W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U z 200r. Nr 14 poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a,i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Rodzaje źródeł przychodów wymienione zostały w art. 10 w/w ustawy. i tak, w ust. 1 pkt 7 tego artykułu jako źródło przychodów wymieniono m. in kapitały pieniężne.
Natomiast zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m. in dywidendy i inne przychody z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, których podstawą opodatkowania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną.
Uszczegółowieniem powołanego wyżej przepisu jest art. 24 ust. 5 ustawy, zgodnie z którym dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji).
Zasady opodatkowania dochodu (przychodu), o którym mowa wyżej przedstawia się następująco:
Jak stanowi art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy, od uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochodów (przychodów) z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału
w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy (...).
Zryczałtowany podatek, o którym wyżej mowa, pobiera się bez pomniejszania przychodu
o koszty uzyskania /ust. 6 art. 30a ustawy/.
Jednak sięgając do treści art. 24 ust. 5d ustawy, zauważyć należy, że dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.
Powołany w w/w przepisie art. 22 ust. 1f dotyczy sposobu ustalania kosztów uzyskania przychodu w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny.
Podkreślenia w tym miejscu wymaga fakt, że przepis art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy, zawarty jest
w rozdziale 5 zatytułowanym: „Szczególne zasady ustalania dochodu”
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie traktuje inaczej ustalenia dochodu z umorzenia udziałów (akcji) czy to dobrowolnego czy przymusowego w spółkach mających osobowość prawną.
Przychody uzyskane przez udziałowca w wyniku umorzenia jego udziałów w spółce należy kwalifikować jako przychody z kapitałów pieniężnych, a konkretnie – z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Tego rodzaju przychody podlegają opodatkowaniu, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w formie ryczałtu w wysokości 19% uzyskanego przez udziałowca przychodu. Jednakże zgodnie z ust. 6 powołanego wyżej artykułu, podatnik nie ma prawa do pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. <_< proste prawda?