Założenia:
- 20.12.2015 r. sąd ogłasza upadłość podatnika.
- 30.06.2017 r. uprawomacnia się postanowienie sądu o zakończeniu postępowania upadłościowego
- w 2016 roku powstają zaległości podatkowe

Pytanie:
Kiedy przedawnią się zaległości z 2016 r.?

Nie jestem pewien, ale chyba taka sytuacja nie została przez ustawodawcę przewidziana?

Podstawa prawna:

USTAWA
z dnia 29 sierpnia 1997 r.
Ordynacja podatkowa

- przepis art. 70 par. 3 w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2015 r.

§ 3. Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego.  

- przepis art. 70 par. 3 i dodany (od 01.01.2016 r.) par. 3a w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2016 r.

§ 3. Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego.

§ 3a. Jeżeli ogłoszenie upadłości, o którym mowa w § 3, nastąpiło przed rozpoczęciem biegu terminu przedawnienia, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego

USTAWA
z dnia 10 września 2015 r.
o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw(1)
(Dz. U. z dnia 20 października 2015 r.)

Art. 1. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 , z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:

Art. 21. 1. Do przedawnienia zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W przypadku, o którym mowa w art. 70 § 3a ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jeżeli ogłoszenie upadłości nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, do przedawnienia zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Przerwa będzie miała zastosowanie do zaległości które istnieją na dzień ogłoszenia upadłości. Zaległości za rok 2016 powstały po ogłoszeniu upadłości i stanowią zaległości syndyka - nie stosuje się przerwy upadłościowej.

Też tak uważam. Nowe przepisy nie mogą obowiązywać, bo jeśli chodzi o par. 3 to nie może mieć on w ogóle zastosowania, gdyż w chili ogłoszenia upadłości bieg terminu terminu przedawnienia zaległości z 2016 r. w ogóle nie biegł, po prostu wtedy nawet jeszcze zobowiązanie podatkowe nie powstało, natomiast par. 3a nie może mieć zastosowania, gdyż w zasadzie (małymi wyjątkami) obowiązuje od 01.01.2016 r.. Reasumując - przedawnienie z upływem 31.12.2021 r.

Teraz nieco inne założenia:
Założenia:
- 20.12.2015 r. sąd ogłasza upadłość podatnika.
- 30.06.2017 r. uprawomacnia się postanowienie sądu o zakończeniu postępowania upadłościowego
- w 2015 roku powstają zaległości podatkowe

A ja sę nie zgadzam co do pierwszego stanu faktycznego:) Będą tu miały zastosowanie przepisy nowe, ponieważ zasadą jest, że stosuje się przepisy nowe. Skoro zobowiązania powstaną w roku 2016, to nie dojdzie do rozpoczęcia biegu przedawnienia do czasu zakończenia postępowania upadłościowego. W tej sytuacji spełniony jest warunek, iż upadłość ma zostać ogłoszona przed rozpoczęciem biegu przedawnienia. Skutek w postaci wpływu upadłości na przedawnienie nastąpi już po wejściu w życie przepisów nowych.

Druga sytuacja to dokładnie przypadek, w którym ustawodawca przewiduje stosowanie przepisów starych. Zdarzenie, które według nowych regulacji wpływałoby na bieg przedawnienia (ogłoszenie upadłości) nastąpiło przed wejściem w życie nowelizacji, stąd uzasadnione było takie wyłączenie stosowania przepisów nowych.

Kuriozum. Przed upływem terminu przedawnienia wszczęty zostaje kks , a kilka dni później zostaje ogłoszona upadłość. W ostatnio ukształtowanych tendencjach zobowiązanie może się przedawnić w trakcie upadłości. A może się mylę?

Z jakiego przepisu wynika ta zasada?



