Czy w waszych urzędach podatnicy lawinowo składają wnioski o stwierdzenia nadpłat z tytułu otrzymania rekompensat? Skorzystali z Programu dobrowolnych odejść? U nas akurat płatnikiem jest PKP Cargo i Enea. Kwoty są znaczne. Jak je rozpatrujecie? Jako odszkodowanie i oddajecie kasę?

Do nas wpłynęło kilka wniosków nadpłatowych w zw. z uzyskanymi świadczeniami wypłaconymi w ramach PDO od płatników: Poczta Polska S.A., PKP Cargo S.A., Emitel Sp. z o.o.,  Tauron S.A. U nas są odmowy. Dotyczy to zarówno płatności nominalnie nazwanymi "odszkodowaniami", względnie "rekompensatami", jak również "odprawami".

Może podam przykład sprawy, którą zajmowałem się w toku czynności spr. (przekazana do PP, będzie odmowa).
Korektą zeznania PIT-37 za 2014 r. Podatnik wyłączył z przychodów podlegających  opodatkowaniu część przysporzeń pieniężnych ze stosunku pracy w kwocie 114.280,00 zł (słownie: sto czternaście tysięcy dwieście osiemdziesiąt złotych). Na wartość w ten sposób zmniejszonej podstawy opodatkowania składają się świadczenia wypłacone na podstawie porozumienia stron zawartego w dniu 23.07.2014 r. w sprawie rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy w związku z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 13.03.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 192), odpowiednio:
1. odprawa w wysokości obliczonej jako iloczyn dziewiętnastokrotności średniego wynagrodzenia zasadniczego pracowników objętych PUZP na dzień 31.12.2013 r.  (wynoszącego 5.342,00 zł) w kwocie 80.130,00 zł (wypłacona na podstawie § 55 Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy),
2. odprawa dodatkowa w związku z wnioskiem Pracownika o skorzystanie z Programu Dobrowolnych Odejść w 2014 w wysokości trzykrotności wynagrodzenia zasadniczego brutto wynikającego z osobistego zaszeregowania (6.830,00 zł) w kwocie 20.490,00 zł,
3. odszkodowanie z tytułu rezygnacji z części okresu wypowiedzenia w wysokości dwukrotności wynagrodzenia zasadniczego (j.w.) w kwocie 13.660,00 zł.
W związku z kwestionowaną zasadnością poboru przez płatnika zaliczek na podatek dochodowy z tytułu wypłaconych wskazanych świadczeń, Strona wystąpiła do tut. organu podatkowego o stwierdzenie i zwrot nadpłaconej daniny publicznoprawnej, załączając do korekty deklaracji stosowny wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku w kwocie 22.986 zł.
U mnie kwestia na tyle prostsza bowiem pracownik otrzymał odprawy.

Trzeba mieć na jednak uwadze utrwalony kierunek orzeczniczy, zgodnie z którym o charakterze danego świadczenia nie przesadza sama jego nazwa, lecz rzeczywisty charakter, tytuł prawny i cel, jakiemu ono służy. W tym przypadku  interpretując przepis nie można opierać się wyłącznie na wykładni językowej i traktować danego świadczenia jako odrębnej kategorii, podczas jego charakter zbliżony jest do odszkodowania/zadośćuczynienia, stanowiąc sankcję za czyn deliktowy, nie wzbogacając beneficjenta, a jedynie rekompensując poniesioną stratę, także w sferze niematerialnej i powinno podlegać zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 bez względu na jego nazwę (por. wyrok NSA z 16.12.2011 r. sygn. akt II FSK 1218/10; wyrok NSA z 09.01.2014 r. sygn. akt II FSK 202/12; wyrok WSA w Szczecinie z 24.04.2014 r. sygn. akt I SA/Sz 1473/13; wyrok WSA w Łodzi z 17.06.2014 r. sygn. akt I SA/Łd).
Inaczej mówiąc, należność nazywana przez strony „odszkodowaniem” nie musi mieć rzeczywiście charakteru odszkodowawczego i odwrotnie – niesprecyzowanie, że dane świadczenie jest odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem nie determinuje braku takiego charakteru (zob. wyrok WSA w Łodzi z 10.03.2015 r.).
       Akcentuje się również, że istotna jest podstawa wypłaty odszkodowania oraz jego charakter, gdyż nie każdy obowiązek świadczenia pieniężnego musi być równoznaczny z obowiązkiem odszkodowawczym (por. wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 09.02.2011 r. sygn. akt I SA/Go 1320/10).

