJ
Sławomir Marek Brodziński

Pan
Tomasz Ludwiński Przewodniczący Rady Sekcji Krajowej Pracowników Skarbowych NSZZ „Solidarność" w Warszawie

Dotyczy: pism w sprawie dodatkowych środków na wynagrodzenia i kodeksu etyki

W odpowiedzi na pismo Pana Przewodniczącego z dnia 1 sierpnia 2011 roku (znak: SK/178/2011) w sprawie dodatkowych środków na wynagrodzenia i kodeksu etyki uprzejmie informuję, co następuje.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, po. 1505 z późn. zm.) Szef Służby Cywilnej przedstawia Radzie Ministrów stanowisko odnośnie do projektu ustawy budżetowej, w części dotyczącej środków finansowych na wynagrodzenia i szkolenia członków korpusu służby cywilnej. Mając na względzie rzetelną realizację ww. obowiązku corocznie przedkładam Radzie Ministrów stanowiska w powyższym zakresie. W stanowiskach tych wskazywałem m.in. na potrzebę:
- zabezpieczenia środków na wypłatę dodatków specjalnych w służbie cywilnej oraz środków na modernizację służby cywilnej - stanowisko do projektu ustawy budżetowej na 2010 rok;
- zwiększenia limitu mianowań urzędników w służbie cywilnej oraz zabezpieczenia w rezerwie celowej środków na sfinansowanie wypłaty dodatków służby cywilnej dla nowo mianowanych urzędników — stanowisko do projektu ustawy budżetowej na 2011 rok;
- zwiększenia środków na szkolenia powszechne w służbie cywilnej i utworzenia rezerwy celowej na modernizację służby cywilnej - stanowisko do projektu ustawy budżetowej na 2012 rok.