Moim zdaniem również w drugim przypadku zastosujemy stare przepisy, ale do takich wniosków dochodzę nieco inną drogą, a mianowicie wywodzę to z art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa... Wspomniany przepis mówi:

1) W przypadku, o którym mowa w art. 70 § 3a ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, 2) jeżeli  ogłoszenie upadłości nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, 3) do przedawnienia zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

inaczej mówiąc jeżeli spełnione są następujące warunki:
1) ogłoszenie upadłości nastąpiło przed rozpoczęciem biegu terminu przedawnienia (w rozpatrywanym przypadku ogłoszenie 20.12.2015r., a bieg zacznie się od 01.01.2016r.)
2) ogłoszenie upadłości nastąpiło przed 1 stycznia 2016 r. (założyliśmy, że data ogłoszenia upadłości to 20.12.2015r., ustawa natomiast wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r.)
3) zobowiązania podatkowe powstały przed 1 stycznia 2016 r.(w naszym przypadku zobowiązania są z 2015r.)
stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2016 roku, tj. "Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego."

Reasumując, przy założeniach:
- 20.12.2015 r. sąd ogłasza upadłość podatnika.
- 30.06.2017 r. uprawomacnia się postanowienie sądu o zakończeniu postępowania upadłościowego
- w 2015 roku powstają zaległości podatkowe
zobowiązanie z 2015r. przedawni się z upływem 31.12.2020r. (czyli "typowo" po 5-ciu latach) - upadłość nie miała wpływu na bieg terminu przedawnienia.

"Z jakiego przepisu wynika ta zasada?'


Nie wynika z żadnego przepisu, a z zasad prawa międzyczasowego. Do oceny skutków prawnych zdarzenia stosuje się przepisy prawa materialnego, które obowiązują w momencie zaistnienia tego zdarzenia (zasada tempus regit actum).

Tylko jak rozumieć termin "zdarzenie"? Tak naprawdę w opisywanym stanie faktycznym (przytaczam go ponownie poniżej), można przecież wskazać, co najmniej dwa zdarzenia - jedno miało miejsce w okresie obowiązywania "starych" (została ogłoszona upadłość), drugie zaś w czasie obowiązywania znowelizowanych przepisów (powstało zobowiązanie podatkowe). Zatem na jakiej podstawie twierdzisz, że tym zdarzeniem na podstawie którego będziemy określać które tj. nowe czy stare przepisy zastosujemy będzie właśnie powstanie zobowiązania podatkowego?  

- 20.12.2015 r. sąd ogłasza upadłość podatnika.
- 30.06.2017 r. uprawomacnia się postanowienie sądu o zakończeniu postępowania upadłościowego
- w 2016 roku powstają zaległości podatkowe

Tym zdarzeniem jest ogłoszenie upadłości, a nie powstanie zobowiązania. To ze względu na datę ogłoszenia upadłości ustawodawca nakazuje stosowanie ustawy starej lub nowej.

Data ogłoszenia upadłości to 20.12.2015r. Z twojego drugiego postu wynika zatem, że stosujemy przepisy stare? We wcześniejszym poście wskazujesz natomiast na przepisy nowe? Jak mamy to rozumieć?

Te ostatnie uwagi dotyczyły tylko przypadku drugiego. W przypadku pierwszym ogłoszenie upadłości wywiera wpływ na przedawnienie już po wejściu w życie nowych przepisów, ponieważ bieg terminu przedawnienia ma, co do zasady, początek  po 31.12.2015 r.

Czyli w pierwszym przypadku jeśli tak jak mówisz zastosujemy zasadę  tempus regit actum zgodnie z którą „do oceny skutków prawnych zdarzenia stosuje się przepisy prawa materialnego, które obowiązują w momencie zaistnienia tego zdarzenia”, i jak dalej twierdzisz „Tym zdarzeniem jest ogłoszenie upadłości, a nie powstanie zobowiązania.”, to wychodzi na to, że w pierwszym przypadku stosujemy przepisy stare (a nie jak wcześniej twierdziłeś „Będą tu miały zastosowanie przepisy nowe”), ogłoszenie upadłości miało bowiem w pierwszym przypadku miejsce 20.12.2015r. Tak więc nie bardzo rozumiem?

A tak w ogóle to dlaczego zaległość powstała w trakcie upadłości, za którą odpowiada syndyk i powinien zapłacić ma się przedawnić?

Sytuacja jest czysto teoretyczna choć zapewne w praktyce też może się zdarzyć.