3.2.3. Urzędy skarbowe
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły głównie: opóźnień w prowadzeniu postępowań egzekucyjnych należności ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne; niewykorzystywania wszystkich dostępnych instrumentów prawnych; późnego lub nierzetelnego dokumentowania czynności w podsystemie Egapoltax  oraz niewłaściwego dokonywania rozliczeń z ZUS wyegzekwowanych wierzytelności.



3.2.3.1. Ogólne dane o terminowości prowadzenia postępowań egzekucyjnych.
W zakresie terminów, w prowadzeniu postępowania egzekucyjnego zastosowanie mają przepisy Kpa, z których wynika, że organy administracyjne obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki . Załatwienie sprawy powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania . Minister Finansów zobowiązał naczelników urzędów skarbowych  do zapewnienia efektywnego i sprawnego prowadzenia postępowań egzekucyjnych.

Przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji stanowią, że egzekucja administracyjna może być wszczęta, jeżeli wierzyciel, po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, uprzednio  przesłał mu pisemne upomnienie, zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego, chyba że przepisy szczególne inaczej postanawiają. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero po upływie siedmiu dni od dnia doręczenia tego upomnienia. Przepisy te , jak również przepisy wykonawcze do ustawy, nie określają precyzyjnie terminów wszczęcia postępowania i podejmowania kolejnych czynności egzekucyjnych.

Występowanie opóźnień w prowadzeniu postępowań egzekucyjnych należności ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne stwierdzono w 13 urzędach (81,3% objętych kontrolą). Przyczyną ww. opóźnień w prowadzeniu postępowań egzekucyjnych był głównie wzrost (w porównaniu do lat ubiegłych) liczby tytułów wykonawczych do realizacji przy niezmienionym stanie zatrudnienia w komórkach egzekucji, wzrost liczby przydzielanych poborcom skarbowym dodatkowych zadań. Ponadto na nieterminowość prowadzenia egzekucji miał bezpośrednio wpływ fakt, iż większość kierowanych przez ZUS tytułów odnosiło się do tzw. trudnych dłużników, niedysponujących majątkiem, z którego możliwe byłoby prowadzenie przez urzędy skarbowe skutecznej egzekucji, w stosunku do których Zakład wyczerpał możliwości prowadzenia działań egzekucyjnych.Wydłużony czas prowadzenia postępowań wobec wierzytelności ZUS wynikał także z opieszałego nadawaniu biegu tytułom wykonawczym, zwłoce w rozpoczynaniu czynności egzekucyjnych i nieuzasadnionego ich przerywania.

3.2.3.2. Nadawanie biegu tytułom wykonawczym
Opóźnienia w nadawaniu biegu tytułom wykonawczym z ZUS stwierdzono w 3 urzędach (18,8% objętych kontrolą), przy czym liczba spraw, w których stwierdzono nieprawidłowości wyniosła od 3 do 207 (od 5% do 34,3% zbadanych).

II Urząd Skarbowy w Lublinie:
207 tytułów (34,3% zbadanych) zarejestrowano w okresie dłuższym niż  jeden miesiąc;

Urząd Skarbowy w Tomaszowie Mazowieckim:
3 tytuły (5%) zarejestrowano odpowiednio  po 31 (2 tytuły) i po 50 dniach (1 tytuł) od ich otrzymania;

Urząd Skarbowy Poznań-Wilda:
7 tytułów (17,5%)  zarejestrowano w po upływie jednego miesiąca od ich otrzymania.

3.2.3.3. Rozpoczynanie czynności egzekucyjnych
Przypadki opieszałego (od 13,3 % do 55% zbadanych) rozpoczęcia czynności egzekucyjnych, po wydaniu postanowienia o skierowaniu tytułu do egzekucji, stwierdzono w 11 urzędach skarbowych (68,8% objętych kontrolą).

Urząd Skarbowy w Otwocku:
w 33 sprawach (55% zbadanych) pierwsze czynności egzekucyjne były  podejmowane po upływie miesiąca od daty otrzymania tytułu wykonawczego z ZUS; II Urząd Skarbowy w Lublinie: ok. 50% zbadanych postępowań podjęto po upływie miesiąca od daty rejestracji;

Urząd Skarbowy w Lesznie: w 7 sprawach (17,5%) pierwsze czynności podejmowano po upływie od 33 do 250 dni od daty wpływu tytułu.