Natomiast w odniesieniu do poruszonej przez Pana Przewodniczącego kwestii wskaźnika waloryzacji funduszu płac w służbie cywilnej pragnę przypomnieć, że zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1999 roku o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 79 poz. 431 j.t.) Rada Ministrów przedkłada Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, a także ogólnokrajowym organizacjom związków zawodowych zrzeszających pracowników państwowej sfery budżetowej w celu wyrażenia opinii, propozycję średniorocznych wskaźników wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej na rok następny. Zgodnie z ust. 1 ww. art. średnioroczne wskaźniki wzrostu wynagrodzeń dla osób, o których mowa w art. 5 pkt 2 ustawy (tj. osób nieobjętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń), są corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych. Dodatkowo, pragnę nadmienić, że corocznie na posiedzeniach Zespołu doraźnego ds. pracowników samorządowych oraz służby cywilnej TK przedstawiane są
przeze mnie informacje o środkach na wynagrodzenia i szkolenia członków korpusu służby cywilnej - zarówno na etapie planowania, jak i wykonywania ustawy budżetowej.
Przedstawiając dodatkowe wyjaśnienia dotyczące uwagi zgłoszonej do § 16 pkt 5 projektu zarządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie wytycznych , uważam, że przepis ten nie narusza wskazanych przepisów Konstytucji RP, ponieważ nie zawiera zakazu wypowiadania się na temat własnego urzędu lub innych urzędów objętych przepisami o służbie cywilnej, ale wyjaśnia jedynie na czym polega wyprowadzona z przepisów ustawowych zasada lojalności członka korpusu służby cywilnej.
W świetle przepisów art. 54 w związku art. 31 ust. 3 Konstytucji RP każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji, przy czym wolność ta może być ograniczana jedynie w ustawie, pod warunkiem spełnienia przesłanek wymienionych w art. 31 ust. 3. W związku z tym prawodawca nie ma prawa wprowadzać aktem prawnym niższej rangi niż ustawa bezwzględnego zakazu publicznych wypowiedzi członków korpusu służby cywilnej, w tym także na tematy związane z wykonywaną przez nich pracą lub funkcjonowaniem urzędów administracji rządowej. Jednakże w granicach przewidzianych w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP w ustawie mogą być formułowane regulacje, które bezpośrednio lub pośrednio prowadzą do ograniczenia przysługującej każdemu wolności wypowiadania się. W związku z tym każdy członek korpusu służby cywilnej, który wypowiada się publicznie w sposób umożliwiający powiązanie go z konkretnym pracodawcą albo z jego przynależnością do służby cywilnej, musi pamiętać, że jako pracownika i członka korpusu służby cywilnej wiążą go pewne wynikające z ustaw zasady, które wpływają na ocenę treści jego wypowiedzi z punktu widzenia ewentualnego naruszenia obowiązków członka korpusu służby cywilnej, tj. w szczególności:
- zgodnie z art. 100 § 2 pkt 4 i 5 Kodeksu pracy pracownik jest obowiązany dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, a także przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach; do dochowania tajemnicy ustawowo chronionej zobowiązuje członka korpusu służby cywilnej także art. 76 ust. 1 pkt 5 ustawy o służbie cywilnej,
- zgodnie z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych,
- w myśl art. 80 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej, członek korpusu służby cywilnej nie może wykonywać czynności lub zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy lub podważających zaufanie do służby cywilnej.
Jak wynika z przedstawionego stanu prawnego faktyczne ograniczenie pełnej swobody publicznego wypowiadania się członków korpusu służby cywilnej, określone w proponowanym § 16 pkt 5 projektu, wyjaśniającym znaczenie pojęcia lojalności członków korpusu służby cywilnej, mieści się w dopuszczalnym zakresie wynikającym z konieczności przestrzegania przez nich zasad obowiązujących w służbie cywilnej. Ograniczenie to sprowadza się przy tym jedynie do „powściągliwości" w wypowiadaniu poglądów, a zatem sugeruje rozważne dobieranie zarówno miejsca jak i przedmiotu wypowiedzi oraz jej formy, pamiętając o tym aby nie podważyć zaufania odbiorców tej wypowiedzi do instytucji, której wypowiedź dotyczy. Ponadto należy dodać, że zalecenie zachowania powściągliwości w publicznym wypowiadaniu się odnosi się wyłącznie do poglądów, czyli subiektywnych sądów na jakiś temat, nie dotyczy natomiast informacji o faktach.
W związku z podniesionymi zarzutami wymaga również przeanalizowania kwestia relacji między ograniczeniami swobody publicznego wypowiadania się wiążącymi członków korpusu służby cywilnej, a tzw. wolnością związkową, gwarantowaną przez art. 12 Konstytucji RP, zgodnie z którym Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społeczno-zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji, a także wskazany wyżej art. 59 ust. 4 Konstytucji RP.
Zgodnie z przepisami art. 1 ustawy o związkach zawodowych, związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych, niezależną w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji. Zgodnie zaś z art. 3 tej ustawy nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związku zawodowego lub pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej. W szczególności nie może to być warunkiem nawiązania stosunku pracy i pozostawania w zatrudnieniu oraz awansowania pracownika. W myśl przepisów art. 4, 6, 7 ust. 1 i art. 8 ustawy o związkach zawodowych, związki zawodowe reprezentują pracowników i inne osoby, o których mowa w art. 2, a także bronią ich godności, praw oraz interesów materialnych i moralnych, zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych. Związki zawodowe współuczestniczą w tworzeniu korzystnych warunków pracy, bytu i wypoczynku. W zakresie praw i interesów zbiorowych związki zawodowe reprezentują wszystkich pracowników, niezależnie od ich przynależności związkowej. Ponadto związki zawodowe kontrolują przestrzeganie przepisów dotyczących interesów pracowników, emerytów, rencistów, bezrobotnych i ich rodzin.
W przedstawionym stanie prawnym należy uznać, że publiczne wypowiedzi członków korpusu służby cywilnej, będących jednocześnie osobami uprawnionymi do reprezentowania organizacji związków zawodowych, nie będą podlegać ograniczeniom proponowanym w§ 16 pkt 5 projektu, o ile wypowiedzi te będą związane z pełnioną funkcją związkową i będą mieścić się w zakresie uprawnień związków zawodowych (tj. dotyczą praw, interesów zawodowych i socjalnych ludzi pracy). W przypadku, gdy członek korpusu służby cywilnej wypowiadający się publicznie w imieniu organizacji związkowej, którą reprezentuje, wykroczy poza ramy spraw należących do właściwości związków zawodowych, ta część jego wypowiedzi nie będzie korzystać z ochrony wynikającej z ustawy o związkach zawodowych.
Warto dodać, że zawarta w § 16 projektu definicja zasady lojalności członków korpusu służby cywilnej nie jest nową propozycją, bowiem podobne ograniczenia wynikały również z postanowień § 2 pkt 7 i 8 Kodeksu Etyki Służby Cywilnej z 2002 r., zgodnie z którymi członek korpusu służby cywilnej wykonuje obowiązki rzetelnie, a w szczególności:
• jest lojalny wobec urzędu i zwierzchników, gotów do wykonywania służbowych poleceń,
mając przy tym na względzie, aby nie zostało naruszone prawo lub popełniona pomyłka,
• wykazuje powściągliwość w publicznym wypowiadaniu poglądów na temat pracy swego urzędu oraz innych urzędów i organów państwa.
Ponadto, należy zauważyć, że regulacje zawarte w innych jednostkach redakcyjnych projektu zarządzenia odnoszą się do obwiązujących gwarancji korzystania przez członka korpusu służby cywilnej z wolności i praw człowieka i obywatela (zdanie wstępne § 17 projektu zarządzenia).

Szef Służby Cywilnej
Sławomir Brodziński

- zgodnie z art. 78 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej członkowi korpusu służby cywilnej nie wolno publicznie manifestować poglądów politycznych,