Skromne pytanko do wyjaśnienia sprawy   Jak POtraktowano te świadczenia dla ZUS-u  

Obawiam się, że chociaż starasz się opisywać problem na wysokim poziomie ogólności, jednak wymieniając nazwy płatników ujawniasz informacje objęte tajemnicą skarbową; a w przykładzie też za dużo szczegółów niestety

Prawidłowość odliczeń składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne nie stały się przedmiotem mojej pogłębionej analizy na etapie czynności sprawdzających pod kątem wyłączenia z prawa do pomniejszenia dochodu/podatku o obciążenia składkowe w świetle regulacji art. 26 ust. 1 pkt 2 i 27b ust. 1 u.p.d.f., ponieważ w zasadzie niezwłocznie akta sprawy zostały przekazane do komórki PP. Wniosek od samego początku budził moje wątpliwości co do swej zasadności. Co więcej, z uwagi na popełnione merytoryczne błędy w zeznaniu (wspólne rozliczenie z małżonkiem mimo niespełnienia warunków do preferencji) wymagało w mojej ocenie wydania również decyzji określającej zobowiązanie podatkowe (vide: uchwała NSA z 27.01.2014 r., sygn. akt 5/13). Także zbadanie również tego wątku należy do komórki orzeczniczej.

Zgodnie z rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. nr 161, poz. 1106) wskazane świadczenie wyłączone są z oskładowania. Vide: § 2. 1. Podstawy wymiaru składek nie stanowią następujące przychody: (...) pkt 3: odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Do AKAPEK. Nie widzę tutaj przekroczenia granic tajemnicy skarbowej. Po pierwsze - nie ujawniłem jakiego konkretnie zindywidualizowanego podatnika dotyczy sprawa, po drugie nie podałem danych płatnika wypłacającego sporne świadczenia w omawianym przykładzie . Po trzecie zjawisko PDO i zwolnień grupowych w 2014 r. były szeroko opisywane na  łamach  prasy, nie tylko związkowej. Zachowajmy umiar.

Może przesadzam, ale przynajmniej w kadrach tej firmy (jeśli czytali by forum) spokojnie mogą dopasować swojego byłego pracownika. A niekoniecznie powinni mieć wiedzę o tym, że taki wniosek złożył, a także jak został rozpatrzony. Być może wiedzieli od początku bo pomagali wnioski redagować, a może nie.
Może przesadzam, a może nie. Chyba, że kwoty podałeś jednak z sufitu i tego się trzymajmy. To że w prasie temat jest głośny nie upoważnia nas do podawania nawet tylko nazw pracodawców podatników, którzy składają wnioski u nas, a tym bardziej konkretnych kwot (nie tylko dane osobowe podatnika są objęte ochroną, także szereg innych po których wystarczy że nawet jedna osoba postronna może ją zidentyfikować). Bo Ty akurat masz tę wiedzę nie z gazety, a z akt podatnika.

Szanowny Kolego, gratuluję żarliwości/zawodowego zelotyzmu godnej pochwały, ale nie doszukuję się w tej sprawie  znamion zindywidualizowania informacji podatkowej pozwalającej na jednoznaczne zidentyfikowanie danego podmiotu podatkowego, a tym samym złamania klauzuli tajemnicy skarbowej. W jakim Urzędzie został złożony ten omawiany wniosek? Przez jakiego konkretnego podatnika? Zostają Tobie tylko spekulacje - US w X, dot. podatnika Y, a wypłacone przez płatnika (tu sobie wstaw kogokolwiek).  

Jak już to koleżanko  

Wcześniej wykazałam, że służby księgowe pracodawcy Twojego podatnika mogą spokojnie skojarzyć o kogo chodzi. Nie sądzę by tak dużo miały osób o identycznym wynagrodzeniu i takich samych prawach do odprawy.
Zresztą jest to mało istotne, gdyż dla naruszenia tajemnicy skarbowej nie jest istotne, czy da się jednoznacznie skojarzyć o kim piszesz.
Wszystkie dane są objęte tajemnicą, bez jakichkolwiek warunków.