3.2.3.4. Przerwy w czynnościach egzekucyjnych
Stwierdzono także w 11 urzędach skarbowych (68,8% objętych kontrolą) przypadki nieuzasadnionych przerw w czynnościach egzekucyjnych lub braku jakichkolwiek działań egzekucyjnych (od 13,3% do 100% zbadanych).

Urząd Skarbowy w Rybniku.
W odniesieniu do wszystkich zbadanych 29 tytułów stwierdzono 49 nieuzasadnionych  przerw w czynnościach egzekucyjnych. W 12 przypadkach wynosiły one od 31 do 60 dni, w 10 – od 61 do 100 dni, w 13 – od 101 do 200 dni, a w 3 – ponad 200 dni. Stwierdzono również, iż w przypadku 5 tytułów na łączną kwotę 41,7 tys. zł, nie podjęto żadnych czynności egzekucyjnych – od otrzymania z ZUS tytułów do 30 czerwca 2013 r. upłynęło odpowiednio: 42, 228, 303, 311 i 396 dni.

Urząd Skarbowy Poznań-Wilda.
W 10 postępowaniach egzekucyjnych (25% zbadanych) nieuzasadnione  przerwy pomiędzy kolejnymi czynnościami egzekucyjnymi wyniosły odpowiednio od 5 do 26 miesięcy. Ponadto w Urzędzie ujawniono 4 przypadki braku podjęcia czynności egzekucyjnych.

Urząd Skarbowy w Krośnie.
W 19 przypadkach (31,7%) okresy bezczynności w zakresie podejmowania działań egzekucyjnych przekraczały 6 miesięcy.

Urząd Skarbowy w Tomaszowie Mazowieckim.
W 8 sprawach (13,3%) stwierdzono ponad półroczne przerwy w podejmowaniu kolejnych czynności egzekucyjnych.

Urząd Skarbowy w Płocku.
W przypadku 3 zaległości na kwotę 62,6 tys. zł nie podjęto żadnych czynności egzekucyjnych.
3.2.3.5. Korzystanie z dostępnych instrumentów prawnych przy dochodzeniu należnościW 5 urzędach skarbowych (31,3% objętych kontrolą) stwierdzono przypadki (do 16,7% zbadanych) niewykorzystywania wszystkich dostępnych instrumentów prawnych przy dochodzeniu należności.

Urząd Skarbowy w Rybniku.
W przypadku 3 podmiotów  (5% zbadanych) nie wykorzystano wszystkich  przewidzianych prawem instrumentów w celu ujawnienia majątku dłużników. W przypadku 1 z podmiotów nie podjęto próby zajęcia rachunku w innych bankach, mimo posiadania informacji o uzyskiwanych przychodach i konieczności prowadzenia rozliczeń finansowych za pomocą rachunku bankowego. W przypadku pozostałych 2 podmiotów nie spisano z dłużnikami protokołów o stanie majątkowym spółek.

Urząd Skarbowy w Lublinie.
Dokonano umorzenia postępowania egzekucyjnego bez uprzedniego wyegzekwowania od zobowiązanego należnych kosztów egzekucyjnych, a także wobec spółki przejętej przez innego właściciela. Dopiero na skutek zażaleń ZUS dokonano w trybie odwoławczym korekty ww. postanowień.

Urząd Skarbowy w Krośnie.
W przypadku jednej spółki nie przeprowadzono analiz w zakresie powiązań osobowych i kapitałowych pomiędzy członkami zarządu w innych spółkach kapitałowych, ani też kontroli celem ustalenia wierzytelności, do których można by było skierować egzekucję. W przypadku odmowy złożenia wyjaśnień przez dłużnika nie skorzystano z uprawnień, jakie dawał art. 168d ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, tj. nałożenia kary pieniężnej na dłużnika. Nie prowadzono również analizy sprawozdań finansowych spółki pod kątem posiadanego przez nią majątku.

Urząd Skarbowy w Płocku.
Postępowania egzekucyjne prowadzone na podstawie 5 tytułów wykonawczych (8,3% zbadanych), zostały umorzone pomimo posiadania przez spółkę wierzytelność w dwóch podmiotach gospodarczych odpowiednio na kwotę 209 tys. zł i 80 tys. zł.

3.2.3.6. Ewidencja czynności w podsystemie Egapoltax
Stwierdzono liczne przypadki (do 55% zbadanych) późnego lub nierzetelnego dokumentowania czynności z postępowania egzekucyjnego w podsystemie Egapoltax, który wspomaga informatycznie działy egzekucyjne administracji skarbowej, przez umożliwienie rejestracji tytułów pochodzących z własnego urzędu, jak również z ZUS i innych organów. Nieprawidłowości odnotowano w 10 urzędach skarbowych (62,5% objętych kontrolą). Dotyczyły one głównie opóźnień we wprowadzaniu danych do podsystemu lub dokonywania błędnych zapisów.

