Wypowiedzenie umowy związkowcowi
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->
Związek zawodowy zrzesza 120 osób, z czego 25 w naszej firmie. 7 maja 2007 r. zostałem wybrany na członka trzyosobowego zarządu. Związek wystosował w tej sprawie pismo do pracodawcy, ale, niestety, już wcześniej (30 kwietnia 2007 r.) otrzymałem wypowiedzenie. Czy jest to zgodne z prawem? Od kiedy liczy się ochrona związkowca przed zwolnieniem?
Niestety, w takiej sytuacji nie przysługuje szczególna ochrona przed zwolnieniem. Stosujemy jednak wszelkie ogólne zasady dotyczące ochrony stosunku pracy. W pewnych wypadkach wypowiedzenie dokonane tuż przed powiadomieniem o wyborze może być uznane za obejście prawa.
Wyjaśnienie
Na początku należy zauważyć, że jak stanowi art. 251 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych (o z.z.) - uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków będących pracownikami (liczy się także praca nakładcza) u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji. Jak wskazał SN w wyroku z 13 października 2004 r. (sygn. akt II PK 41/04, OSNP z 2005 r. nr 8, poz. 107): członek zarządu zakładowej organizacji związkowej zrzeszającej mniejszą liczbę pracowników od określonej w art. 251ust. 1 ustawy o z.z., od dnia 1 stycznia 2003 r. nie korzysta z ochrony przewidzianej w art. 32 ust. 1 tej ustawy. W tym wypadku ten wstępny warunek jest spełniony. Przechodząc do szczegółowych regulacji, to interesującą nas kwestię normuje art. 32 ust. 1 o z.z. Zgodnie z jego brzmieniem pracodawca bez zgody zarządu związku nie może:
zwolnić imiennie członka zarządu (wskazanego uchwałą zarządu) lub innego pracownika będącego członkiem związku, upoważnionym do reprezentowania go wobec pracodawcy,
zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść takiego pracownika.
Ochrona przysługuje przez okres określony uchwałą zarządu, a po jego upływie - dodatkowo przez czas odpowiadający połowie okresu określonego uchwałą, nie dłużej jednak niż rok. Nieco inne reguły dotyczą związku reprezentatywnego w rozumieniu art. 24125a k.p. Zgodnie z tym przepisem reprezentatywną organizacją związkową jest organizacja:
będąca jednostką organizacyjną albo organizacją członkowską ponadzakładowej organizacji związkowej uznanej za reprezentatywną na podstawie art. 24117 § 1 pkt 1 k.p., pod warunkiem że zrzesza ona co najmniej 7% pracowników zatrudnionych w danej firmie lub
zrzeszająca co najmniej 10% pracowników zatrudnionych w danej firmie.
Zarząd reprezentatywnej organizacji wskazuje pracodawcy pracowników podlegających ochronie, w liczbie nie większej niż liczba osób stanowiących kadrę kierowniczą w firmie. Możliwe jest też ustalenie tej liczby w innym trybie - zarząd związku zrzeszającego do 20 członków ma prawo wskazać 2 pracowników podlegających ochronie, a w przypadku związku zrzeszającego więcej niż 20 członków będących pracownikami ma prawo wskazać 2 pracowników oraz dodatkowo po jednym pracowniku na każde rozpoczęte 10 pracowników, w przedziale od 21 do 50 członków związku. Omawiana ochrona w innym związku (niereprezentatywnym) przysługuje jednemu pracownikowi imiennie wskazanemu uchwałą zarządu. Problemem może być tylko wiedza pracodawcy co do Pańskiego wyboru do władz związku. Jak wskazał bowiem SN w wyroku z 23 lutego 2005 r. (sygn. akt III PK 77/04, OSNP z 2005 r. nr 21, poz. 331): ochrona trwałości stosunku pracy przewidziana w art. 32 ust. 1 ustawy o z.z. przysługuje od chwili zawiadomienia pracodawcy o uchwale zarządu zakładowej organizacji związkowej wskazującej osoby podlegające ochronie.
Krzysztof Grodzicki
Podstawa prawna:
rt. 251 oraz art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.).