Art. 293. OP

§ 1. Indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów objęte są tajemnicą skarbową.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do danych zawartych w:
1) informacjach podatkowych przekazywanych organom podatkowym przez podmioty inne niż wymienione w § 1;
2) aktach dokumentujących czynności sprawdzające;
3) aktach postępowania podatkowego, kontroli podatkowej oraz aktach postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe;
4) dokumentacji rachunkowej organu podatkowego;
5) informacjach uzyskanych przez organy podatkowe z banków oraz z innych źródeł niż wymienione w § 1 lub w pkt 1;
6) informacjach uzyskanych w toku postępowania w sprawie zawarcia porozumień, o których mowa w dziale IIa.  

Nie  ma wyjątku od reguły. Nie ma też mowy o gdybaniu, że te dane to tak, a inne dane to nie i nie chodzi tu o dane osobowe, a o wszystkie. Co do Urzędu - masz rację nie podałeś w którym pracujesz, a i płatnicy których wymieniłeś mają na tyle dużo pracowników, że wprost nie można Twojego Urzędu zidentyfikować. Administratorzy forum mają więcej informacji bo są w stanie po numerze IP komputera uzyskać więcej informacji. Oczywiście nie będą z tego korzystać, ale mogą, a to już by zawęziło mocno ilość możliwości. Jak jednak już napisałam, do ujawnienia tajemnicy skarbowej nie jest konieczne by zidentyfikować podatnika od "a do z".  
Może i jestem fanatyczką na tym polu. Ale raczej to Ty prezentujesz jak to ładnie określiłeś zelotyzm broniąc swoich racji, niestety nie mając zbytniego umocowania w przepisach OP.
W skrajnym (przyznaję teoretycznym) przypadku Twój podatnik "pochwalił" się koleżance podając jej również wszystkie kwoty, że zgłosił takie roszczenie i wygrał. Dzięki Tobie koleżanka wie, że kłamie, jak najęty.

Przytoczę przykładowe wypowiedzi sądów administracyjnych:

"Tajemnica skarbowa obejmuje dane, czyli fakty, liczby i informacje dotyczące materiałów służących do ustalania obowiązku podatkowego oraz przekształcenia go w zobowiązanie podatkowe. Dane objęte tajemnicą skarbową dotyczą w zasadzie pełnej treści dokumentów składanych przez podatników, płatników lub inkasentów. Obejmują one bowiem zawsze dane odnoszące się do konkretnego podmiotu (w tym sensie są danymi indywidualnymi) i dotyczą źródeł i wysokości osiąganych przychodów oraz rodzajów i wysokości poniesionych wydatków (kosztów), także opłaconych zaliczek na podatek" (wyrok WSA w Gdańsku z 19.03.2014 r., sygn. akt II SA/Gd 951/13, wyrok WSA w Lublinie z 29.10.2014 r., sygn. akt I SA/Lu 301/14, wyrok NSA z 13.06.2013 r., sygn. akt I OSK 495/13).

"Z przepisu art. 293 ww. ustawy – Ordynacja podatkowa wynika zatem zakaz udostępniania danych indywidualnych podatników, a także danych zawartych w dokumentacji rachunkowej organu. Udzielane mogą być jedynie informacje zbiorcze o podatnikach, tymczasem żądane informacje nie stanowią informacji zbiorczej. W konsekwencji nie mogą być też ujawniane dane zawarte w rozstrzygnięciu organu podatkowego w sprawie indywidualnego wymiaru podatku przez konkretnego podatnika, a nawet dane dotyczące numerów poszczególnych spraw podatkowych, dat wszczęcia i zakończenia indywidualnych postępowań podatkowych, gdyż są one danymi, o których mowa w art. 293 § 2 ww. ustawy – Ordynacja podatkowa, i stanowią tajemnicę skarbową" (por. wyroki WSA we Wrocławiu z dnia 27 czerwca 2012 r., sygn. akt IV SA/Wr 154/12 oraz WSA w Warszawie z dnia 26 maja 2010 r., sygn. akt II SA/Wa 414/10).

A więc dane powinny być konkretne zarówno przedmiotowo i podmiotowo, ażeby mówić o naruszeniu TS - takie jest moje zdanie i basta.