Urząd Skarbowy w Otwocku.
33 tytuły wykonawcze (55% zbadanych) zostały zarejestrowane w systemie dopiero  po upływie miesiąca od daty ich wpływu do Urzędu.

Urząd Skarbowy w Płocku.
25 tytułów wykonawczych (41,7%) zostało zaewidencjonowano w podsystemie  po miesiącu od daty ich wpływu, mimo iż obowiązująca instrukcja nakazywała ich niezwłoczną rejestrację.

Urząd Skarbowy w Opolu.
17 tytułów wykonawczych (28%) odnotowano w podsystemie pod datą o 14 dni  późniejszą od daty otrzymania tytułu. Ponadto jeden tytuł zarejestrowano w podsystemie po upływie 68 dni od daty jego otrzymania.

II Urząd Skarbowy w Bielsku-Białej.
W przypadku 53 adnotacji (17,7%) stwierdzono rozbieżności między odnotowaną w systemie datą dokonania czynności a dokumentem źródłowym. W przypadku 37 adnotacji (12,3%) w bazie podsystemu brak było dokumentu źródłowego potwierdzającego dokonanie wpisu, a w 13 przypadkach (4,3%) w aktach postępowania znajdywał się dokument źródłowy świadczący o dokonaniu czynności, brak było natomiast odnotowania tej czynności w systemie lub w tytule wykonawczym.

Urząd Skarbowy w Chorzowie.
Odnotowano 7 przypadków (11,7%) błędnego zaewidencjonowania danych w podsystemie. W jednym przypadku umorzono postępowanie egzekucyjne i zamknięto tytuł wykonawczy w systemie, bez wydania postanowienia (Art. 59 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) ; w 6 kolejnych przypadkach zamknięto postępowania z wyprzedzeniem w stosunku do daty wydania postanowień Naczelnika Urzędu o ich umorzeniu.

Urząd Skarbowy w Lesznie.
Dla 4 tytułów (10%) nie odnotowano wykonanych czynności zmierzających do ustalenia: miejsca pobytu lub zamieszkania zobowiązanych, aktualnego miejsca zatrudnienia (pracodawcy) lub informacji o pobieranych świadczeniach emerytalnych lub o posiadanych ruchomościach i nieruchomościach.

3.2.3.7. Rozliczenia z ZUS z tytułu wyegzekwowanych wierzytelności
Stwierdzono, że w procesie egzekucji nie wszystkie należności ZUS były przez naczelników urzędów skarbowych dzielone proporcjonalnie do wyegzekwowanych kwot na należności ZUS i należności podatkowe.

Kiedy kwota przeznaczona do podziału nie wystarcza na zaspokojenie w całości wszystkich należności, obowiązuje ustawowa zasada, według której należności w dalszej kolejności zaspokaja się dopiero po zupełnym zaspokojeniu należności wcześniejszej kolejności, a gdy kwota nie wystarcza na pokrycie w całości wszystkich należności tej samej kolejności, należności te zaspokaja się proporcjonalnie do wysokości każdej z nich.

Przypadki nieproporcjonalnego podziału wyegzekwowanych kwot (do 30% zbadanych) odnotowano w 5 urzędach skarbowych (31,3% objętych kontrolą).

II Urząd Skarbowy w Lublinie.
W wyniku prowadzenia egzekucji wobec zobowiązanego A.W., uzyskał kwotę 253,1 tys. zł, z której przeznaczył 1,4% (3,4 tys. zł) na spłatę składek ZUS, 1,7% (4,4 tys. zł) na spłatę należności PFRON, a 96,9% (245,2 tys. zł) na należności podatkowe.

II Urząd Skarbowy w Bielsku-Białej.
Na podstawie badania 20 tytułów wykonawczych stwierdzono,  że wyegzekwowano od podmiotów, na których były one wystawione, 342,7 tys. zł, z której to kwoty: 30,1% (103,2 tys. zł) przekazano na należności ZUS, a 67,4% (230,8 tys. zł) na należności podatkowe. Podmioty te, na dzień wpływu tytułów wykonawczych do Urzędu, były zobowiązane wobec ZUS na kwotę 866,5 tys. zł, a wobec Urzędu Skarbowego – 597,4 tys. zł.