Źródło: Poradnik Gazety Prawnej Nr 021/2007 z dnia 2007-06-05
<!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->
Obowiązek konsultacji związkowych
<!--quoteo--><div class='quotetop'></div><div class='quotemain'><!--quotec-->
Pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę, nie zwracając się uprzednio do działającego u niego związku zawodowego o udzielenie informacji, czy pracownik ten jest przez nią reprezentowany. Podwładny dochodzi przed sądem uznania wypowiedzenia za bezskuteczne zarzucając, iż pracodawca naruszył art. 38 § 1 k.p. Czy słusznie?
Gdyby pracownik był reprezentowany przez związki zawodowe, to brak konsultacji może skutkować uznaniem wypowiedzenia ze bezskuteczne.
Wyjaśnienie
O zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. W tym miejscu warto podkreślić, że zgodnie z art. 251 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują organizacji zrzeszającej co najmniej 10 członków będących:
- pracownikami lub osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji albo
- funkcjonariuszami pełniącymi służbę w jednostce objętej działaniem tej organizacji.
Organizacja przedstawia co kwartał - według stanu na ostatni dzień kwartału - w terminie do 10 dnia miesiąca następującego po tym kwartale, pracodawcy albo dowódcy jednostki informację o liczbie członków organizacji. Jeżeli związek uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić pracodawcy na piśmie umotywowane zastrzeżenia. Po rozpatrzeniu stanowiska związku, a także w razie jego milczenia w ustalonym terminie, pracodawca podejmuje decyzję w sprawie wypowiedzenia. W naszej sytuacji ważne byłoby ustalenie, czy pracownik był członkiem zakładowej organizacji związkowej albo był przez nią reprezentowany. Jeżeli nie, to pracodawca nie narusza przepisów o wypowiedzeniu, jeżeli nie zwraca się do związków o konsultacje. Jak wskazał SN w wyroku z 11 września 2001 r. (sygn. akt I PKN 624/00, OSNP z 2003 r. nr 16, poz. 377): obowiązek konsultacji związkowej zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę na czas nie- określony (art. 38 § 1 k.p.) nie dotyczy pracownika, który nie jest członkiem związku zawodowego i nie zwracał się do niego o ochronę praw pracowniczych. Warto też przytoczyć uchwałę SN z 23 listopada 2001 r. (sygn. akt III ZP 16/01, OSNP z 2002 r. nr 12, poz. 283), w której stwierdzono: pisemne zwrócenie się przez pracodawcę do wszystkich działających u niego związków zawodowych z zawiadomieniem o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi nie należącemu do żadnego z nich, z podaniem przyczyny tego wypowiedzenia (art. 38 § 1 k.p.), bez wcześniejszego lub równoczesnego zwrócenia się o informację, czy pracownik ten korzysta z ich ochrony (art. 30 ust. 21 ustawy o związkach zawodowych) wówczas, gdy pracownik nie wybrał organizacji związkowej, która miałaby bronić jego praw, nie narusza przepisów o wypowiadaniu umów o pracę w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. Należy jednak mieć na uwadze, że gdyby związek reprezentował prawa pracownika, to pracodawca musi dopełnić obowiązku konsultacji. Naturalnie jest to obowiązek tylko o charakterze formalnym, ale jego zignorowanie może zakończyć się przegraną w sądzie. Zgodnie z wyrokiem SN z 21 kwietnia 1999 r. (sygn. akt I PKN 36/99, OSNP z 2000 r. nr 13, poz. 507): w celu zadośćuczynienia obowiązkowi prawnemu wynikającemu z art. 38 § 1 k.p. w zw. z art. 232k.p. oraz art. 30 ust. 21ustawy o związkach zawodowych, w każdym przypadku zamierzonego wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca powinien o takim zamiarze powiadomić pisemnie organizację związkową, zwracając się równocześnie o informację, czy dany pracownik korzysta z jej obrony stosownie do postanowienia art. 30 ust. 1 i 2 ustawy o związkach zawodowych. W naszej sytuacji zatem, jeśli pracownik był objęty ochroną, istniał obowiązek konsultacji, a jej brak może stanowić podstawę do uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, ewentualnie do wystąpienia z żądaniem przywrócenia do pracy.
Krzysztof Grodzicki
Podstawa prawna:
- art. 38 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.),
- art. 30 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 z późn. zm.).
Źródło: Poradnik Gazety Prawnej Nr 021/2007 z dnia 2007-06-05
<!--QuoteEnd--></div><!--QuoteEEnd-->
|
Maxer2007 