Przekazywanie na naszym branżowym forum tego przykładu było wyrazem aktu pomocy merytorycznej w dyskusji, i w moim przekonaniu, odbyło się z poszanowaniem prawa dla ochrony prywatności, zważywszy, jak podkreśla doktryna, że indywidualne dane zawarte w składanych przez podatnika dokumentach podatkowych zawierają wiele informacji ze sfery prywatności (zob. Biegalski A., Kucewicz M., Prawo do prywatności a system wymiany informacji w sprawach podatkowych, Prawo i podatki 2008, nr 8, str. 17). Każdy przypadek udostępniania danych zawartych we wszelkich dokumentach podatkowych jest ściśle unormowany, tak co do podmiotów, którym można udostępniać te dane, jak i zakresu, w jakim to może nastąpić. Regułą jest bowiem wykorzystywanie informacji znajdujących się w posiadaniu organu podatkowego tylko wewnątrz jego struktur organizacyjnych i wyłącznie dla potrzeb podatkowych, natomiast wszelkie wyjątki muszą być expressis verbis określone przepisami prawa (zob. Adamiak B., Borkowski J., Mastalski R., Zubrzycki J., Ordynacja podatkowa, Komentarz 2011, str. 1162)- i tak to proszę interpretować.

Podany przykład jest na wystarczającym poziomie abstrakcji, który nie pozwala na jednoznaczną i nie pozwalającą na konkretną identyfikację podatnika bądź płatnika. Gdybym opublikował na forum publicum, że: pan X. otrzymał świadczenia w wysokości A, B, C od których pobrano łącznie podatek w wysokości P od konkretnego płatnika Y, wtedy bezsprzecznie można by mówić o naruszeniu TS.

Jeśli się z tym nie zgadzasz, możesz zgłosić kazus do rozpoznania przez właściwy organu nadzorczy. Sam chętnie bym poddał ten spór kognicji sądu administracyjnego. Póki co, przedstawiłaś własną interpretację regulacji.

Nie zamierzam dalej toczyć sporu w tej sprawie - ubolewam, brakuje mi niestety czasu na takie dyskusje (w sensie poszukiwania kolejnych argumentów). Chociaż główny powód  ma inne źródła -  obecna sytuacja organizacyjna, zwłaszcza płacowa, w administracji podatkowej skutecznie zabija we mnie zapał do toczenia tych jakże angażujących intelektualnie dysput.

Pozdrawiam serdecznie Koleżankę !

Masz rację, szczególnie jeśli chodzi o argument "i basta".  
Również szkoda mi czasu by z tych samych orzeczeń wyciągnąć przeciwstawne do Twoich wnioski (moim skromnym zdaniem potwierdzają one moje stanowisko). Pozostańmy więc przy swoich interpretacjach tajemnicy skarbowej

Witam

Macie już w odwołania w przedmiotowej sprawie ?
A może jakiś wyrok ?
My szykujemy się do decyzji odmownych (poczta, gazownictwo) ale czy nie skończy się jak z żołnierzami ......

U nas same odmowy - dotychczas do naszego US wpłynęło 6 spraw nadpłatowych w tym temacie.  Z tego co mi wiadomo, PP odmawiało wypłacania nadpłat z tytułu opodatkowania odszkodowań/rekompensat z uwagi na odmawianie waloru źródeł prawa pracy porozumieniom ws. PDO (w mojej ocenie jest to wątpliwe stanowisko i abstrahuje od głównego problemu - rozstrzygnięcia charakteru prawnego wypłacanych świadczeń), tym bardziej skoro racjonalny ustawodawca przewidział, że świadczenia odszkodowawcze wypłacane na podstawie regulacji wewnątrzzakładowych (w tym porozumień zbiorowych), ustalających ich wysokość lub zasady ustalania, korzystają ze zwolnienia podatkowego.

Osobiście przychylam się do zwolnienia rekompensaty (odszkodowania) w przypadku, gdy wewnątrzzakładowe prawo pracy w postaci PDO lub Układu Zbiorowego Pracy przewidywało gwarancje zatrudnienia, a pracodawca nie wywiązał się z zobowiązania pozostawania z pracownikiem w stosunku pracy przez określony czas.
U.p.d.f. nie definiuje ani pojęć odszkodowania/zadośćuczynienia ani pojęcia szkody dla celów podatkowych. Dokonując wykładni językowej przepisów art. 21 ust. 1 pkt 3 oraz 3b należy w pierwszej kolejności sprawdzić, czy użyte przez ustawodawcę określenie ma swoje ustalone znaczenie w języku prawniczym jako znaczenie dla zwrotu języka prawnego (por. M. Zieliński, „Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki”, Warszawa 2002, s. 314-315; wyrok NSA z 5.07.2006 r. sygn. akt II FSK 935/05). Za zasadne należy odwołanie się do pojęcia odszkodowania/zadośćuczynienia i szkody funkcjonujących na gruncie prawa cywilnego.
Odszkodowanie jest świadczeniem na rzecz poszkodowanego, polegającym na naprawieniu szkody przez osobę zobowiązaną. Prawo cywilne, (co akcentuje się w literaturze przedmiotu i judykaturze) wiąże powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej z zaistnieniem 3 przesłanek:
1) zdarzenia, z którym system prawny łączy obowiązek naprawienia szkody (szkoda musi być
spowodowana przez jakiś fakt – działanie lub inne zdarzenie z którym akt prawny łączy
obowiązek odszkodowawczy);
2) powstania szkody (uszczerbku w majątku lub innych dobrach prawnie chronionych);
3) związku przyczynowo-skutkowego między zdarzeniem a szkodą.