Urząd Skarbowy w Chorzowie.
Z należności w kwocie 627 tys. zł, objętych tytułami skierowanymi do egzekucji  przez ZUS w latach 2012–2013 (I półrocze), wyegzekwowano kwotę 314,9 tys. zł, z której 17,7% (55,7 tys. zł)  przekazano na należności ZUS, a 82,3% (259,2 tys. zł) na należności podatkowe. Podmioty te, na dzień wpływu tytułów wykonawczych do Urzędu, były zobowiązane wobec ZUS na kwotę 10.576,3 tys. zł, a wobec Urzędu Skarbowego – 1.697,8 tys. zł.

Urząd Skarbowy w Rybniku.
Na podstawie badania 20 tytułów wykonawczych stwierdzono, że z wyegzekwowanej kwoty 372,2 tys. zł, 19,6% (72,9 tys. zł) przekazanych zostało na należności ZUS, a 62,1% (231,1 tys. zł) na należności  podatkowe. Podmioty te, na dzień wpływu do Urzędu tytułów wykonawczych, były zobowiązane wobec ZUS na kwotę 2.504,3 tys. zł, a wobec Urzędu Skarbowego – 1.501,6 tys. zł.

Ustalono również, że nie zawsze wyegzekwowane wierzytelności ZUS były bezzwłocznie odprowadzane na rachunek Zakładu. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły jednostkowych przypadków odprowadzania z opóźnieniem do ZUS przez urzędy skarbowe wyegzekwowanych przez poborców skarbowych środków pieniężnych. Nieprawidłowości takie stwierdzono w 4 urzędach skarbowych (25% objętych badaniem).

I Urząd Skarbowy w Rzeszowie.
Po odprowadzeniu przez poborców na konto Urzędu ściągnięte środki  pieniężne były następnie ze zwłoką odprowadzane przez Urząd do ZUS. Zwłokę stwierdzono w 8 przypadkach (13,3% zbadanych). Należności te przekazano odpowiednio w terminie 23, 36, 21, 20 i 50 dni (dotyczy spraw z 2012 r.) oraz 25, 22 i 26 dni (sprawy z I półrocza 2013 r.) od daty ich pobrania.

Urząd Skarbowy w Otwocku.
W jednym przypadku wyegzekwowaną należność przekazano do ZUS po upływie 35 dni od daty wpływu środków na konto Urzędu.

3.2.3.8. Pozostałe ustalenia kontroli
W 3 urzędach skarbowych stwierdzono pojedyncze przypadki przekazywania akt ze zwłoką w sytuacji, kiedy nastąpiła zmiana organu egzekucyjnego, np. w wyniku zbiegu egzekucji lub zmiany miejsca prowadzenia sprawy.

Urząd Skarbowy w Zduńskiej Woli.
Zbieg egzekucji administracyjnej z sądową – akta sprawy przekazano komornikowi sądowemu po 11 miesiącach od doręczenia postanowienia sądu.

Urząd Skarbowy w Tomaszowie Mazowieckim.
Akta sprawy przekazano komornikowi sądowemu z 43-dniową  zwłoką.

Urząd Skarbowy w Otwocku.
W 3 przypadkach tytuły przekazano po 220 dniach, a w jednym – po 204 dniach od daty uzyskania przez Urząd informacji o nowym adresie zameldowania zobowiązanego.

W przypadku złożenia zażalenia przez Dyrektora Oddziału ZUS do Dyrektora Izby Skarbowej na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego, stosownie do postanowień art. 133 Kpa, Naczelnik powinien je przekazać wraz z aktami postępowania w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania. Urząd Skarbowy w Rybniku. Zażalenie Dyrektora Oddziału ZUS w Rybniku do Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach przekazane zostało z opóźnieniem 13 dni w relacji do obowiązującego terminu. Z kolei Naczelnik II Urzędu Skarbowego w Bielsku-Białej, zażalenia Dyrektora Oddziału ZUS przekazał z opóźnieniem wynoszącym od 1 do 26 dni

Przyczyną ww. opóźnień w prowadzeniu postępowań egzekucyjnych był głównie wzrost (w porównaniu do lat ubiegłych) liczby tytułów wykonawczych do realizacji przy niezmienionym stanie zatrudnienia w komórkach egzekucji, wzrost liczby przydzielanych poborcom skarbowym dodatkowych zadań.

Zadowoleni z obecnej sytuacji są jedynie Rychu z Krzychem podczas wieloletnich wakacji na Kanarach które potrwają aż zaległości się przedawnią i będą mogli wrócić do kraju.

Witaj , bardzo dziękuję za odpowiedź i oczywiście proszę Cię o kontakty w sprawie  programów do sum depozytowych.