Moim zdaniem, wypłacone świadczenie nazwane umownie przez strony „rekompensatą” z tytułu niedotrzymania przez pracodawcę gwarancji zatrudnienia, spełniając łącznie wskazane wyżej 3 cywilistyczne przesłanki uznania danego świadczenia za odszkodowanie, korzysta ze zwolnienia podatkowego o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.f. Tego nie można powiedzieć o rekompensacie, która została wypłacona bez jasno wskazanej normatywnie szkody (nie zapewnienie gwarantowanego zatrudniania w określonym umownie interwale czasowym), a która moim zdaniem ma spełnia funkcje odprawy.
Odprawa co prawda zawiera w sobie element „odszkodowawczy” przejawiający się zwłaszcza w powiązaniu jej wysokości z wynagrodzeniem zwolnionego pracownika. Uwzględnienie dodatkowo zakładowego stażu pracy wskazuje, że brany jest pod uwagę wkład pracownika na rzecz danego pracodawcy (zasługi związane z zakładem pracy); w tym zakresie odprawa jest płatnością podobną do składników wynagrodzenia, takich jak dodatek stażowy czy nagroda jubileuszowa.
Podobieństwo odprawy do odszkodowania nie oznacza, że obowiązek zapłaty odprawy wynika z ponoszenia przez pracodawcę odpowiedzialności względem pracownika, bowiem pracodawca dokonując grupowego zwolnienia lub zwolnienia indywidualnego na podstawie przepisów ustawy o
zwolnieniach grupowych działa w granicach prawa. Co prawda w prawie pracy chroniona jest stabilność zatrudnienia, co nie oznacza jednak absolutnej gwarancji pozostawania w takim stosunku. Zasada ta bowiem w praktyce doznaje ograniczeń w związku z ryzykiem gospodarczym przedsiębiorcy (pracodawcy zarazem), które przekłada się na ryzyko utraty pracy przez pracownika. Jeżeli zatem zwolnienie następuje w okresie, w którym trwałość stosunku pracy podlega szczególnej ochronie i to z przyczyn niedotyczących pracownika, słuszne jest, aby pracownik otrzymał swoistą rekompensatę w postaci odprawy pieniężnej. Trudno jedna uznać, że pracodawca ponosi sui generis odpowiedzialność za samo zwolnienie pracowników będące skutkiem ryzyka związanego z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Skoro jednak podstawową cechą odszkodowania jest wyrównanie szkody, zatem nie ma iunctum między szkodą a odprawą pieniężną wypłacaną przy zwolnieniach grupowych (L. Krysińska-Wnuk, „Regulacja zwolnień grupowych pracowników”, Warszawa 2009, s. 160). Fakt rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę z przyczyn niedotyczących pracowników nie można traktować jako szkody, gdyż nie następuje w tym przypadku zubożenie pracownika, tj. nie zmniejszają się pozycje czynne w jego majątku ani nie zwiększają się jego pasywa, ponieważ wszystkie należne mu ze stosunku pracy świadczenia, takie jak: wynagrodzenie, ekwiwalent pieniężny za urlop, wynagrodzenie za okres wypowiedzenia, muszą zostać wypłacone (L. Krysińska-Wnuk, op.cit., s. 161). W układach zbiorowych pracy, w innych porozumieniach zbiorowych i w indywidualnych umowach o pracę dopuszczalne jest ustalenie wyższej wysokości odprawy niż określona ustawowo. W przypadku takiego ustalenia należy stosować korzystniejsze dla pracownika postanowienia układu, porozumienia czy umowy (por. A. Dral, „Powszechna ochrona trwałości stosunku pracy: Tendencje zmian”, Warszawa 2009, s. 301).